محمداشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان در رأس هیأت بلندپایه متشکل از تاجران بخش خصوصی و دیپلمات‌ها، به ایران سفر کرد.

این سفر از زوایای مختلف قابل ارزیابی می‌باشد:

یکی از این نکات بحث زمان‌بندی این سفرمی‌باشد، چراکه در وضعیت فعلی چه به لحاظ وضعیت داخلی افغانستان و چه وضعیت خارجی مسائل قابل تأملی وجود دارد: از لحاظ داخلی،‌ وضعیت فرسایشی و چالش‌زای انتخاب کابینه به جایی رسیده که مجلس افغانستان یک روز قبل از این سفر به وزرای پیشنهادی رأی اعتماد داد.

نکته دیگر در خصوص حمله تروریستی جلال‌آباد که آن هم یک روز قبل از این سفر رخ داده می‌باشد که بیش از ٣٠ کشته و ١٠٠زخمی بر جا گذاشته است. گروه طالبان به دلیل شدت بالای تلفات غیرنظامی در این حمله مسئولیت این حمله را قبول نکرده و حتی آن را محکوم کرده است. بر عهده گرفتن این حمله از سوی داعش دلالت بر موج تازه‌ای از خشونت در افغانستان دارد.

از منظر خارجی، اشرف غنی زمانی راهی تهران شده که اخبار مربوط به تجاوز نظامی عربستان به یمن در صدر رسانه‌هاست. در این راستا سفر اشرف غنی به تهران به معنای تقویت محور دیپلماسی ایران در منطقه و به خصوص وضعیت یمن است. البته دفتر ریاست جمهوری افغانستان و رسانه‌های این کشور سعی کرده‌اند این سفر بیشتر در یک سکوت خبری انجام شود تا حساسیت زیادی نسبت به آن ایجاد نشود اما سفر رئیس‌جمهور افغانستان به ایران در این شرایط معنای روشنی از توجه به محور دیپلماسی ایران دارد.

نکته دیگر اینکه این سفر بعد از دوبار تأخیر، درحالی انجام شد که اشرف غنی پیش از این به کشورهای پاکستان، عربستان سعودی، چین و امارات متحده عربی سفر کرده است. تمرکز اشرف غنی برمذاکره با طالبان موجد سفرهای مزبور به خصوص عربستان سعودی و امارات متحده عربی بوده است. حمایت افغانستان ازعربستان سعودی در حمله به یمن، به‌دلیل انتظاری است که دولت اشرف غنی از عربستان در جذب طالبان دارد.

این استراتژی منطقه‌ای اشرف غنی موانعی درداخل و خارج از افغانستان داشته است، همچنانکه انتقاد شدید محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی، در مورد حمایت از عربستان در حمله به یمن، را به دنبال داشته است. از همین رو  به دلیل درگیری عربستان در جنگ با یمن امکان ایفای نقش میانجیگرایانه عربستان در روابط دولت اشرف غنی با طالبان  حداقل در کوتاه‌مدت دور از انتظار می‌نماید.

از سوی دیگر، رقیب منطقه‌ای عربستان ‌سعودی، یعنی ایران، درشرایط بهتری، برای افغانستان قرار دارد. توافق هسته‌ای احتمالی تنش‌ها را در روابط ایران و آمریکا حداقل در موضوع هسته‌ای کاهش داده است. آمریکا بزرگ‌ترین شریک افغانستان است و کاهش تنش در روابط دو کشور، افغانستان را ترغیب می‌کند روابط استراتژیک بهتری با ایران داشته باشد و در معادلات منطقه‌ای نقش بیشتری برای ایران در نظر بگیرد.

به علاوه این سفر از زاویه روابط دوجانبه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. در این خصوص پدیده‌ای به‌ عنوان مهاجران غیر ‌قانونی قابل اشاره می‌باشد. توافق بر سر ثبت‌ نام و ساماندهی این مهاجران می‌تواند زودتر به این موضوع اجتماعی پایان دهد. مبارزه با افراط‌گرایی جدا از عزم منطقه‌ای، انتظاری است که ایران همواره از همسایه شرقی خود داشته است. افغانستان در این سال‌ها، نتوانسته از کشت موادمخدر در کشور خود جلوگیری به‌عمل آورد.

مبارزه با کشت مواد مخدر درخواستی است که دولت ایران از آقای اشرف غنی دارد. مبارزه با موادمخدر و افراط‌گرایی ایجاب می‌کند، دو کشور همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی بیشتری را مدنظر داشته باشند. در مجموع شرایط خاص داخلی و خارجی فعلی موجب شده که این سفر از زوایای مختلفی مورد توجه قرار گیرد که پیام اصلی آن نیز اذعان به افزایش نقش دیپلماسی‌محور ایران در حل معضلات منطقه‌ای می باشد.

منبع: الوقت