از لحظهای که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، خبر از "حادثه" در تاسیسات غنیسازی اورانیوم نطنز داد تا امروز صبح که تصویر او با سر باندپیچی شده روی تخت بیمارستانی در کاشان منتشر شد، ابعاد خسارت به یکی از مهمترین تاسیسات هستهای ایران به سرعت در رسانهها آشکار میشود.
این بار در مقایسه با انفجار تیرماه گذشته در همین تاسیسات، هم سرعت خبررسانی و ارزیابی رسانهها بیشتر بود، هم معرفی و خط و نشان کشیدن برای "مقصر اصلی" این رخداد از طرف مقامهای ایران.
در کمتر از نیم روز مقامهای هستهای ایران از "حادثه در شبکه برق" تاسیسات نطنز به "اقدام علیه" این مرکز غنیسازی رسیدند و از "تروریسم هستهای" به جامعه بینالمللی شکایت کردند.
۲۴ ساعت بعد از اعلام خبر، وزارت خارجه ایران گزارش رسانههای اسرائیلی و آمریکایی درباره دست داشتن اسرائیل در این حمله را تایید کرد و مانند تمام حملات یک سال گذشته، وعده داد که در "زمان مناسب" انتقام میگیرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران امروز با خوشبینی نسبت به جبران خسارتها گفت که سیستم برق اضطراری سایت نظنز راهاندازی شده و بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان هم بعد از سقوط از دریچهای ۷ متری در مرکز غنیسازی نطنز، در ویدیویی از بیمارستان ابراز اطمینان کرد که جمهوری اسلامی در صنعت هستهای "پیروز خواهد شد" و از مردم خواست " هیچ تردیدی در این زمینه نداشته باشند."
اما رسانههای خارجی روایت متفاوتی داشتند. نیویورک تایمز دیروز با از قول مقامهای اطلاعاتی گزارش داد که "انفجار" در تاسیسات نطنز "چنان ضربهای شدید به توانایی غنیسازی اورانیوم ایران وارد کرده که احیای تولید در نطنز ممکن است دست کم ۹ ماه طول بکشد."
'جنگ مخفی اسرائیل علیه ایران متوقف نمیشود'
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست، امروز دوشنبه ۱۲ آوریل به نقل از منابع خود نوشت که حمله تازه به مرکز غنیسازی نظنر از مدتها پیش طراحی شده بود.
یونا جرمی باب در این مقاله مینویسد زمانی که نقشه این حمله کشیده شد، هنوز مشخص نبود که ایران و آمریکا چه زمانی قرار است به میز مذاکرات فعلی درباره بازگشتن به توافق هستهای ایران برگردند "هر چند که از مدتها قبل معلوم بود که این تصمیم قطعی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا است."
جروزالم پست با اشاره به مذاکرات ایران در وین درباره احیای برجام و رفع تحریمها، میگوید این پیام را از مقامهای اسرائیلی دریافت کرده که "جنگ مخفی علیه ایران به صورت پیوسته، مداوم و متمرکز روی جلوگیری از رسیدن به آستانه هستهای جریان دارد و فارغ از سیاستهای تعیینشده قدرتهای جهانی درباره این موضوع در هر زمانی است."
به نوشته این روزنامه هر چند ممکن است زمان دادن چراغ سبز به این عملیات - چه میدانی و چه سایبری - به مذاکرات وین مربوط باشد اما عملیات از مدتها پیش شکل گرفته است.
جروزالم پست دیروز ساعاتی بعد از اعلام خبر، گزارش داده بود که آن چه رخ داده "حادثه" نبوده و خسارات آن "بسیار سنگینتر" از آن است که مقامهای ایران میگویند.
این روزنامه نوشته است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل روز یکشنبه آینده برای اولین بار در دو ماه گذشته جلسه کابینه امنیتی تشکیل میدهد.
موساد؛ متهم اصلی
سایت خبری تایمز اسرائیل مانند چندین رسانه دیگر از دست داشتن سرویس اطلاعاتی اسرائیل، موساد، در حمله به نطنز گزارش داده و به نقل از شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل نوشته است "این حمله سایبری خسارات سنگینی به قلب برنامه غنیسازی ایران وارد کرده است."
آموس یادلین، رئیس سابق اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل، با اشاره به روایت ایران از ماجرا به تایمز اسرائیل گفته است که قطع شبکه برق با حمله سایبری مشکل بزرگی برای ایران نخواهد بود اگر سیستم اضطراری در دسترس باشد و "بیشتر به عنوان پیام هشداری برای ایران" محسوب میشود.
حادثه در تاسیسات غنی سازی نطنز؛ رسانههای اسرائیلی میگویند حمله سایبری بوده
آقای یادلین گفته است اگر این حمله سیستم برق اضطراری را هم از کار انداخته باشد خیلی جدیتر است و جبران آن احتمالا ماهها طول خواهد کشید.
این مقام سابق به تایمز اسرائیل گفت: "اگر کسی واقعا ۶۰۰۰ سانتریفیوژ قدیمی و جدید را هدف گرفته باشد، موفقیت فوقالعادهای به دست آورده."
مقامهای ایران امروز اعلام کردند که سیستم برق اضطراری مرکز نطنز راهاندازی شده و مدعی شدند درباره ماشینهای آسیبدیده از نوع IR۱ بودهاند "که با ماشینهای پیشرفته جایگزین میشوند."
تضعیف ایران در وین؟
آموس یادلین به روزنامه آنلاین تایمز اسرائیل گفته است که سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نتیجه معکوس داشته و نهتنها تلاشهای هستهای ایران را کند نکرده بلکه آن را جلو انداخته است. ارزیابی او این است که این موضوع باعث شده ایران در مذاکرات وین دست بالاتر داشته باشد.
با وجود این آلون بن دیوید، تحلیلگر دفاعی کانال ۱۳ اسرائیل گفته است که واقعه نطنز میتواند اهرم فشار ایران در مذاکره با آمریکا را تضعیف کند.
او میگوید "در کانالهای امنیتی و اطلاعاتی، مقامهای آمریکا از آسیب به این تاسیسات ابراز رضایت کردهاند."
روز دوشنبه اتحادیه اروپا هم که میزبان مذاکرات احیای برجام در وین است، درباره اقدامهایی که میتواند باعث "منحرف شدن" مسیر گفتوگوها شود هشدار داد.
توپ باز هم در زمین ایران
اهود یعری، کارشناس دیگر دفاعی تلویزیون اسرائیل گفته است با حجم درز خبرها به رسانههای اسرائیلی درباره مسئولیت موساد در این حمله -که به گفته او احتمالا از خود موساد است- ایران چارهای جز واکنش با نوعی حمله نظامی نخواهد داشت.
آقای یعری گفته که جمهوری اسلامی بعد از ترور محسن فخریزاده چهره نظامی و کلیدی هستهای ایران و مقصر خواندن اسرائیل و همین طور حملات مکرر اسرائیل به خاک سوریه از واکنش جدی خودداری کرده است. او گفته سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل از ماهها قبل نگران و منتظر لحظهای هستند که ایران صبرش لبریز شود و اقدام کند.
روزنامه دست راستی اسرائیل هیوم هم در تحلیلی نوشته است که بعد از این واقعه بار دیگر توپ در زمین ایران است تا درباره چگونگی تلافی آن تصمیم بگیرد.
هر چند یوعاو لیمور در این مقاله نوشته است که ایران میداند هرگونه اقدام عملی علیه اسرائیل، جمهوری اسلامی را در موضع "متخاصمی قرار میدهد که قصد دارد امنیت خاور میانه را به خطر بیندازد."