یک روز پس از حادثه نطنز در حالی که مقامات توضیح کاملتر درباره آن را موکول به بررسیهای بیشتر کرده بودند، سازمان انرژی اتمی ایران صریحا اعلام کرد که آنچه روز یکشنبه در نطنز رخ داده، «قطعا» خرابکاری بوده است.
علاوه بر این اعلام رسمی و واکنش مقامات داخلی و خارجی به آن، حادثه نطنز روز گذشته بازتاب گستردهای در میان رسانههای خارجی داشت. روزنامه اسرائیلی «جروزالم پُست» چاپ فلسطین اشغالی در گزارش دیروز خود نوشت: «جروزالم پست مطلع شد که حمله به تاسیسات کلیدی ایران در نطنز از مدتها قبل از مذاکرات جاری هستهای در وین میان ایران و قدرتهای جهانی تدارک و برنامهریزی شده بود.»
این روزنامه ادامه داد: در زمان برنامهریزی برای این عملیات، هنوز مشخص نبود که دقیقا چه زمانی ایالات متحده و ایران درباره بازگشت به توافق هستهای ایران مذاکرات جدی خواهند داشت البته مدت زیادی بود که نیت اعلامی جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده (برای بازگشت به برجام) مشخص شده بود؛ با این حال احتمال این موضوع که انجام «حمله به نطنز» با هدف تاثیر گذاشتن روی مذاکرات جاری در وین انجام شده باشد، وجود دارد.
«بازیابی تولید اورانیوم غنی شده در نطنز دست کم 9 ماه طول میکشد»
روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو مقام اطلاعاتی آمریکایی و اسرائیلی نوشت که اسرائیل در این سانحه نقش داشته است.
این روزنامه به نقل از دو مقام مذکور که نوشته خواستهاند نامشان فاش نشود، ادامه داده که این سانحه با دو انفجار بزرگ رخ داده که کاملا سیستم برق مستقل و شدیدا تحت حفاظت داخلی را که تامین کننده برق سانتریفیوژهای زیرزمینی است تخریب کرده است.
این مقامات همچنین افزودهاند که این انفجار ضربهای محکم به توان ایران برای غنیسازی اورانیوم وارد کرده و دست کم 9 ماه طول میکشد تا تولید اورانیوم غنی شده نطنز بازیابی شود.
ماهوارههای ناسا نشانهای از انفجار رصد نکردهاند
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز با اشاره به اینکه هدف حمله روز یکشنبه به نطنز، توقف در روند احیای برجام در وین بوده، نوشت: میزان آسیب به نطنز تاکنون نامعلوم بوده است. ایران هنوز تصاویری از این تاسیسات در تلویزیون دولتی این کشور نشان نداده است. معلوم نیست که هر گونه آسیبی قادر به رویت از هوا خواهد بود یا نه، زیرا دالانهای محل استقرار سانتریفیوژها در زیر زمین قرار گرفتهاند. ماهوارههای ناسا نیز هنوز هیچ گونه نشانه انفجار در این تاسیسات را در روزهای شنبه و یکشنبه رصد نکردهاند.
این رسانه ادامه داد: اگر این حمله فعالیت سانتریفیوژها در نطنز را متوقف کند، ایران این فعالیت را در فردو انجام خواهد داد.
حادثه نطنز را یک اقدام خرابکارانه توصیف کرد و نوشت: حمله روز یکشنبه به این تاسیسات هسته ای همزمان با مذاکرات درباره توافق هسته ای در وین، با هدف توقف در روند احیاء این توافق جهانی رخ داده است.
آسوشیتدپرس: میزان آسیب به نطنز تاکنون نامعلوم بوده است. معلوم نیست که هر گونه آسیبی قادر به رویت از هوا خواهد بود یا نه، زیرا دالانهای محل استقرار سانتریفیوژها در زیر زمین قرار گرفتهاند. ماهوارههای ناسا هنوز هیچگونه نشانه انفجار در این تاسیسات را رصد نکردهاند
صالحی: سرنخهای امنیتی پیدا شده
همزمان علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه افتتاح مرکز ملی فناوریهای کوانتومی نیز با بیان اینکه این حادثه «قطعا» خرابکاری بوده، گفت: سیستمهای امنیتی ما به ریشهیابی اتفاق اخیر رسیدند. سرنخها پیدا شده و سیستم امنیتی این مسئله را با قدرت و قوت پیگیری میکند و خودشان به موقع اطلاعرسانی میکنند.
وی افزود: آنها در گزارشهای خود گفتهاند که فعالیتهای هستهای ما را در نطنز ۹ ماه عقب انداختهاند. اما تاکید میکنم بخش قابل توجهی از خرابکاریهای دشمن جبران خواهد شد و این کاروان از حرکت بازنخواهد ایستاد. به گفته صالحی، سیستم برق اضطراری از همین امروز راهاندازی شده و بقیه امور هم پیش خواهد رفت.
به گفته او، غنیسازی در نطنز متوقف نشده و با قوت جلو میرود؛ البته برخی ماشینهایی که از مدار خارج شدهاند باید بازنگری شود و هر اتفاقی که افتاد جبران آن چندین درصد بالاتر بوده است.
سانتریفیوژهای از مدار خارج شده از نوع R1 بودند
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با اشارهای به خرابکاری دیگری که تیرماه گذشته در سایت نطنز صورت گرفت، توضیح داد: سالن مدرن مونتاژ سانتریفیوژ که سری قبل از بین رفت، امروز بخش قابل توجهی از آن را سرپا کردهایم. ضمن اینکه در دل کوه سالنهای بسیار پیشرفتهای را به بهرهبرداری رساندیم.
درباره میزان خسارات وارده به مجتمع هستهای نطنز، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه نیز دیروز در نشست خبری خود اظهار کرد: تمامی سانتریفیوژها که از مدار خارج شدند از نوع IR1 بوده و با سانتریفیوژهای جدید جایگزین میشود.
او اضافه کرد که انتقام از اسرائیل در زمان و مکان خودش گرفته خواهد شد.
آتشسوزی در نطنز
در کنار این اظهارات مقامات رسمی، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در توئیتی از بروز آتشسوزی در حمله اخیر به نطنز خبر و تلویحا نسبت به جریان نفوذ در برنامه هستهای ایران هشدار داد. او نوشت: «آیا وقوع مجدد آتشسوزی در تاسیسات هستهای نطنز، آن هم در کمتر از یک سال پس از انفجار قبلی، نمیتواند نشان از جدی بودن پدیده نفوذ باشد؟»
روسیه: باید تحقیقات بینالمللی صورت بگیرد
همزمانی حادثه در نطنز با مذاکرات برجامی وین، واکنش کشورهای عضو برجام به آن را برانگیخت. به گزارش الجزیره، بعد از اظهار نظرهای مقامات ایرانی، رئیس کمیته امور بینالمللی مجلس روسیه اعلام کرد اگر ثابت شود رژیم صهیونیستی در حمله به نیروگاه نطنز نقش داشته است، باید تحقیقات بینالمللی صورت بگیرد.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان نیز طی اظهاراتی، با اشاره به حمله اخیر به یکی از مجموعههای هستهای ایران، گفت: «آخرین تحولات پیرامون تاسیسات نطنز خبر خوبی برای گفتوگوها با هدف احیای برجام نیست.»البته این گفته او میتواند اشارهای به نصب سانتریفیوژهای نسل جدید که همین چند روز پیش در نطنز صورت گرفت نیز باشد.
در حالی که نیویورک تایمز نوشت که دست کم 9 ماه طول میکشد تا تولید اورانیوم غنیشده نطنز بازیابی شود، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از راهاندازی برق اضطراری در نطنز خبر داد و تاکید کرد: غنیسازی در نطنز متوقف نشده است
موضع ما در مذاکرات قویتر شد
محمدجواد ظریف اما تاکید کرده که این اتفاق موضع ایران در مذاکرات برجامی ویت را قویتر کرده است.
او که دیروز برای ارائه گزارش مذاکرات نشست وین به کمیسیون امنیت ملی مجلس به بهارستان رفته بود، در جلسه با این کمیسیون به حادثه نطنز نیز اشاره کرد و گفت: «مقامات سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی صراحتا گفته بودند که اجازه پیشرفت در رفع تحریمهای ظالمانه را نخواهند داد و اکنون تصور میکنند به هدف خود میرسند. ولی صهیونیستها پاسخ خود را در پیشرفتهای بیشتر هستهای خواهند گرفت.» وی با بیان اینکه صهیونیستها میخواهند انتقام توفیقات در مسیر لغو تحریمهای ظالمانه را از مردم ایران بگیرند ولی ما اجازه نخواهیم داد، افزود: نطنز قویتر از گذشته با استفاده از ماشینهای پیشرفتهتر ساخته خواهد شد و اگر فکر میکنند دست ما در مذاکره ضعیف شده است، اتفاقا این عمل زبونانه موضع ما را در مذاکرات قویتر خواهد کرد و طرفهای مذاکره باید بدانند اگر تاکنون با تاسیسات غنیسازی با ماشینهای نسل اول مواجه بودند الان نطنز میتواند مملو از سانتریفیوژهای پیشرفته با چند برابر توان غنیسازی باشد.