سرویس سیاست جوان آنلاین: هدف امریکا و اروپا حول مفاهیمی مانند «تعطیلی دائمی صنعت هستهای ایران»، «ضمیمه کردن موضوعات موشکی- منطقهای به پرونده هستهای»، «حفظ ساختار و شاکله تحریمهای اقتصادی، سیاسی، تجاری و مالی علیه ایران» میچرخد که نهایتاً سطح قدرت و اقتدار ایران در عرصه منطقهای و بینالمللی را در حد یک کشور معمولی و تابع سیاستهای غرب تبدیل خواهد کرد. برجام تنها قطعهای از یک پازل است که غرب را میتواند در رسیدن به هدف خود نزدیک کند و نقطه ایدهآل آنها به شمار نمیرود. جالب اینجاست که در تمام ایامی که قانون مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده طرفهای غربی هیچ سخنی مبنی بر لزوم کاهش یا لغو تحریمهای ضدایرانی به میان نیاورده و بعد از توافق دولت با آژانس نیز کمافیالسابق هیچ اشارهای به کاهش تحریمهای ضدایرانی نمیکنند و تنها از ضرورت متعهد ساختن بیشتر ایران به مفاد غیرهستهای سخن به میان میآورند.
امتیازدهی بیشتر، گستاخی فراختر
بعد از تصویب قانون راهبردی مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریمهای ضدایرانی، مهمترین نگرانی که امریکا و اروپا از مفاد قانون مورد اشاره داشتند بحث تعلیق پروتکل الحاقی بود؛ پروتکلی که اجازه دسترسیهای گسترده به بازرسان آژانس بینالمللی انرژِی اتمی داده و تمام نگرانیهای غرب برای مدیریت هوشمندانه فعالیت هستهای ایران را به پایان رسانده بود. طی هفتههای گذشته که بحث جمعآوری دوربینهای بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی مطرح شد سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان به همراه امریکاییها این مسئله را عبور ایران از خط قرمز برجام معنا کرده و حال که با توافق دولت و آژانس باز هم مقامات غرب حاضر نیستند حتی در اعلام موضع نیز رعایت نزاکت بینالمللی را صورت دهند. به کرات ثابت شده که امتیازدهی به طرف غربی نه تنها مانع دشمنی و گستاخی آنها نیست بلکه دامنه و گستره دشمنی و ضدیت با جامعه آن را نیز افزایش میدهد کمااینکه به محض امضای توافق هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ رؤسای جمهور امریکا و کشورهای اروپایی و وزرای خارجه آنها بهاتفاق، رویکرد ایران در عرصه هستهای، موشکی و منطقهای را مغایر با صلح و امنیت بینالمللی عنوان کردند.
امریکاییها همچنان قانع نیستند
بلینکن وزیر خارجه امریکا در سخنرانی خود در کنفرانس خلع سلاح پس از توافق دولت با آژانس بینالمللی انرژی اتمی با تأکید بر اینکه «با متحدانمان به دنبال طولانیتر کردن و تقویت بندهای برجام هستیم» میگوید: «ایران باید به تعهداتش به پادمانها و توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و دیگر تعهدات بینالمللی خود عمل کند.»
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در کنفرانس خبری خود از آنچه به گفته او اقدام ایران در فاصله گرفتن بیشتر از پایبندی به تعهدات هستهای خوانده شد، ابراز نگرانی میکند و سخنگوی کاخ سفید نیز در همین باره «دیپلماسی بهترین مسیر درباره پرونده هستهای ایران است» ابراز میکند: «ایران با پایبندی به توافق فاصله زیادی دارد. این [موضع امریکا]تغییر نکرده است. چیزی که ما پذیرای آن هستیم، گفتوگوی دیپلماتیک است و دیدگاه ما این است که دیپلماسی، بهترین مسیر برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است. معنای این حرف آن نیست که قصد اجابت درخواستهایی که آنها مطرح میکنند را داشته است». همچنین لودریان وزیر خارجه فرانسه دوشنبه در سخنانی در جمع وزیران خارجه اتحادیه اروپا مدعی شد اوضاع در مورد برنامه هستهای ایران نگرانکننده است.
۶ راهکار پیش روی بایدن
علیرغم توافق سه ماهه دولت ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سیاستمداران غربی همچنان از لزوم بازگشت امریکا به برجام سخن به میان میآورند؛ بازگشتی که میتواند منافع ضدایرانی امریکا را موازی با اجرای تعهدات جدید ایران تأمین کند.
«ینس استولتنبرگ» دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز از استقبال ناتو از تلاشها برای حفظ برجام سخن به میان آورده است. او میگوید: «ناتو از توافق هستهای که سال ۲۰۱۵ بین گروه ۱+۵ و ایران امضا شد، استقبال کرد و امروز هم از همه همپیمانان خود انتظار دارد از تلاشهای جاری برای یافتن راههایی برای حفظ این توافق حمایت کنند. برنامه موشکی و هستهای ایران میتواند منجر به ساخت کلاهکهای اتمی شود، توافق هستهای برجام میتواند عاملی برای پیشگیری از این مسئله باشد.» در همین رابطه اریک مَندل، مدیر شبکه اطلاعات سیاسی خاورمیانه، در یادداشتی در نشریه «هیل» مینویسد: بایدن در شش گام میتواند و احتمالاً تلاش خواهد کرد امریکاییهای مردد -در خصوص بازگشت به برجام- را مجاب کند:
نخست، مشورت با اسرائیل برای نمایش اهمیت منافع متحدان؛ کاری که دولت اوباما نکرد. دوم، پشت سر گذاشتن فراز و نشیبهای ماهها مذاکره با ایران.
سوم، انجام تغییرات مصنوعی که ایران با آنها موافقت کند و بتوان آنها را به عنوان بهبود چشمگیر توافق به امریکا و متحدان ارائه کرد.
چهارم، جلب حمایت دموکراتهای طرفدار اسرائیل برای دفاع از طرح تازه و بهبود یافته.
پنجم، همراه کردن رسانههای جریان اصلی در اعلان خوبیهای توافق جدید. ششم، همکاری با رسانهها و متحدان در سنا در تبلیغ این ادعا که هر مخالف این توافق یک جنگطلب است.
به عنوان نکته پایانی اینکه، تجربه چند دهه گذشته این واقعیت را نشان میدهد که نهادهای بینالمللی عملاً به ابزاری برای ترویج و تبلیغ سلطه قدرتها تبدیل شد و بر خلاف شعارهای ظاهری از مأموریتهای ادعایی فرسنگها با حقوق ملتها و دولتها فاصله دارند. از این رو گرچه در کلام رهبر معظم انقلاب بارها تأکید شده که به غربیها نمیشود اعتماد کرد، لیکن توافق اخیر سازمان انرژی اتمی کشورمان با سازمان بینالملی انرژی اتمی میتواند به مثابه نوعی راستیآزمایی رفتار غربیها در مواجهه جدید با جمهوری اسلامی ایران ارزیابی شود. توافقی که نشان خواهد داد ایرانستیزی غرب با جمهوری اسلامی ایران مسئلهای نیست که از دستور کار آنها خارج شود چراکه اساساً رفتار و سیاستهای سلطهگرایانه آنها با روح استقلالطلبانه انقلاب اسلامی در تضاد است.