آجیل و خشکبار که جزو کالاهای سنتی کشور محسوب می‌شود و پس از نفت، در کنار فرش، یکی از کالاهای صادراتی شناسنامه‌دار کشور به حساب می‌آید، طی ماه‌های گذشته یکی از بدترین دوران حیات خویش را تجربه کرد و با چالش‌های فراوانی در حوزه فروش داخلی و صادرات مواجه شد.
فعالان این صنف که در طول سال گذشته گلایه‌های فراوانی از زیان مالی به‌دلیل فروش نامناسب داشتند با همه‌گیری ویروس کرونا و محدودیت‌های حاصل از آن این بازار را از دست دادند و با کامی تلخ سال جدید را آغاز کردند. پس از آن نیز موج‌های بعدی همه‌گیری ویروس کرونا در کشور، قرنطینه‌های خانگی و کاهش مجالس و دورهمی‌ها، آجیل و خشکبار را از سبد مصرفی خانواده‌ها حذف کرد.
حالا پس از ماه‌ها در آستانه شب یلدا این امکان فراهم شده تا صنف آجیل و خشکبار بتواند تکانی در این بازار کساد ایجاد کند و با فروش مناسب بخشی از زیان‌های این چند ماه را پوشش دهد. اما علاوه بر تمام مشکلاتی که از سال گذشته گریبان این صنف را گرفته، امروز مشکل بزرگ دیگری هم وجود دارد و آن کاهش توان مالی است. با گزارش روزنامه صمت درباره وضعیت صنف آجیل و خشکبار و توصیه‌هایی در این باره در آستانه شب یلدا همراه باشید:
آجیل‌فروشان در انتظار شب یلدا
علیرضا ارزانی ممقانی، رئیس اتحادیه کشوری آجیل و خشکبار درباره آخرین وضعیت تامین و نرخ آجیل و خشکبار در بازار در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: بهبود وضعیت آب‌وهوایی و افزایش تولید در کنار عواملی چون کاهش صادرات، تامین و عرضه آجیل و خشکبار در بازار داخلی کشور را در وضعیت خوبی قرار داده و فعالان این صنف آماده‌اند تا برای شب یلدا به مردم ارائه خدمت کنند.
ارزانی ممقانی با تاکید بر اینکه فراوانی آجیل و خشکبار در کشور باعث شده نرخ این کالا نسبت به سایر محصولات افزایش چندانی نداشته باشد، تاکید کرد: البته باتوجه به اینکه مواد تشکیل‌دهنده آجیل، محصولات کشاورزی هستند و نوع و نرخ آنها با هم تفاوت دارد، نمی‌توان نرخ قطعی برای آن تعیین کرد اما باتوجه به اینکه تمام تلاش ما در اتحادیه این است که نرخ آجیل در شب یلدا نسبت به ایام دیگر افزایش نداشته باشد، به‌نظر می‌رسد میانگین ۱۶۰ تا ۲۲۰ هزار تومان نرخ معقولی برای این کالا باشد. وی در این باره افزود: البته ما می‌دانیم که توان خرید مردم نسبت به سال گذشته کمتر شده و شاید این نرخ‌ها، آجیل را از سبد خرید خانواده‌ها کم کند اما بیش از این نمی‌توان به عرضه‌کنندگان آجیل برای کاهش نرخ فشار آورد، زیرا درحال‌حاضر هم آنها کمترین سود ممکن را از فروش دریافت می‌کنند و در واقع این قیمت‌ها نه به‌دلیل گرانفروشی، که به خاطر گرانی مواد اولیه این کالاست.
رئیس اتحادیه کشوری آجیل و خشکبار درباره کیفیت آجیل ارائه شده در واحدهای فروش این محصول نیز عنوان کرد: هیچ واحدی مجوز ارائه کالای کهنه و تاریخ‌مصرف‌گذشته به مردم را ندارد و معمولا واحدهای رسمی برای حفظ اعتبار خود چنین کاری را انجام نمی‌دهند؛ البته نگرانی‌های مردم در این زمینه کاملا بجاست و امکان تقلب و ارائه آجیل کهنه در برخی واحدها وجود دارد که با انجام فرآیندهایی مثل رنگ کردن کالا آن را به‌جای آجیل تازه در معرض فروش می‌گذارند. وی در این باره افزود: از مردم می‌خواهیم که واحدهای مجاز زیر نظر اتحادیه را برای خرید آجیل شب یلدا انتخاب کنند تا در صورت تخلف و تقلب احتمالی، امکان پیگیری موضوع برای واحدهای نظارتی وجود داشته باشد.
ارزانی در عین حال که بر نظارت بر واحدهای رسمی و پروانه‌دار این صنف تاکید داشت، یادآور شد: آجیل کهنه از طریق رنگ، بو و مزه به‌راحتی قابل تشخیص است و خریداران این محصول با تست کردن می‌توانند به‌راحتی متوجه این موضوع شوند؛ بنابراین توصیه ما به خریداران آجیل این است که در واحدهای مجاز و پروانه‌دار نیز، پیش از خرید، حتما آجیل را تست کنند.
خریداران می‌توانند با مشاهده موارد تخلف و تقلب، آن را به واحدهای بازرسی اصناف و اتحادیه گزارش دهند تا در این باره اقدام شود.
وی در ادامه درباره وضعیت فعلی صنف آجیل و خشکبار گفت: در یک سال گذشته فعالان این صنف با مشکلات بسیار زیادی مواجه بوده‌اند و رکود این بازار از زمستان گذشته تا امروز باعث شده حدود ۲۰ درصد اهالی این صنف اقدام به تعطیلی دائم و ابطال پروانه‌های خود کنند.
رئیس اتحادیه کشوری آجیل و خشکبار با اشاره به اینکه خشکبار در گذشته جزو ارزاق روزانه مردم محسوب می‌شد، گفت: متاسفانه در شرایط اقتصادی کنونی و با وضعیت سخت معیشتی مردم، بسیاری از مردم از این محصول سنتی و سابقه‌دار در کشور دور مانده‌اند و از آنجا که رونق بازار و سود فروشنده نیز در فروش کالاست، این صنف هیچ حال و روز خوبی ندارد.
آجیل کهنه به مردم نمی‌دهیم
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: فروش پاییزه آجیل و خشکبار بیشتر معطوف به روزهای آخر پاییز و شب‌های یلداست که امسال با سال‌های پیش تفاوت‌های بسیاری دارد.
احمدی در این باره افزود: از یک سو عرضه‌کنندگان این کالا در یک سال اخیر در مواجهه با همه‌گیری ویروس کرونا، بازار شب‌های عید و فروش نوروزی را که تامین‌کننده بخش زیادی از درآمد این صنف بوده، از دست داده و در طول این ماه‌ها همواره با محدودیت‌های عرضه کالاهای خود مواجه بوده‌اند و از سوی دیگر، خریداران و مصرف‌کنندگان که باتوجه به مشکلات اقتصادی و کاهش توان خرید، بسیاری از کالاهای غیرضروری را از سبد خانوار حذف کرده‌اند، قصد دارند با تهیه اقلام موردنیاز شب یلدا، اوقات خوشی را سپری کنند، به همین دلیل برنامه‌ریزی برای قیمت‌گذاری مناسب و نظارت بر فروش در این ایام از اهمیت بیشتری برخوردار است. وی در این‌باره بیان کرد: البته باید به این نکته نیز توجه داشت که حقیقت این است که نرخ آجیل و خشکبار در طول یک سال گذشته در مقایسه با نرخ تورم و افزایش نرخ سایر کالاها، رشد کمتری داشته است؛ به‌طوری که میانگین افزایش نرخ در کل ۷۰ تا ۸۰ قلم کالای این مجموعه حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد بوده است.
احمدی درباره دلایل این موضوع نیز گفت: به‌طور کلی تغییر نرخ کالاهای مختلف به ۳ عامل میزان تولید، حجم صادرات و بازار عرضه و تقاضا بستگی دارد و باتوجه به اینکه کشور ما امسال در حوزه خشکبار با رشد حدود ۳۰ تا ۴۰ درصدی میزان محصول مواجه بوده و در عین حال به‌دلیل همه‌گیری ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های آن کاهش فروش داشته و همچنین چون صادرات خشکبار و آجیل کشور باتوجه به مسائل مختلف اقتصادی کاهش پیدا کرده، افزایش نرخ در این حوزه همپای تورم نبوده است.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران در ادامه درباره کیفیت آجیل موجود در بازار نیز یادآور شد: آجیل موجود در بازار، همه محصول امسال هستند و تلاش بر این است که این کالا با بهترین کیفیت به‌دست مردم برسد.
البته ممکن است فروش آجیل در اصناف دیگر از این رویه پیروی نکند و به همین دلیل به خریداران توصیه می‌شود که در انتخاب آجیل و مراکز خرید دقت داشته باشند. وی درباره احتمال ورود آجیل‌های کهنه و در انبارها مانده به بازار تصریح کرد: ۳ عامل اصلی مانع از این کار می‌شود؛ اول اینکه آجیل پس از فرآوری مدت کمی قابلیت نگهداری خواهد داشت و پس از آن بو، رنگ و مزه آن تغییر می‌کند و ماندگی آجیل به‌راحتی قابل‌تشخیص است.
دوم اینکه بازرسان اتحادیه مانند گذشته نظارت‌های مطلوبی بر کیفیت آجیل‌های عرضه‌شده در واحدهای زیرمجموعه اتحادیه دارند. علاوه بر این بسیاری از واحدهای فروش خشکبار، سابقه‌ای طولانی در این حوزه دارند و حاضر نمی‌شوند سابقه خود را در عرضه کالا خراب کنند. احمدی در عین حال با گلایه از سیاست‌های اتخاذشده در زمینه صنف خشکبار در دوران کرونا تاکید کرد: اعضای اتحادیه خشکبار و آجیل که صنف اصلی ارائه‌دهنده این کالاها هستند با قرار گرفتن در گروه ۲، در ایام محدودیت‌ها مجبور به تعطیل کردن کسب‌وکار خود شدند، در حالی که ۴ صنف دیگری که آنها نیز به ارائه این محصولات می‌پرداختند، با قرار گرفتن در گروه یک امکان فعالیت یافتند و همین موضوع نیز برخی گلایه‌ها در زمینه عرضه برخی اقلام بی‌کیفیت در این ایام را به‌دنبال داشت.
وی گفت: باتوجه به فعالیت تخصصی صنف خشکبار و همچنین تاثیر ثابت شده این مواد در افزایش ایمنی بدن، به‌نظر می‌رسد قرار گرفتن این صنف در گروه ۲ یک تصمیم غیرکارشناسی بود.
احمدی در پایان ابراز امیدواری کرد ارائه خشکبار شب یلدا با نرخ متناسب، بتواند این کالای سنتی را در شب یلدا در سبد خانواده‌های ایرانی قرار دهد.
جوجه‌های آخر پاییز
براساس آمار تا امروز حدود ۲۰ درصد فعالان صنف آجیل و خشکبار، به‌دلیل مشکلات متعدد مالی در طول ماه‌های همه‌گیری ویروس کرونا، واحدهای خود را برای همیشه تعطیل کرده و عطای این کار را به لقایش بخشیده‌اند؛ صنفی که در این دوران یا تعطیل بوده یا تحت تاثیر کاهش مراسم و مهمانی‌ها فروشی نداشته، صادرات خود را از دست داده و به کمک دولت هم امیدی ندارد. اما تیغ بی‌رونقی این بازار فقط زیر گلوی صنف فروشنده این محصول نیست و خدا می‌داند اگر فرصت‌هایی مثل شب یلدا نتواند انتظارات فروش را برآورده کند آینده زنجیره تولید، فرآوری، فروش و صادرات آجیل و خشکبار در چه مسیری خواهد افتاد. قدیمی‌ها می‌گویند «جوجه را آخر پاییز می‌شمارند» و این‌طور که به‌نظر می‌رسد آخر پاییز امسال آخرین فرصت‌های تجدید قوای صنف خشکبار و آجیل کشور باشد. البته امسال به‌دلیل شیوع کرونا و خطر دورهمی‌های خانوادگی تاکید بر برگزاری مجازی یا در حد اهالی خانه است که این مهم اگر رعایت نشود دورهمی‌ها در شب یلدا، می‌تواند زمستان سختی را رقم زند.
نظر شما