صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/01/14
سایت وزارت خارجه آمریکا رئوس مطالب طرح جامع اقدام مشترک درباره برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران را که در لوزان درباره آن تصمیم گیری شد منتشر کرد. این سایت نوشت: این عناصر اساس و پایه متن نهایی طرح جامع اقدام مشترک را که از اکنون تا سی ام ژوئن تدوین خواهد شد تشکیل می دهد و منعکس کننده پیشرفت فوق العاده ایست که در مذاکرات میان گروه پنج به علاوه یک ،اتحادیه اروپا و ایران حاصل شده است.جزئیات مهم اجرای این طرح هنوز مورد مذاکره قرار دارد و تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود درباره هیچ چیز توافق نخواهد شد ما تلاش می کنیم که طرح جامع اقدام مشترک را براساس رئوس مطالب زیر طی ماههای آتی به نتیجه برسانیم:
*غنی‌سازی
ایران موافقت کرده است دو سوم تعداد سانتریفیوژهای خود را کاهش دهد ایران 19000 سانتریفیوژ نصب شده فعلی را براساس توافق فعلی به 6104 دستگاه می رساند،
که از این تعداد، تنها 5060 سانتریفیوژ اورانیوم را به مدت ده سال غنی سازی خواهد کرد،
تمامی 6104سانتریفیوژها از نوع IR-1 نسل اول سانتریفیوژ ایران خواهد بود.
- ایران موافقت کرده است دستکم به مدت 15 سال، بیشتر از 3.67درصد غنی‌سازی نکند.
- ایران موافقت کرده است تا 15 سال، ذخایر فعلی ده هزار کیلوگرمی اورانیوم کمتر غنی شده را ، به 300 کیلوگرم اورانیوم با غنای کم به مقدار3.67 درصد کاهش دهد.
-تمامی سانتریفیوژهای اضافی و زیر ساخت های غنی سازی، تحت نظارت آژانس ذخیره خواهد شد و فقط برای جایگزین سانتریفیوژها و تجهیزات در حال فعالیت مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
- ایران موافقت کرده است تا 15 سال تأسیسات جدید به منظور غنی‌سازی اورانیوم نسازد.
- زمابندی فرار هسته ای ایران - مدت زمانی که ایران می تواند مواد شکافت پذیر کافی برای یک سلاح بدست آورد- براساس ارزیابی فعلی بین 2 تا 3 ماه است. این زمان طی یک دوره دستکم ده ساله ، براساس این چارچوب دستکم به یک سال افزایش می‌یابد.
* ایران تأسیسات خود را در فوردو تبدیل می‌کند، به طوری که دیگر برای غنی‌سازی اورانیوم از آن استفاده نمی شود.
- ایران موافقت کرده است تا به مدت دستکم 15 سال در تأسیسات فوردو غنی‌سازی اورانیوم نکند.
- ایران موافقت کرده است تأسیسات فوردو را به یک مرکز تحقیقات هسته‌ای، فیزیک و فناوری تبدیل کند به طوری که فقط برای مقاصد صلح‌آمیز به کار گرفته شود.
- ایران موافقت کرده است تا دستکم به مدت 15 سال در فوردو تحقیقات و توسعه مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم انجام ندهد.
- ایران هیچ مواد شکافت‌پذیری در فوردو به مدت دستکم 15 سال نخواهد داشت.
- تقریبا دو سوم سانتریفیوژها و تاسیسات فوردو برچیده خواهد شد. سانتریفیوژهای باقی‌مانده نیز غنی سازی اورانیوم انجام نخواهد داد. تمامی سانتریفیوژها و تاسیسات مربوطه تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌گیرد.
* ایران به مدت10 سال، فقط در تأسیسات نطنز و با تنها 5060 سانتریفیوژ نسل اول (IR-1) اورانیوم غنی‌سازی خواهد کرد.
- ایران موافقت کرده است تا به مدت 10 سال، فقط با استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول خود (IR-1) در نطنز غنی‌سازی کند و تمامی سانتریفیوژهای پیشرفته تر خود را برچیند.
- ایران 1000 سانتریفیوژ IR-2M خود را که در حال حاضر در نطنز نصب شده، برچیده و به مدت 10 سال آنها را در انبار تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌دهد.
- ایران به مدت دستکم 10 سال از مدل‌های IR-2، IR-4، IR-5، IR-6 یا IR-8 برای تولید اورانیوم غنی‌شده استفاده نخواهد کرد. ایران بر اساس یک جدول زمانی و پارامترهایی که با 1+5 به توافق رسیده است،با سانتریفیوژهای پیشرفته خود، فعالیت‌های تحقیق و توسعه محدود خواهد داشت.
- به مدت 10 سال، غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی محدود خواهد شد، تا تضمین شود مدت فرار هسته ای ایران به دستکم یک سال افزایش می یابد. پس از 10 سال، ایران بر اساس طرح غنی‌سازی و تحقیقات و توسعه غنی‌سازی که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شده و براساس برنامه اقدام مشترک جامع و همچنین پروتکل الحاقی که در آن محدودیت هایی برای ظرفیت غنی سازی در نظر گرفته شده، عمل خواهد کرد.
*بازرسی و شفافیت
آژانس بین‌المللی انرژی هسته ای دسترسی منظم به همه تأسیسات هسته‌ای ایران، از جمله تأسیسات غنی‌سازی نطنز و تأسیسات غنی‌سازی سابق در فوردو خواهد داشت و در این فرآیند از جدیدترین و مدرن‌ترین فناوری‌های نظارتی استفاده خواهد کرد.
- بازرسان به زنجیره تامین که از برنامه هسته ای ایران پشتیبانی می کند دسترسی خواهند داشت. سازوکارهای جدید شفافیت و بازرسی، بر اجزاء و مواد هسته‌ای ایران نظارت دقیق خواهد داشت تا از انحراف آنها به سمت یک برنامه مخفیانه جلوگیری کند.
- بازرسان به معادن اورانیوم دسترسی خواهند داشت و به مدت 25سال نظارت مستمر بر کارخانه‌های اورانیوم که در آنجا ایران کیک زرد تولید می کند خواهند کرد .
- بازرسان به مدت 20 سال به صورت مستمر بر روتورهای سانتریفیوژ ایران و تأسیسات تولید و انبار آن نظارت خواهند داشت. سایت تولید سانتریفیوژ ایران متوقف خواهد شد و تحت نظارت مستمر قرار خواهد گرفت.
- تمامی سانتریفیوژها و زیر ساخت های غنی سازی که از فوردو و نطنز برچیده می شود تحت نظارت مداوم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار خواهند گرفت.
- یک کانال تدارکاتی ویژه برای برنامه هسته ای ایران با هدف نظارت و تایید مورد به مورد تأمین، فروش و انتقال مواد و فناوری‌های مرتبط با هسته‌ای و دارای کاربری دوگانه به ایران ایجاد خواهد شد که اقدامی برای شفافیت بیشتر به حساب می آید.
- ایران موافقت کرده است پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اجرا کند که در نتیجه برای آژانس اطلاعات و دسترسی بیشتری درباره برنامه هسته‌ای ایران، از جمله تاسیسات اعلام شده و تاسیسات اعلام نشده فراهم می کند.
- ایران ملزم خواهد بود برای آژانس دسترسی‌های لازم را برای تحقیق درباره سایت های مشکوک این کشور یا ادعاها درباره وجود تاسیسات غنی‌سازی پنهان،تاسیسات تبدیل ، تاسیسات تولید سانتریفیوژ یا تاسیسات تولید کیک زرد در هر جایی از آن کشور فراهم کند.
- ایران موافقت کرده است کد اصلاحی 3.1 را که مستلزم اطلاع‌رسانی زودهنگام درباره ساخت تاسیسات جدید است اجرا کند.
- ایران یک سری اقدامات توافق شده را برای رفع نگرانی‌های آژانس بین‌الملل انرژی اتمی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه خود اجرا خواهد کرد.
*رآکتورها و بازفرآوری
- ایران موافقت کرده است رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک را بر اساس طرح توافق شده با 1+5، بازطراحی و بازسازی کند، به طوری که دیگر پلوتونیوم در مقیاس تسلیحاتی تولید نمی کند اما تحقیقات صلح آمیز هسته ای و تولید رادیو ایزوتوپ را امکانپذیر می کند.
- هسته اصلی این رآکتور که تولید مقادیر قابل توجه پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی را امکانپذیر می ساخت، نابود یا از کشور خارج می‌شود.
- ایران، تمام سوخت مصرف شده این رآکتور را مادامی که این راکتور در حال فعالیت است به خارج از کشور منتقل خواهد کرد.
- ایران به طور نامحدود، متعهد شد وارد فرآیند بازفرآوری یا تحقیق و توسعه بازفرآوری بر سوخت هسته‌ای مصرف‌شده، نشود.
- ایران، فراتر از نیازهای رآکتور اصلاح‌شده اراک، آب سنگین انباشت نخواهد کرد و تمامی آب سنگین باقی مانده را در بازارهای بین‌المللی طی 15 سال به فروش خواهد رساند.
- ایران به مدت 15 سال، هیچ رآکتور آب سنگین دیگری نمی‌سازد.
*تحریم‌ها
- اگر ایران به صورتی که قابل راستی‌آزمایی باشد به تعهدات خود پایبند باشد، لغو تحریم ها را دریافت خواهد کرد.
- تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا که در ارتباط با برنامه هسته ای ایران اعمال شده است پس از آن تعلیق خواهد شد که آژانس تائید کند ایران تمامی گام‌های مهم مرتبط با هسته‌ای را برداشته است. در هر زمان که ایران به تعهدات خود عمل نکند، این تحریم‌ها بلافاصله دوباره برقرار می شود.
- ساختار تحریمهای آمریکا در ارتباط با برنامه هسته ای ایران در بخش اعظم دوره توافق حفظ می شود و امکان بازگشت فوری آنها را در صورت بروز مورد جدی عدم اجرا فراهم می‌کند.
- تمامی قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران همزمان با تکمیل فرایند برطرف کردن همه نگرانی های مهم مربوط به برنامه هسته ای این کشور شامل غنی‌سازی، فردو، اراک، ابعاد احتمالی نظامی و شفافیت، لغو می‌شود.
- با این حال، شروط اصلی در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، شروطی که مربوط به انتقال فعالیت‌ها و فناوری‌های حساس است، از طریق یک قطعنامه جدید شورای امنیت که طرح جامع اقدام مشترک را تائید می‌کند، دوباره برقرار می‌شود. این قطعنامه همچنین یک مسیر تامین و تدارکات را که در بالا به آن اشاره شد ایجاد می‌کند، که این اقدام یک تدبیر شفاف‌سازی کلیدی به شمار می‌آید. در این قطعنامه جدید، محدودیت‌های مهم تسلیحات متعارف و موشک‌های بالستیک و همچنین شروطی که مجوز بازرسی محموله‌ها و مسدود کردن دارایی‌ها را می‌دهد، وجود خواهد داشت.
- یک روند حل و فصل مناقشه تعیین خواهد شد که بر اساس آن تمامی طرف‌های طرح جامع اقدام مشترک قادر خواهند بود برای حل اختلاف نظرها در مورد اجرای تعهدات مندرج در این طرح تلاش کنند.
- در صورتی که مساله ای مهم مربوط به عدم اجرای این طرح را نتوان از طریق این فرایند حل و فصل کرد، همه تحریمهای پیشین سازمان ملل دوباره اعمال خواهد شد.
- تحریمهای آمریکا مرتبط با مسئله تروریسم، نقض حقوق بشر و موشک‌های بالستیک براساس این توافق پابرجا خواهد بود.
*مرحله بندی
- به مدت 10 سال، ایران ظرفیت غنی‌سازی ، تحقیق و توسعه بومی خود را محدود می‌کند که این امر تضمین خواهد کرد زمان فرار هسته ای ایران دستکم یک سال شود. علاوه بر آن ، ایران ملزم به اجرای طرح‌های بلندمدت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی خواهد بود که باگروه پنج به علاوه به اشتراک گذاشته شده است.
- به مدت 15 سال، ایران عناصر اضافی برنامه خود را محدود خواهد کرد. به عنوان نمونه، ایران تاسیسات غنی‌سازی جدید یا رآکتورهای آب سنگین نخواهد ساخت و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را محدود کرده و تدابیر شفافیت بیشتر را می‌پذیرد.
- تدابیر مهم بازرسی و شفاف‌سازی پس از 15 سال نیز ادامه خواهد داشت. پایبندی ایران به پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از جمله دسترسی گسترده تر و تعهدات شفاف‌سازی، دائمی خواهد بود. بازرسی‌های شدید زنجیره تأمین اورانیوم ایران برای دستکم 25 سال، ادامه خواهد داشت.
- حتی پس از دوره شدیدترین محدودیت‌ها برای برنامه هسته‌ای ایران، این کشور همچنان در پیمان عدم اشاعه عضویت خواهد داشت که براساس آن ایران از توسعه و دستیابی به تسلیحات هسته‌ای منع شده و ملزم به اجرای پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای خود است.
∎