زهره صفاری/ ملک سلمان پادشاه عربستان در حکمی، دو عضو خاندان سلطنتی را با استناد به گزارش کمیته مبارزه با فساد ولیعهد جوانش، از کار برکنار کرد و پرونده آنها برای بررسی بیشتر به وزارت دفاع ارسال شد. بجز این دو نفر که از اعضای عالیرتبه نظامی و سیاسی عربستان هستند، 4 افسر دیگر نیز مورد بازجویی قرار دارند.
به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، براساس این حکم که در آغازین ساعات دیروز منتشر شد، شاهزاده «فهد بن ترکی بن عبدالعزیز آل سعود» که فرمانده ارتش مشترک ائتلاف سعودی در یمن بود و پسرش شاهزاده «عبدالعزیز بن فهد» نیز که معاون فرماندار منطقه الجوف بود از کار برکنار شدند. این حکم که با استناد به فعالیت کمیته مبارزه با فساد به رهبری ولیعهد سعودی صادر شده، شاهزاده سعودی را به معاملات مشکوک مالی در زمان حضور در وزارت دفاع متهم کرده است. «محمد بن سلمان» پس از ابلاغ این حکم به شاهزاده فهد، ژنرال «مطلق بن سلیم بن مطلق العظیما» را جانشین او کرد.
به نوشته «عرب نیوز»، شاهزاده برکنار شده پیش از اینکه فرماندهی ارتش مشترک ائتلاف سعودی در یمن را برعهده بگیرد، فرمانده نیروی زمینی گارد سلطنتی، چتربازان و نیروهای ویژه بود و پدرش نیز مدتی ردای وزارت دفاع را بر تن داشت. شاهزاده فهد از سال 2015 در یمن حضور و فرماندهی عملیات‌های عربستان را برعهده داشت. در حال حاضر پرونده افراد بازداشت شده به کمیته ویژه بررسی فساد در وزارت کشور ارسال شده است.
خانه‌تکانی ناتمام «بن سلمان»
گرچه پس از برکناری شاهزاده فهد، برخی کارشناسان این اقدام را نشانه‌ای از عزم دولت سعودی برای مبارزه با فساد در ارتش دانستند اما منتقدان «محمدبن سلمان» این برکناری را به سریال بازداشت چند ساله شاهزاده‌های سعودی ربط دادند و آن را ناشی از مانع زدایی ولیعهد برای رسیدن به تخت سلطنت عنوان کردند.
ولیعهد سعودی از سال 2017 بلافاصله پس از اینکه توانست جایگاه ولیعهدی را از آن خود کند با تشکیل کمیته‌ای برای مبارزه با فساد در گام نخست شمار زیادی از شاهزادگان و بازرگانان مرتبط با خانواده سلطنتی را بازداشت و در هتلی در ریاض محبوس کرد. به نوشته «فرانس پرس»، شماری از بازداشت‌شدگان که بسیاری از چهره‌های بنام خاندان سعودی بودند پس از چند هفته بازجویی با پرداخت‌های میلیاردی آزاد شدند. به طوری که رقمی بالغ بر 400 میلیارد ریال سعودی(107 میلیارد دلار) به عنوان رقم توافق یا مسامحه به خزانه پادشاهی واریز شد اما این پایان کار نبود. چند ماه قبل نیز «وال استریت ژورنال» از دستگیری سه مقام بلندپایه پرده برداشت که مهم‌ترین آنها احمد بن عبدالعزیز، برادر کوچک ملک سلمان و محمد بن نایف ولیعهد سابق سعودی بودند. این روند در ماه گذشته نیز با دستگیری بیش از 290 افسر امنیتی ادامه یافت که با واکنش دیده بان حقوق بشر به بازداشت‌ها، کمیته فساد از کشف ردپای بازداشت شدگان در پرونده اختلاس 101 میلیون دلاری آن هم بر پایه تحقیقات از 674 کارمند دولتی خبر داد.
اما با تمام این دفاعیه‌ها، منتقدان ولیعهد سعودی این پوشش مبارزه با فساد را ستون اصلاحات «محمد بن سلمان» 35 ساله می‌دانند که در تدارک فراهم آوردن شرایط جانشینی پدر با از پیش رو برداشتن مخالفانش، درصدد است شرایط امنیتی کشور را نیز در کنترل خود درآورد. به گزارش شبکه 24 سعودی، «بن سلمان» که با اجرای طرح کمیته مبارزه با فسادش در دو سال گذشته قدرت زیادی کسب کرده است، از چند سال قبل و درست زمانی که قول اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را داد توانست جایگاه مورد نظرش را در میان مردم عربستان پیدا کند. در این میان اما برخی وقایع مانند شایعات دست داشتن او در قتل فجیع «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار و منتقد عربستانی در سال 2018 و همچنین توطئه ترور یکی از مقامات اطلاعاتی سعودی در کانادا ضرباتی بر پیکر اعتبار بادآورده ولیعهد زد. اوج بحران بن سلمان در جنگ یمن رخ داد که با سیاست تهاجمی او و تصمیمش بر ادامه جنگ در این کشور، مطابق آماری که سازمان ملل منتشر کرده اما بسیاری آن را حقیقی نمی‌دانند، بیش از 100 هزار نفر کشته و میلیون‌ها غیرنظامی آواره شدند. شرایطی که با وخامت اوضاع در فقیرترین کشور جهان بحرانی حقوق بشری را رقم زده است. با وجود این شرایط، بن سلمان جوان همچنان دست از اهداف بلندپروازانه‌اش برای نشستن به تخت سلطنت برنداشته و با اجرا کردن وعده اصلاحات فرهنگی اش، مسکنی بر زخم درونی عربستان تزریق کرده تا برنامه‌هایش را به ثمر بنشاند.