مصرف عسل موضوع تازه‌ترین تحقیقات دانشمندان در مورد مقابله با نشانه‌های بیماری سرماخوردگی بوده که از تاثیر شگفت‌انگیز این ماده شیرین و خوشمزه خبر می‌دهند.
بر اساس تازه‌ترین تحقیقات، مصرف عسل می‌تواند تاثیر بسیار مفیدتری نسبت به داروهای ضد سرماخوردگی و همچنین آنتی‌بیوتیک‌ها داشته باشد. در بررسی این خبر جالب‌توجه با ما همراه باشید.
با نزدیک شدن به فصل پاییز و شروع موج سرماخوردگی‌ها و آنفولانزاهای گوناگون، هر کس با توجه به تجربه‌های سال گذشته به نوعی به دنبال اجتناب از ابتلا به این بیماری‌های ویروسی دردسرساز است. از طرف دیگر هم‌زمان شدن پاییز امسال با پاندمی کووید ۱۹ چنین مسئولیتی را به دوش ما می‌گذارد که با مراقبت بیشتر از خود و پیشگیری از ابتلا به این ویروس‌های شایع، فشار وارده به کادر درمانی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را کاهش دهیم و به متخصصان مراکز مورد نظر فرصت دهیم تا بیشتر به بیماران ویروس کرونا بپردازند.
در همین رابطه، اخیرا دانشمندان با بررسی نتایج به دست آمده در چندین کار پژوهشی مختلف، داده‌های تمامی تحقیقات را کنار هم گذاشته‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف عسل می‌تواند تاثیر معجزه‌آسایی در مقابله با علائمی مانند عطسه، سرفه، گلودرد و سایر نشانه‌های سرماخوردگی داشته باشد.
مصرف عسل و سرماخوردگی
دانشمندان مسئول کار تحقیقاتی اخیر از دانشگاه آکسفورد انگلستان، ۱۴ پژوهش پیشین را از نگاهی کلی کنار هم گذاشته‌اند؛ این محققان می‌گویند که عسل از قرن‌ها پیش به عنوان ماده‌ای مفید و دارویی مورد توجه بسیاری فرهنگ‌ها و ملت‌ها بوده است. این ماده شیرین و خوشمزه نسبتا ارزان بوده و در حالی که عوارض جانبی برای مصرف کنندگان به همراه ندارد، توسط بسیاری از افراد باتجربه به عنوان دارویی برای درمان سرماخوردگی و مشکلات دیگر تجویز می‌شود.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که دانشمندان آکسفورد به آن توجه کرده‌اند، مقایسه مصرف عسل با داروهای آنتی‌بیوتیک و ضد عفونت است؛ در حالی که داروهای شیمیایی مورد نظر می‌توانند آثار جانبی مختلفی را در مصرف کننده به وجود بیاورند و همچنین مشکلی به اسم مقاومت آنتی‌بیوتیکی مدت‌هاست که گریبان گیر جامعه بشری بوده، عسل هیچ کدام از این دردسرها را به همراه ندارد.
محققان در مقاله خود خاطرنشان کرده‌اند که سرماخوردگی‌ها، آنفولانزاها و اکثر بیماری‌های عفونی قسمت بالایی دستگاه تنفسی منشائی ویروسی دارند و به همین دلیل تجویز آنتی‌بیوتیک برای آن‌ها هم نامناسب بوده و هم تاثیر چندانی ندارد. با این وجود، جایگزین‌های مناسبی برای این داروهای پرمصرف به مردم ارائه نمی‌شوند.
از طرف دیگر، بسیاری از افراد سودجو، از پزشکان گرفته تا تولید کنندگان و فروشندگان دارو، به دنبال حفظ رابطه بین دکتر و بیمار هستند و به همین دلیل همچنان می‌بینیم که آنتی‌بیوتیک‌ها به شکل گسترده در سراسر جهان برای انواع عفونت‌ها و به خصوص سرماخوردگی‌های ویروسی تجویز می‌شوند.
جزئیات تحقیقات اخیر
در حالی که مردم کشورهای گوناگون مدت‌هاست که از عسل برای مقابله با سرفه و سرماخوردگی استفاده می‌کنند، تحقیقات چندان زیادی در این رابطه انجام نشده‌اند و به علاوه، نبود انسجام در بین کارهای پژوهش موجود باعث شده تا شک و شبهه زیادی در رابطه تاثیر مصرف عسل در مقابله با سرماخوردگی وجود داشته باشد.
برای مقابله با این شک و شبهه‌ها، دانشمندان آکسفورد داده‌های مربوط به ۱۷۶۱ نفر که در مجموع در ۱۴ تحقیق مورد بررسی، تحت آزمایش بودند را آنالیز کردند؛ نتیجه نهایی این آنالیزها نشان داد که عسل در مقابله با علائم عفونت‌های قسمت بالایی دستگاه تنفسی، از جمله سرفه، عطسه، گلودرد و گرفتگی مجرای بینی و گلو موثر است، اما متأسفانه مقاله‌های مورد بررسی هرکدام به نوعی مشکلات مربوط به تحقیقات پیشین دانشمندان در این رابطه را نشان می‌دهند.
گیدین میروویتز (Gideon Meyerowitz)، اپیدمی شناسی از دانشگاه استرالیا که در تحقیق دانشگاه آکسفورد شرکت نداشته، می‌گوید که در تحقیقات این‌چنینی کیفیت ۱۴ پژوهش به کار رفته در ابتدا تاثیر مهمی در نتایج به دست آمده خواهد داشت؛ به بیان دیگر اگر این پژوهش‌های پایه‌ای هیچ‌کدام کیفیت مناسبی نداشته باشند و به اندازه کافی قابل استناد نباشند، در نهایت نمی‌توان نتیجه گرفت که موضوع مدنظر ما، یعنی تاثیر مثبت مصرف عسل به جای آنتی‌بیوتیک قطعی است.
در واقع وقتی دانشمندان در سال‌های گذشته تحقیقات کاملی در این رابطه انجام نداده‌اند، با بررسی کلی چندین کار پژوهشی در کنار هم تنها می‌توان نتیجه گرفت که برای رسیدن به جواب قطعی نیاز به انجام تحقیقات بیشتر وجود دارد.
پژوهش‌های سطحی و غیر قابل اعتماد
میروویتز در رابطه با تحقیقات پیشین می‌گوید که هرکدام از ۱۴ پژوهش مدنظر دانشمندان آکسفورد دارای مشکلات علمی و خطاهای تحقیقاتی بودند که به نوعی اعتبار تحقیقات را پایین می‌آورند؛ به همین دلیل نمی‌توان با اطمینان کامل گفت که استفاده از عسل می‌تواند جایگزین کاملی برای مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر داروهای ضد سرماخوردگی باشد.
طبق نظر این دانشمند، هر شخصی که تاکنون نوعی از سرماخوردگی‌ها و عفونت‌های قسمت بالایی دستگاه تنفسی را تجربه کرده باشد می‌داند که داروها، مواد غذایی به اصطلاح تأثیرگذار و هر درمان سنتی یا مدرنی که برای این مشکلات توصیه می‌شوند تاثیر چندان زیادی در مدت زمان مورد نیاز برای از بین رفتن بیماری ندارند. به بیان دیگر به نظر می‌رسد که سرماخوردگی‌های ما بیش از هر چیزی به استراحت و طی شدن طول درمان نیاز دارند و نمی‌توان گفت که عسل، داروهای گیاهی یا ترکیبات شیمیایی تاثیرات معجزه‌آسایی در برطرف کردن مشکلات دارند.
به این ترتیب شاید با خوردن عسل در زمان بیماری چنین تصوری ایجاد شود که این ماده خوراکی شیرین می‌تواند به بهبود ما کمک کند و از طرف دیگر، تحقیقات انجام شده هم به چنین نتیجه‌ای رسیده‌اند، اما به دلیل محدودیت‌های فراوان موجود در رابطه با تحقیقات قبلی، نمی‌توان نتیجه‌ای کلی را در این رابطه عنوان کرد.
آینده تحقیقات در مورد مصرف عسل
میروویتز در انتها می‌گوید که با وجود کیفیت بالای کار پژوهشی دانشمندان آکسفورد، از آنجایی که هنوز ما جوابی قطعی در مورد تاثیرگذاری عسل برای درمان سرماخوردگی نداریم و بهترین تحقیقات انجام شده هم به نتیجه‌ای قطعی نرسیده‌اند، هنوز این امکان وجود ندارد که مصرف عسل را به عنوان جایگزین قطعی داروهای شیمیایی توصیه کنیم.
به نظر می‌رسد که برخی از دانشمندان سراسر جهان همچنان مشغول پژوهش بیشتر در این رابطه هستند و حتی تاثیرات عسل در مقابله با بیماری‌های دیگر هم در برخی دانشگاه‌ها مورد توجه محققان است. از طرف دیگر عده زیادی هم معتقدند که حتی اگر عسل یا هر ماده طبیعی دیگری بتواند کسری از تاثیرات مصرف داروهای شیمیایی را به وجود بیاورد، استفاده از این مواد کار منطقی‌تری خواهد بود. به هر حال می‌توان با اطمینان گفت که نیاز به انجام تحقیقات گسترده‌تر در مورد مواد دارویی طبیعی، بیش از هر زمانی حس می‌شود.
تحقیق دانشمندان آکسفورد در ژورنال “BMJ Evidence-Based Medicine” منتشر شده است.
∎