سرویس بین الملل جوان آنلاین: مدیر گروه بحران جهانی سازمان ملل دیروز به اعضای شورای امنیت هشدار داد که نگذارید اختصار پیش‌نویس جدید امریکا شما را فریب دهد. وزیر امور خارجه ایران هم گفته که مطمئن است اعضای شورای امنیت تلاش مذبوحانه انتخاباتی دولت مستأصل امریکا را ناکام خواهند گذاشت.

به گزارش «جوان»، دو شنبه شبی که گذشت، در حالی که گمان می‌شد امریکا قطعنامه پیشنهادی تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را برای رأی‌گیری، به شورای امنیت ارائه کند، خبری از ارائه این قطعنامه منتشر نشد. قرار بود قطعنامه امریکا سه شنبه شب برای رأی‌گیری روی میز قرار گیرد، ولی دیروز مشخص شد که امریکا با پیش‌بینی رأی منفی اعضای شورا، حتی بدون وتوی روسیه یا چین، تصمیم گرفته متنی جدید روی میز اعضای شورای امنیت بگذارد. قطعنامه قبلی بیش از ۱۲ صفحه بود و از کشور‌های دیگر می‌خواست محموله کالا‌هایی را که به ایران می‌رفتند یا از آن خارج می‌شد، بازرسی کنند، ضمن اینکه حاوی بندی از افراد و نهاد‌هایی بود که ممکن بود تحریم شوند. قطعنامه جدید در ظاهر تلاش کرده سمت و سوی افراطی قبلی را کنار بگذارد و رویترز گفته یک نسخه از این قطعنامه را دیده که در مقایسه با قطعنامه قبلی خلاصه‌تر و دارای چهار پاراگراف است. قطعنامه قبلی هیچ زمانی برای لغو تحریم‌های ایران مشخص نکرده بود، به این معنی که ایران الی‌الابد تحت تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی قرار می‌گرفت، در حالی که قطعنامه مختصر شده جدید می‌گوید این تحریم‌ها «تا زمانی که شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد» اعمال خواهد شد. این بدان معناست که کشور‌های عضو شورای امنیت در آینده‌ای که باز هم زمان آن مشخص نیست، می‌توانند برای لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران، قطعنامه ارائه کنند. قطعنامه چهار پاراگرافی جدید امریکا در ظاهر لغو تحریم‌های ایران را به تصمیم شورای امنیت موکول می‌کند، ولی در واقع با یک چرخش در وضعیت فعلی، اهرم وتوی قطعنامه‌های پیشنهادی را که الان در اختیار روسیه و چین قرار دارد، در اختیار امریکا قرار می‌دهد. بخش مهمی از تحریم‌های تسلیحاتی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ (معروف به قطعنامه برجام) تا پاییز منقضی می‌شود، ولی قطعنامه جدید امریکا مانند متن قطعنامه اولیه، تمدید تحریم ایران بعد از پاییز را «برای حفظ صلح و امنیت جهانی» ضروری می‌داند.» هنوز (تا لحظه تنظیم این گزارش) مشخص نیست که قطعنامه چهارپاراگرافی امریکا چه موقع برای رأی‌گیری روی میز شورای امنیت قرار خواهد گرفت. بعد از ارائه این قطعنامه به شورای امنیت، کشور‌های عضو ۲۴ ساعت برای اعلام نظر درخصوص آن و رأی‌گیری که به دلیل شرایط کرونایی آنلاین برگزار می‌شود، وقت دارند و رئیس شورای امنیت هم ۱۲ ساعت برای اعلام نتیجه مهلت دارد. به این ترتیب، بعید است رأی‌گیری درباره متن جدید امریکا، به زمانی دورتر از یکی دو روز آینده موکول شود.

پکن- مسکو همچنان مخالف

دولت‌های عضو شورای امنیت تا دیروز واکنش رسمی به نسخه جدید قطعنامه امریکا نشان ندادند، ولی به نظر می‌رسد حداکثر تغییر وضعیتی که قطعنامه جدید به وجود بیاورد، تغییر در آرای برخی اعضای مردد غیردائم شورای امنیت است. روسیه و چین دو کشور صاحب وتو، بعد از انتشار متن جدید، هم به طور تلویحی و هم از مجاری غیررسمی سیگنال دادند که مختصر شدن قطعنامه امریکا، در حالی که تغییری ماهوی در آن به وجود نیامده، شانسی برای تصویب شدن ندارد. دیپلمات‌ها گفته‌اند در حالی که پیش‌نویس مختصر جدید ممکن است موجب جمع شدن رأی بیشتری برای واشنگتن شود، باز هم مشخص نیست که امریکا بتواند حداقل رأی لازم (۹ رأی) را کسب کند. این دیپلمات‌ها می‌گویند که به نظر می‌رسد نشود روسیه و چین را متقاعد کرد از رأی منفی‌شان صرف‌نظر کنند. یک دیپلمات چینی در سازمان ملل به شرط عدم افشای نام می‌گوید: «تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به هر شکل آن فاقد مبنای قانونی است و تلاش‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای را تضعیف خواهد کرد.» او گفت قطعنامه امریکا شانسی برای تصویب ندارد. روس‌ها موضع مستقیمی مقابل قطعنامه خلاصه شده نگرفته‌اند، ولی موضع‌گیری مجدد نماینده دائم روسیه در آژانس مقابل طرح «اسنپ بک» یا همان مکانیسم ماشه امریکا، نشان داد که روس‌ها از همین حالا خود را برای راند بعد از رأی منفی به قطعنامه امریکا در شورای امنیت آماده می‌کنند. میخاییل اولیانوف چهار شنبه در توئیتر نوشت: «امید داریم در دولت امریکا افراد منطقی وجود داشته باشند که نگذارند کشورشان در عرصه بین المللی به دلیل ماجراجویی‌هایی همچون تلاش برای استفاده از مکانیسم ماشه که با عقل سلیم جور در نمی‌آید، بدنام شود.» این توئیت، پاسخ اولیانوف به توئیت «ریچارد گلدبرگ» عضو وابسته به بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و دستیار سابق جان بولتون بود که فرمولی عجیب (وتوی قطعنامه امریکا از طرف خود امریکا) برای توجیه به کار‌گیری مکانیسم ماشه بود. استدلال گلدبرگ این است که طبق قطعنامه ۲۲۳۱، امریکا می‌تواند شکایت‌نامه‌ای تسلیم کند تا استفاده از مکانیسم ماشه را آغاز و پیش‌نویس قطعنامه خود را به شورای امنیت پیشنهاد دهد تا شکایت نامه خود را نادیده بگیرد. نکته عجیب پیشنهاد او این است: «امریکا سپس از وتوی دوگانه استفاده کند تا مجبور به رأی دادن به قطعنامه خود شود و سپس قطعنامه پیشنهادی خود را وتو کند تا مکانیسم ماشه را به کار اندازد.»

مرگ توافق «محتضر»

کلی کرافت، سفیر امریکا بعد از ارائه قطعنامه جدید امریکا در سازمان ملل به فاکس‌نیوز گفت که روسیه و چین می‌خواهند از پایان تحریم‌های تسلیحاتی به نفع خود سود ببرند و تأکید کرد که این دو منتظر هستند تا بتوانند به ایران سلاح بفروشند. در مقابل، روسیه، چین و حتی اروپاییان می‌گویند که امریکایی‌ها قصد دارند با قطعنامه جدید و حرکت به سمت مکانیسم ماشه به‌کلی برجام را نابود کنند، توافقی که به گفته مقام‌های ایرانی همین الان هم در احتضار است. یک دیپلمات اروپایی در گفتگو با رویترز می‌گوید که هدف دولت امریکا در واقع پایان دادن به توافق هسته‌ای ایران است که در قالب تحریم تسلیحاتی آن را دنبال می‌کند. ریچاردگوان، مدیر گروه بحران جهانی سازمان ملل درباره پیش‌نویس خلاصه شده امریکا در توئیتر نوشت: «نگذارید اختصار پیش‌نویس جدید امریکا شما را فریب دهد. نکته اصلی این است که این پیش‌نویس اجازه می‌دهد تحریم تسلیحاتی ایران به طور نامحدود اعمال شود و چین و روسیه از آن خوش‌شان نخواهد آمد؛ بنابراین فرصت خوبی است که این پیش‌نویس امریکا تا روز جمعه رد شود.» گوان می‌گوید احتمال اینکه امریکا موفق به تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران شود، تقریباً صفر است. با این حال، به گفته گوان، همه در امریکا می‌دانند این قطعنامه «تن‌ها پرده‌برداری از جدالی بسیار بزرگ‌تر بر سر توافق هسته‌ای ایران است.»

می‌خواهند شورای امنیت را نابود کنند

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیش از ظهر دیروز در پایان جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران در واکنش به متن جدید قطعنامه امریکا گفت: «آنان یک قطعنامه کوتاه‌تر و در چند بند، اما با همان هدف قبلی منتشر کردند و به صورت موزیانه کوشیدند که آن را به تصویب برسانند. آنان برای اعضای شورای امنیت شعوری قائل نیستند و فکر می‌کنند اگر یک قطعنامه پنج‌صفحه‌ای را به پنج خط برسانند، تغییر محتوایی ایجاد شده است!» ظریف ابراز اطمینان کرده که قطعنامه جدید امریکایی‌ها هم رأی نمی‌آورد: «می‌خواهند از مکانیسم شورای امنیت برای نابودکردن خود شورای امنیت استفاده کنند و یقین دارم که این قطعنامه هم رأی نخواهد آورد. حتی تعداد آرای آن هم بسیار کم خواهد بود و به احتمال قریب به یقین با قطعنامه جدیدی روبه‌رو نمی‌شویم.»

وی در واکنش به سخنان ترامپ مبنی بر اینکه من طی چند هفته با ایران به توافق می‌رسم، اظهار کرد: ایشان سه سال و نیم وقت داشته است. کسی که در این مدت نتوانسته چنین کاری بکند در مدت چند هفته هم نمی‌تواند چنین کاری بکند؛ واضح است که به ترامپ مشاوره غلط داده‌اند.