به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در بند یازدهم سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی آمده است: توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته ، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.

داشتن مرز مشترک خاکی با ترکیه ، پاکستان، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان ، جمهوری آذربایجان و عراق و مرز مشترک آبی با کشورهایی همچون روسیه و قزاقستان و در جنوب با کشورهای بزرگ و کوچک حاشیه خلیج فارس و دریای عمان ظرفیت عظیمی است که بگفته کارشناسان و مسئولان در جهت توسعه اقتصادی کشور تاکنون آن گونه که باید از آنها بهره برداری نشده است.

غفلت از ظرفیت مناطق آزاد موضوعی است که مسئولان امر هم به آن اذعان دارند.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما ( واحد مرکزی خبر) گفت:‌ اگر ارتباط با همسایگان را با راهبرد اقتصاد مقاومتی نگاه کنیم از توسعه و بهره گیری مناطق آزاد نباید غفلت شود.

اکبر ترکان مشاور رئیس جمهور افزود: صادرات گاز از مزیت های اقتصادی ایران است و همسایگان ما روزانه 300 میلیون مترمکعب تقاضای خرید گاز دارند البته هنوز توان این میزان صادارت گاز را نداریم . اما صادارت نفت ،‌گاز و انرژی از مزیت های مناطق آزاد است. 

بگفته وی ؛ عراق در سه منطقه بصره، بغداد و اقلیم کردستان ، ترکیه به سمت اروپا ، در خلیج فارس هم کویت و امارات و عمان ، پاکستان، هند مشتری گاز ایران هستند و درباره فرآورده های نفتی هم عمده همسایگان ما متقاضی هستند.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: همسایگان ایران متقاضی خرید 12 هزار مگاوات برق هستند و صادرات انرژی می تواند از محورهای اقتصاد مقاومتی باشد.

وی معتقد است: اگر یک واحد پتروشیمی بخواهد یک تن متانول تولید کند 1250 متر مکعب باید گاز طبیعی مصرف کند ؛ ارزش یک تن متانول قبلا 330 دلار بود و اکنون 180 دلار است اما با این میزان گاز می توان 6 هزار کیلو وات ساعت برق به ارزش 600 دلار تولید کرد که مزیت بیشتری دارد.

ترکان با اشاره به اینکه مصنوعات تولیدی کارگاه های ما در بازار کشورهای توسعه یافته مشتری ندارد بلکه مشتری این کالاها در کشورهای همسایه هستند افزود: ایران با داشتن 15 همسایه می تواند مناطق آزاد بیشتری داشته باشد.

جمهوری اسلامی ایران هم اکنون هفت منطقه آزاد تجاری و صنعتی دارد که از جمله آنها مناطق آزاد کیش ، قشم، چابهار، ارس ، انزلی ،‌اروند و ماکو است. یکی از راهبردهای دولت افزایش تعداد این مناطق آزاد متناسب با ظرفیت های هر منطقه است.  

همچنین رئیس جمهور پیش از این در آئین افتتاح خط آهن مشترک ایران -ترکمنستان - قزاقستان اعلام کرده بود: تبدیل اینچه برون به منطقه آزاد در دستور کار دولت قرار گرفته است .

بگفته آقای روحانی منطقه آزاد اینچه برون با توجه به داشتن ظرفیت حمل ونقل ریلی و دسترسی به بازار ترکمنستان ظرفیت بالایی برای استقرار صنایع انرژی بر و معدنی دارد. 

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت :‌ ایجاد شهر متالوژی در منطقه آزاد اینچه برون در دستور کار دولت است. اما توسعه مناطق آزاد فقط منحصر به تاسیس منطقه آزاد اینچه برون در شمال شرق کشور نیست بلکه این مناطق در بیشتر مرزهای مشترک آبی و خاکی ایران با کشورهای همسایه توسعه خواهد یافت.

بگفته ترکان ،‌ در جنوب کشور علاوه بر  منطقه آزاد اروند که با جنوب عراق در ارتباط است  ، منطقه آزاد مهران هم برای ارتباط با مناطق مرکزی عراق طراحی شده است .

برای ارتباط با اقلیم کردستان عراق نیز ایجاد منطقه آزاد دیگری در غرب کشور در برنامه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در دستورکار است .

منطقه آزاد بوشهر نیز برای توسعه روابط با قطر و منطقه آزاد جاسک نیز برای بهره گیری از ظرفیت بالای دریای عمان با هدف توسعه صادرات و ترانزیت نفت و گاز در نظر گرفته شده است .

مدیر طرح منطقه آزاد تجاری - صنعتی جاسک در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما ( واحد مرکزی خبر ) با اشاره به رهنمودهای مقام معظم رهبری درباره اهمیت آمایش سرزمین سواحل مکران و توسعه جاسک گفت:‌ یکی از اهداف تاسیس منطقه آزاد تجاری صنعتی جاسک در پهنه ای به وسعت 120 هزار هکتار که در مرحله نهایی تصویب مجلس شورای اسلامی است ، توسعه صنایع دریا محور و احداث اسکله های نفتی ، پتروشیمی و پالایشگاه ، کارخانه فولاد و آلومینیم برای صادارت است و توسعه امکانات زیر بنایی این منطقه از سال 92 آغاز شده است.

بگفته دریادار حسین ملک زادگان ؛ ایجاد منطقه تجاری صنعتی جاسک یک طرح ملی و راهبردی بر اساس رهنمودهای رهبرمعظم انقلاب اسلامی است و در این طرح  جاسک به پایتخت انرژی ایران تبدیل می شود.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم در ادامه برنامه های توسعه مناطق آزاد گفت : منطقه آزاد دیگری نیز در استان اردبیل برای گسترش همکاری های تجاری و اقتصادی با جمهوری آذربایجان طراحی شده و چند طرح دیگر نیز در حال مطالعه است .

ترکان با اشاره به اینکه در هفت منطقه آزاد کشور950 هزار نفر زندگی می کنند، افزود: متاسفانه مناطق آزادی مانند اروند که جمعیت بیشتری در آن زندگی می کنند با آسیب هایی مانند بیکاری مواجه اند و تلاش می شود با جذب سرمایه گذاران در این مناطق اشتغالزایی شود.

بگفته وی ؛ طرح فولاد اروند با ظرفیت سه و نیم میلیون تن و چند طرح دیگر در این منطقه در حال اجراست که هدف اصلی آنها ایجاد اشتغال برای جوانان جویای کار است.

ترکان افزود: در سالی که به استناد سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بیشتر دستگاه های اجرایی این سیاست را در دستور کار قرار داده اند ، تسهیل تولید ، توسعه صادرات ، انتقال فناوری پیشرفته و تامین نیاز کشور نیز بر اساس بند یازدهم سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به عنوان چهار اولویت اصلی مناطق آزاد در سال 94 تعیین شده است و مسئولان این مناطق ابراز امیدواری می کنند با این رویکرد بخشی از غفلت سال های گذشته تا دستیابی به مناطق آزاد پر رونق برای رشد و شکوفایی اقتصادی ایران جبران شود.