وزیر امور خارجه در واکنش به تلاشهای پمپئو برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران: آمریکا مدتهاست در صدر کشورهای هزینهکننده نظامی قرار دارد
دوئل در زمین سوخته
صاحبخبر - گروه سیاسی: محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان با انتشار توئیتی نسبت به تلاشهای پمپئو برای سنگاندازی مقابل رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران واکنش نشان داد. به گزارش «وطن امروز»، سناریوی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اواخر مهرماه منقضی میشود در شرایط لغزانی دنبال میشود، به گونهای که از سویی تلاش آمریکا برای نشان دادن خود بهعنوان عضوی از توافق هستهای با ایران امری دشوار به نظر میرسد، چرا که در این زمینه هیچگونه پالس مثبتی از سوی سایر دولتها دریافت نکرد و از سوی دیگر مواضع تند روسیه در مقابل این اقدام یکجانبه آمریکا میتواند بهمثابه یک مانع دشوار به حساب آید. سخنان اخیر سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه که در آن با توصیف رویکرد آمریکا به «نشانههای سیاست دیکتاتوری» خبر از اجرا شدن تمام و کمال و بدون استثنای تمام مفاد قطعنامه 2231 داده بود را میتوان شاهد مثالی از این امر دانست. در همین زمینه روز گذشته نیز محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان با انتشار یک ویدئو از میزان صادرات تسلیحات آمریکا به سایر کشورهای جهان در صفحه توئیتر خود نوشت: «آمریکا مدتهاست در صدر کشورهای هزینهکننده نظامی، فروشندگان تسلیحات، آغازگران و تحریککنندگان جنگ و سودبرنده از مناقشات نظامی در جهان قرار دارد اما مایک پمپئو (وزیر خارجه آمریکا) که خود در حال سرازیر کردن سلاح به دنیاست، ظاهرا بشدت نگران ایران است که تا سال ۱۹۷۹ مشتری بزرگ تسلیحات آمریکا بود». با همه این اوصاف اما دولت ترامپ همه تلاش خود را معطوف به پیگیری این قمار حقوقی در جدال با توافقی کرده که خود از آن خارج شده است. برایان هوک، رئیس «گروه اقدام ایران» نیز در گفتوگویی با اشاره به این استراتژی از تلاش همهجانبه برای جلوگیری از وتو شدن طرح تمدید تحریمهای هستهای ایران خبر داد و گفت: «یکی از اشتباهات بزرگ در توافق هستهای با ایران این بود که تحریم تسلیحاتی یکی از مهمترین کشورهای حامی تروریسم، 5 سال بعد از این توافق، یعنی هجدهم اکتبر سال جاری (حدود 5 ماه دیگر) به پایان میرسد. من و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، بعد از گفتوگو درباره نیاز به تمدید این تحریم تسلیحاتی، اقدام به تهیه یک پیشنویس برای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل کردهایم. مراحل تمدید تحریم تسلیحات آسان است. وقتی در شورای امنیت سازمان ملل حضور داشتم، بعد از رایزنیهای من قرار شد این تحریم تسلیحاتی 5 سال بعد از انجام توافق هستهای لغو شود، بنابراین کار تهیه پیشنویس قطعنامه آسان است و ما آن را تهیه کردهایم. گام بعدی این است که از وتوی آن از سوی اعضای شورای امنیت جلوگیری کنیم و بعد هم آرای لازم برای تایید را بگیرد. فعلا برای بررسی تمدید این تحریم تسلیحاتی در حال رایزنیهای دیپلماتیک با 4 عضو دیگر شورای امنیت سازمان ملل هستیم». برایان هوک در حالی این اظهارات را مطرح میکند که استراتژی پمپئو حتی در محافل داخلی آمریکا نیز مورد استهزا قرار گرفته است. برای نمونه الیزابت وارن، سناتور دموکرات و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در واکنش به طرحهای پمپئو در پیامی توئیتری نوشت: ممنوعیت بینالمللی تسلیحاتی علیه ایران در ماه اکتبر به پایان میرسد. دولت آمریکا برای تمدید این تحریم تسلیحاتی ناگهان استدلال میکند که آمریکا عضوی از توافقی است که از آن خارج شد. این هیچ معنایی ندارد. تصمیمت را بگیر مایک پمپئو. سیانان نیز روز پنجشنبه به نقل از «پیتر استانو»، سخنگوی امور خارجی و سیاست امنیتی کمیسیون اروپا نوشت موضع ایالاتمتحده در تلاش برای جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی منجر به تعجب شده است. به گزارش فارس، وی در بیانیهای که در اختیار سیانان قرار داده تصریح کرده است آمریکا از زمان خروج از برجام در هیچ جلسهای در چارچوب این توافق مشارکت نکرده است. او با این حال گفت درباره مواضعی که ممکن است آمریکا یا دیگر کشورها در قبال برجام اتخاذ کنند، نظری نمیدهد. سیانان همچنین به نقل از یک منبع اروپایی که نامی از او نبرد، نوشت پایان تحریم تسلیحاتی باعث نگرانی است اما کشورهایی که هنوز در توافق هستند نمیتوانند از پیشنهاد آمریکا حمایت کنند، چرا که پایان این تحریمها بخشی رسمی و قانونی از توافق است. این منبع اروپایی همچنین تصریح کرد: «شما 3 کشور اروپایی امضاکننده برجام را نخواهید دید که پیشنهاد آمریکا را تایید کنند، چرا که پایان تحریم تسلیحاتی بخشی مشروع از توافق است». یک مقام ایرانی نیز به سیانان گفته است: «هرگونه ادعای آمریکا درباره اینکه عضو برجام است از اساس از جانب جامعه بینالملل مردود است. حتی یک دانشجوی تازهکار حقوق یا روابط بینالملل هم موضع ادعایی آمریکا را نمیپذیرد». بهنوشته سیانان، سایر طرفهای برجام از جمله چین در اینباره نظری ندادهاند اما بسیاری از دیپلماتها که خواستند نامشان فاش نشود نیز نظرشان مخالفت با موضع آمریکا بود. یک دیپلمات اروپایی اظهار داشت: «آمریکا از برجام خارج شده است. شما یا داخل توافق هستید یا خارج از آن. نمیتوانید به دلخواه انتخاب کنید. یا آن را اجرا میکنید یا اجرا نمیکنید». یک منبع آشنا با مباحث مربوط به ایران در دولت آمریکا نیز به سیانان گفته است وکلای وزارت خارجه آمریکا یک استدلال حقوقی را آماده کردهاند که بر مبنای آن، ادبیات توافق هستهای و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که توافق را تایید کرده، این فضا را برای آمریکاییها باز گذاشته که بگویند با آنکه از آن خارج شدهاند، طرف توافق هستند. این تفسیر به آمریکا اجازه میدهد که بگوید اگر تحریمها تمدید نشوند، واشنگتن هنوز میتواند از تمهیدی در توافق هستهای که بازگشت خودکار تحریمها را منجر میشود، استفاده کند. دیپلمات اروپایی مزبور اما این ایده را رد کرده و میگوید: «شما همواره میتوانید وکیلی را بیابید که آنچه دوست دارید بشنوید را بگوید».∎