صاحب‌خبر - مدت‌ها است که «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا تلاش دارد تا تحریم‌های تسلیحاتی ایران را تمدید کند، با اینحال، کارشناسان می‌گویند آمریکا از آن جهت که اردیبهشت‌ماه سال۱۳۹۷ از برجام خارج شده، جزو طرف‌های مشارکت‌کننده در «برجام» نیست و نمی‌تواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند. در همین رابطه، خبرگزاری انگلیسی رویترز در گزارشی به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش کرد که واشنگتن در پیشبرد طرح خود برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران با نبرد دشواری در شورای امنیت روبرو خواهد بود. یکی از مقام‌های آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت که واشنگتن راهبرد خود را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران با بریتانیا، فرانسه و‌ آلمان که از اعضای شورای امنیت و همچنین طرفین برجام هستند، به اشتراک گذاشته است. با اینحال، طبق گزارش رویترز، دیپلمات‌های سازمان ملل می‌گویند که این پیش‌نویس در اختیار ۱۱عضو باقیمانده شورای امنیت از جمله روسیه و چین قرار داده نشده است. یکی از دیپلمات‌های شورای امنیت که خواست نامش فاش نشود نیز درخصوص این قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، پیش‌بینی کرد: در همان ابتدای ورود(به شورای امنیت) متوقف خواهد شد. طبق گزارش رویترز، یک قطعنامه برای تصویب به ۹رأی مثبت نیاز دارد و پنج عضو دائم شورای امنیت(روسیه، چین، آمریکا، بریتانیا و فرانسه) نیز به هیچ عنوان نباید آن را وتو کنند اما بنا به گفته دیپلمات‌ها، واشنگتن احتمالاً برای گرفتن مجوز روسیه و چین برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران با مشکل مواجه خواهد شد. طبق این گزارش، در صورتیکه شورای امنیت، تحریم‌های تسلیحاتی ایران را تمدید نکند، گام بعدی در طرح آمریکا تلاش برای فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است که شامل تحریم‌های تسلیحاتی نیز می‌شود. با اینحال، مقام‌های دولت «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور آمریکا ادعا می‌کنند آمریکا با خروج از برجام این توافق را «نقض» نکرده و هنوز یکی از طرف‌های مشارکت‌کننده در آن محسوب می‌شود و به همین دلیل آنطور که گزارش روز دوشنبه نیویورک‌تایمز منعکس کرده، پمپئو در تلاش است در راستای پیشبرد سیاست فشار حداکثری علیه ایران، با توسل به یکی از بندهای موجود در توافق هسته‌ای برجام، تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند. در همین رابطه، یکی از دیپلمات‌های اروپایی که خواست نامش فاش نشود درخصوص تلاش واشنگتن برای فعالسازی مکانیسم ماشه در شرایطی که آمریکا دیگر از اعضای برجام نیست، توضیح داد: از نقطه نظر شورای امنیت، اوضاع بسیار آشفته‌ای وجود خواهد داشت و صرفنظر از نوع تفکر بریتانیا، آلمان و فرانسه، دو کشور روسیه و چین حاضر نیستند وارد این تفسیرهای حقوقی شوند. طبق گزارش رویترز، یکی از دیپلمات‌های اروپایی نیز که خواست نامش فاش نشود، درباره قطعنامه آمریکایی تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران گفت: خیلی سخت است که خود را بعنوان ناظر موافق قطعنامه‌ای نشان دهید که تصمیم دارید از آن خارج شوید؛ خواه در آن(قطعنامه) باشید یا نباشید. به سخره گرفتن آمریکا این اقدام دولتمردان آمریکایی با واکنش‌های وسیعی در سطح بین‌الملل روبرو شد. «استفان والت» تحلیلگر ارشد آمریکایی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد و از چهره‌های شناخته شده مکتب واقعگرایی هم تلاش وزیر خارجه کشورش برای توسل به «مکانیسم ماشه» در برجام را امر و نهی کردن یک فرد مطلقه به همسر سابقش خوانده است. والت طی پیامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: تلاش پمپئو برای کلید زدن سازوکار بازگشت خودکار(مکانیسم ماشه) برجام بعد از اینکه آمریکا این توافق را رها کرد و دور انداخت، شبیه به کسی است که همسرش را رها می‌کند، طلاق می‌گیرد و سپس می‌گوید که اوست که درباره دیدار همسرش با دیگران تصمیم‌گیر است. ادعای جدید آمریکایی‌ها در حالی مطرح شده که پیش از این مقام‌های دولت این کشور هم اعتراف کرده‌اند واشنگتن دیگر طرف مشارکت‌کننده در برجام نیست. «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ‌سفید بعد از خروج آمریکا از برجام اعتراف کرده بود که واشنگتن دیگر طرف توافق در برجام نیست و نمی‌تواند از سازوکار حل و فصل اختلاف برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند. علاوه بر این، «برایان هوک» نماینده دولت آمریکا در امور ایران هم مردادماه سال گذشته به صراحت به همین موضوع اعتراف کرد. این مقام آمریکایی روز ۳۰مرداد در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه آیا آمریکا می‌تواند از بند موسوم به «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند یا خیر گفت: درخصوص مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها(مکانیسم ماشه) باید بگویم ما دیگر داخل آن توافق(برجام) نیستیم. طرف‌هایی که هنوز داخل توافق هستند باید تصمیم خودشان را بگیرند که می‌خواهند از مکانیسم حل اختلاف استفاده کنند یا خیر. تردیدی وجود ندارد که ایران در حال نقض توافق هسته‌ای است ولی این تصمیمی است که آنهایی که داخل توافق هستند باید بگیرند. نشریه آمریکایی واشنگتن فری‌بیکن هم به نقل از یک مقام آگاه دولت ترامپ، گزارش کرد که واشنگتن در صدد است به امید وادار کردن ایران به بازگشت به میز مذاکرات جامع، «فشار حداکثری» به جمهوری اسلامی را افزایش دهد. وی ادعا کرد که کاخ‌سفید به افزایش فشارهای اقتصادی به ایران تا زمانی ادامه می‌دهد که این کشور به میز «مذاکرات جامع» بازگردد. موضع قاطع روسیه دربرابر زیاده‌خواهی آمریکا اما روس‌ها در برابر این زیاده‌خواهی مضحک آمریکا، موضعی قاطع گرفتند. در همین رابطه، «میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، ادعاهای یک مقام سابق آمریکایی درباره امکان توسل آمریکا به یکی از بندهای برجام برای تمدید تسلیحاتی علیه ایران را به چالش کشید. اولیانوف طی پیامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «قطعنامه۲۲۳۱ به این موضوع اشاره نکرده چون این مسئله‌ای است که ناگفته پیدا است. کشوری که رسماً به مشارکتش در توافق هسته‌ای پایان داده نمی‌تواند جزو طرف‌های مشارکت‌کننده در آن باقی بماند. بند۱۰ قطعنامه تحت تأثیر تصمیم خود شما برای خروج از برجام قرار گرفت. محمدجواد ظریف و «سرگئی لاوروف» وزرای امور خارجه ایران و فدراسیون روسیه هم روز گذشته در گفت‌وگوی تلفنی درباره طرح متوهمانه جدید آمریکا در خصوص برجام رایزنی و آن را مردود و غیرعملی ارزیابی کردند. وحشت در سرزمین‌های اشغالی صهیونیست‌ها هم از پایان یافتن زمان تحریم‌های تسلیحاتی تهران، ماتم گرفته‌اند و برای طرح پمپئو، دم تکان می‌دهند. روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست در گزارشی درباره تلاش‌های آمریکا برای تمدید قطعنامه محدویت‌های تسلیحاتی علیه ایران که در آبان ماه سال جاری منقضی می‌شود، نوشت: اگر آمریکا نفوذ خود را در این پروسه نتواند اعمال کند سوالی که پیش می‌آید این است که آیا تصمیم آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای اقدام درستی بود؟ این گزارش در ادامه با ایجاد تردید درباره درست بودن تصمیمات آمریکا، نوشت: هنوز مشخص نیست که آیا ایده پمپئو قابل اتکا است یا نه. بله درست است آمریکا می‌تواند در زمینه عدم خروج از برجام بحث‌هایی مطرح کند. اما توافق هسته‌ای فقط درباره مسائل اتمی ایران بود و دیگر مسائل مانند موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های ایران در منطقه شامل آن نمی‌شد. جروزالم‌پست نوشت: در نهایت تحریم‌های تسلیحاتی به شورای امنیت می‌رود، جاییکه آمریکا(چه توافق باشد یا نباشد) یک صندلی در اختیار دارد و تحریم‌های یکجانبه آمریکا هم به تنهایی علیه ایران موثر است. با این حال، حفره‌های زیادی در کمپین فشار حداکثری آمریکا علیه ایران وجود دارد. چین و روسیه و برخی کشورهای کلیدی دیگر مطابق با تحریم‌های سازمان ملل اقدام می‌کنند و اگر تحریم‌ها پایان یابد باید انتظار داشت که آنها تعاملات تجاری خود با ایران را بالا ببرند. بندهای اصلی غروب در برجام سال‌های۲۰۲۳، ۲۰۲۵ و ۲۰۳۰هستند. اما مهلت اکتبر۲۰۲۰ یک جنگ کلیدی با تبعات زیاد است و اصلا مشخص نیست که آمریکا می‌تواند اثرگذار باشد یا نه.∎​