اما و اگر عبور بازار نفت از شرایط بحران
روز چهارشنبه با تداوم نگرانیها از تقاضای جهانی و فقدان ظرفیت ذخیرهسازی برای نفت خام، سقوط قیمتها ادامه یافت و این بار شاخص جهانی قیمت نفت، یعنی برنت هم با سقوطی سرسامآور روبرو شد.
صاحبخبر - تا ساعت ۱۲ چهارشنبه به وقت تهران، قیمت پیشخرید هر بشکه نفت خام برنت، بنچمارک جهانی قیمت نفت، ۱۴ درصد سقوط کرد و هر بشکه به ۱۶ دلار و ۵۵ سنت رسید. درمعاملات روز گذشته همچنین قیمت پیشخرید هر بشکه نفت خام نیمهسنگین تگزاس غرب آمریکا، دابلیوتیآی، برای تحویل در ماه ژوئن، ۶ درصد سقوط کرد و به ۱۰.۸۲ دلار رسید. قیمت نفت آمریکا برای تحویل در ماه جولای هم به ۱۹ دلار رسید. ظرفیت ذخیرهسازی نفت جهان به پایان رسیده است در حالی که تولید نفت جهانی همچنان بالاست. از سوی دیگر به علت اینکه اکثر اقتصادهای جهان برای مقابله با ویروس کرونا تعطیل هستند، تقاضا به شدت سقوط کرده است. چنین وضعیتی در بازارهای نفت بیسابقه بوده است. بیژن زنگنه، وزیر نفت روز گذشته در این خصوص گفت: «اگر کاهش تولیدی که از ماه می مصوب شده است ۱۰۰ درصد اجرا شود حدود ۱۰ میلیون بشکه کاهش تولید نفت را تجربه خواهیم کرد که آرام آرام تاثیر خود را خواهد گذاشت.» وی در حاشیه جلسه دیروز هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره وضعیت بازار نفت و شوک قیمتی وارد شده به آن اظهار کرد: «این اتفاق بیسابقه است و به دلیل بحران کرونا کاهش مصرف شدید فرآوردههای نفتی پیش آمده به طوری که بخش مهمی از صنعت هوایی تعطیل است و حمل و نقل دچار بحران شده که همین موضوع مصرف سوخت را کاهش داده است و قطعاً در پی آن تقاضای نفت خام هم کاهش یافته است.» وی افزود: «در سه ماهه دوم سال میلادی، برآورد اوپک این بود که ۳ میلیون بشکه افزایش عرضه به تقاضا را داریم اما در جلسه اخیر این رقم به ۱۱ میلیون بشکه افزایش یافت که به دلیل بحران کرونا در جهان بود، البته از اسفند هم شاهد جنگ قیمتها در بازار نفت بودیم و برخی کشورها رجزخوانی می کردند که ما عرضه را زیاد میکنیم و همین باعث شد بحران ناشی از کرونا در بازار نفت تسریع تشدید و تعمیق شود.» وزیر نفت با تاکید بر اینکه باید نفتی که در بازار ریخته شده و مخازن را پر کرده است جمع شود، اظهار کرد: «در اوپک تصمیم گرفتیم که حدود ۱۰ میلیون بشکه از نفت تولید شده توسط اوپکپلاس کم شود که این تصمیم از ابتدای ماه می گرفته شده بود، اما پیش از آن در ماه آوریل هم از آنجا که تولیدکنندگانی که به دنبال افزایش تولید بودند کار خود را ادامه دادهاند و بازار دوباره اضافه برای نیاز دچار عرضه نفت شد که اگر کاهش تولیدی که از ماه می مصوب شده است ۱۰۰ درصد اجرا شود حدود ۱۰ میلیون بشکه کاهش تولید نفت را تجربه خواهیم کرد که آرام آرام تاثیر خود را خواهد گذاشت.» وی گفت: «با توجه به وضعیت بازار، ذخایر و تقاضاها و همچنین نامعین بودن پایان بحران کرونا این کاهش تولید کافی نیست؛ دیروز قیمت نفت برنت به زیر ۲۰ دلار رسیده و سبد اوپک حدود ۱۴.۵ دلار شده است این درحالیست که سالهاست این مشکلات را نداشتیم و نشان از این است که باید در کاهش تولید نفت تسریع کرد و در آن جدی بود.» زنگنه تاکید کرد: «اگر لازم باشد باید اقدامات دیگری برای اوپک و غیر اوپک انجام داد و تولید کنندگانی که هیچ تعهدی در این مدت بر عهده نگرفتند مثل تولید کنندگان شیل اویل در آمریکا و کانادا، امروز تعهداتی را بر عهده بگیرند؛ چراکه این بحران یک بحران عمومی است و باید پشت سر گذاشته شود.» وی اظهار کرد: «به نظر من مانند سابق فقط اوپک نمی تواند این مشکل را حل کند وگرنه شرکت هایی که هیچ تعهدی ندارند، بطور طبیعی از طریق بازار تنبیه خواهند شد؛ همین الان در آمریکا و کانادا عده ای درحال ورشکست شدن هستند و تولیداتشان در حال توقف است.» زنگنه ادامه داد: «همانطور که موضوع مقابله با کرونا پدیده ای محلی نیست و همه جهان باید با هم همکاری کنند، در حوزه نفت هم همه تولید کنندگان اگر میخواهند بقا داشته باشند بخصوص آنهایی که نفت هایی با قیمت های بالاتر تولید میکنند، باید با هم همکاری کنند.» همچنین رئیس آژانس بینالمللی انرژی نیز با بیان اینکه توافق اوپک پلاس برای بازار نفت کافی نیست گفت: «همچنان شاهد آشفتگی بیش از حد بازار نفت در «آوریل سیاه» صنعت نفت هستیم.» فاتح بیرول افزود: «توافق کاهش تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش موسوم به اوپک پلاس آغاز محکمی است، اما با توجه به مقیاس کاهش تقاضا، برای بازگرداندن فوری توازن به بازار کافی نیست.» رییس آژانس بینالمللی انرژی در ادامه تصریح کرد: «کشورهایی که در تصمیم کاهش تولید اخیر شرکت داشتند، میتوانند در اسرع وقت عمل کنند و حتی کاهشهای بیشتر تولید را نیز برای تعادل بازار در نظر بگیرند.» بیرول افزود: «کشورهایی که دارای ذخایر راهبردی نفت هستند، ظرفیت لازم برای کمک به خارج کردن بشکههای مازاد را از بازار دارند.» توافق اعضای ائتلاف اوپک پلاس برای مجموع کاهش تولید روزانه ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکهای کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از یکم ماه مه سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۲ اردیبهشتماه ۹۹) برای یک بازه زمانی اولیه بهمدت دو ماه آغاز میشود که پایان این بازه ۳۰ ژوئن امسال (۱۰ تیرماه ۹۹) خواهد بود، سپس برای یک بازه زمانی ۶ ماهه دیگر از یکم ژوئیه (۱۱ تیرماه ۹۹) تا ۳۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ (۱۱ دیماه ۹۹) کاهش عرضه روزانه ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه خواهد بود، سپس در بازه زمانی سوم از یکم ژانویه ۲۰۲۱ (۱۲ دیماه ۹۹) تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۲ (۱۰ اردیبهشتماه ۱۴۰۱) کاهش عرضه روزانه ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه میشود. در این توافق از همه تولیدکنندگان نفت جهان برای مشارکت متناسب و بهموقع در تلاشها بهمنظور ثباتبخشی به بازارهای جهانی نفت خام درخواست شد. مکزیک تنها مخالف نحوه تخصیص سهمیه کاهش تولید در نهمین نشست فوقالعاده اوپک پلاس در روز پنجشنبه (۲۱ فروردینماه) بود، بر این اساس مکزیک در این توافق روزانه ۱۰۰ هزار بشکه (آمریکا به جای مکزیک روزانه ۳۰۰ هزار بشکه از تولید خود میکاهد) تولید خود را کاهش میدهد. ایران، لیبی و ونزوئلا همچنان از این توافق کاهش تولید که قرار است از یکم ماه مه سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۲ اردیبهشتماه ۹۹) اجرایی شود، مستثنا هستند.∎