گروه اقتصادی/ قیمت نفت خام همچنان در کف چندین ساله خود قرار دارد و برخی از تحلیلگران می‌گویند که بزودی با نوسان‌های بیشتری در بازار نفت مواجه خواهیم شد. مانند گلدمن ساکس که پیش‌بینی کرده پیش از ثبات مجدد سخت قیمت نفت، شاهد نوسان بیشتر قیمت‌ها خواهیم بود. این موضوع تولیدکنندگان نفت خام را به تکاپو انداخته است و روز گذشته نیز برخی وزیران نفت و انرژی کشورهای امضاکننده توافقنامه همکاری اعضای اوپک و غیراوپک برای چاره‌اندیشی درباره شرایط بازار نفت یک نشست غیررسمی از طریق ویدئوکنفرانس برگزار کردند. تولیدکنندگان اوپک پلاس می‌خواهند که توافق کاهش تولید 9.7 میلیون بشکه‌ای برای ماه مه و ژوئن را زودتر اجرا کنند تا قیمت‌های منفی برای شاخص برنت نیز رقم نخورد. در روزهای اخیر قیمت شاخص WTI (نفت سبک امریکا) به منفی 40دلار در بشکه رسید.
با این حال وزیر نفت ایران می‌گوید: با توجه به افزایش عرضه و کاهش تقاضا و همچنین نامشخص بودن پایان شیوع کرونا، بازار نفت نیازمند همکاری جهانی است و اوپک به تنهایی نمی‌تواند مشکل بازار نفت را حل کند.
3 میلیون بشکه افزایش مازاد عرضه نفت
مازاد عرضه در بازار نفت به حجم بسیار بالایی رسیده است. بیژن زنگنه روز گذشته در حاشیه جلسه هیأت دولت با اشاره به این موضوع، عنوان کرد: در بحران کرونا که به کاهش مصرف شدید فرآورده‌‌های نفتی منجر شده است، بخش مهمی از صنعت هواپیمایی تعطیل شد. حمل مسافر دچار اختلال شده و این موضوع مصرف سوخت هوایی و بنزین را کاهش داده و پالایشگاه‌ها ناچارند تولید خود را کاهش دهند.
به گزارش شانا، زنگنه با اشاره به اینکه تقاضا برای نفت خام بشدت کاهش پیدا کرده است، گفت: در سه ماهه دوم سال میلادی برآوردهایی نشان می‌داد که بازار با سه میلیون بشکه افزایش عرضه نسبت به تقاضا رو به رو خواهد بود، اما با شیوع کرونا و در نشست ۱۰ روز قبل این عدد به ۱۴میلیون بشکه رسیده بود که به معنای آن است که ۱۱ میلیون بشکه کاهش تقاضا در سه ماه دوم میلادی به دلیل بیماری کرونا افزوده شده است. زنگنه تأکید کرد: تولیدکنندگان در ماه آوریل نفت اضافه به بازارها عرضه کردند اما بر اساس تصمیم توافق کاهش تولید اوپک پلاس از اول ماه مه۱۰ میلیون بشکه از عرضه نفت کم می‌شود و در بازار آرام آرام تأثیرگذار خواهد بود. اما تنها اقدامات اوپک کافی نیست و باید تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک کاهش تولید را به عهده بگیرند. تولید کنندگان نفت شیل در امریکا و کانادا تعهدی را بر عهده نگرفتند و همانگونه که می‌بینیم به‌طور طبیعی توسط بازار تنبیه می‌شوند.
وی گفت: وضعیت ذخایر و تقاضای نفت و همچنین نامعین بودن زمان پایان کرونا باعث شده تا قیمت‌ها در برابر رشد مقاومت کنند و مشکلات تشدید شود. زنگنه با اشاره به اینکه نفت برنت به زیر ۲۰ و سبد اوپک ۱۴.۵ دلار قیمت خورده است، ادامه داد: این قیمت‌ها سال‌ها است که در بازار نفت دیده نشده است.
روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش، معاملات آتی شاخص برنت در قیمت 17.88 دلار در بشکه و شاخص WTI در قیمت 10.88 دلار در بشکه انجام می‌شد.
۱۲ میلیون بشکه نفت عربستان در راه امریکاست
درحالی که قیمت نفت امریکا سقوط کرده است حداقل ۶ نفتکش با ظرفیت ۲ میلیون بشکه از عربستان سعودی به سمت امریکا در حال حرکت هستند. این در شرایطی است که تاجران می‌گویند با سقوط بازار در روز دوشنبه تمام مخازن ذخیره‌سازی نفت در امریکا رزرو شده و هیچ جای خالی باقی نمانده است. جست‌و‌جو برای مخازن ذخیره‌سازی نفت نشان‌دهنده میزان کاهش تقاضا برای نفت شیل امریکا و مقدار نفتی است که به پالایشگاه‌ها فروخته نشده است.
به گزارش رویترز، علاوه بر پر شدن ذخایر ساحلی، حدود 160 میلیون بشکه نفت روی دریا قرار دارد و منتظر خریدار است و حداقل 6 نفتکش با ظرفیت 2 میلیون بشکه از عربستان سعودی به سمت امریکا می‌روند که یک هشدار دیگر برای گالف کوست امریکاست. اداره اطلاعات انرژی امریکا اعلام کرده که تقاضای بنزین در این کشور 32 درصد در همین ماه نسبت به سال گذشته پایین آمده است. اکنون فقط نفت خام نیست که به دنبال مکانی برای ذخیره شدن می‌گردد. تعطیلی‌ها تقاضا برای سوخت خودرو را هم کاهش داده است.
در همین حال بلومبرگ می‌نویسد که درپی سقوط بی‌سابقه قیمت نفت امریکا، شرکت‌های مستقل تولیدکننده نفت در این کشور خواستار اقدام فوری دونالد ترامپ به منظور وارد کردن فشار به چین برای خرید نفت امریکا شدند. در این راستا، شورای اکتشاف و تولید امریکا روز سه‌شنبه به دولت ترامپ هشدار داد که چین به وعده خود مبنی بر خرید 52.4 میلیارد دلار نفت از امریکا طی دو سال اخیر عمل نکرده است و مخازن ذخیره خود را با نفت خام روسیه و عربستان سعودی پر کرده است.
مدیر اجرایی این شورا گفته است: به جای افزایش واردات از کشورهایی مانند روسیه و عربستان سعودی، دولت چین باید اقدامات لازم را برای حفظ موقعیت خوب خود در کنار امریکا به عنوان یک شریک تجاری معتمد انجام دهد.
این درحالی است که به گزارش اویل پرایس، چین ذخیره‌سازی نفت خام در مخازن استراتژیک و اقتصادی خود را در سه ماهه اول ۲۰۲۰ دوبرابر کرده است. به این ترتیب از قیمت پایین نفت بهره برده و در عین حال از بازار در بحبوحه کاهش تقاضا حمایت می‌کند.
شرکت های نفتی امریکا با نفت ۲۰دلاری ورشکسته می‌شوند
مشکل بازار نفت اکنون تنها مربوط به مازاد عرضه و کمبود مخازن ذخیره‌سازی نیست. ریستاد انرژی هشدار داده است اگر قیمت نفت حدود ۲۰ دلار در هر بشکه باقی بماند، ۵۳۳ شرکت نفتی در امریکا ورشکسته می‌شوند. به گزارش اویل پرایس، متخصصان انرژی ماه‌هاست در مورد افزایش تعداد ورشکستگی‌ها هشدار می‌دهند. آرتم آبراموف، سرپرست تحقیقات شیل در ریستاد انرژی می‌گوید: «نفت 30 دلار در هر بشکه هم خوب نیست ولی وقتی به 20 دلار یا حتی 10 دلار فکر می‌کنیم، یک کابوس وحشتناک است. نفت 10 دلار در هر بشکه یعنی تمام شرکت‌های نفت امریکا بدهکار هستند و باید اعلام ورشکستگی کنند.»
پای دلالان نفتی در میان است
با وجود «کابوس» خوانده شدن شرایط کنونی از سوی تحلیلگران، سخنگوی رئیس جمهوری روسیه می‌گوید که سقوط بهای نفت امریکا را نباید فاجعه قلمداد کرد، چرا که دلالان نفتی با هدفی خاص در این مسأله نقش آفرینی کرده‌اند.
دمیتری پسکوف ادامه داد: در کرملین به دقت وضعیت بهای نفت و نوسانات آن در بورس جهانی پیگیری می‌شود و ما معتقدیم که سقوط بهای نفت امریکا، بازی عوامل بورس در این کشور است و موضوع ماهیتی کاملاً دلالانه و تجاری دارد و داستان به تاریخ پایان معاملات بورس نفت برای ماه مه(ماه آینده میلادی) ارتباط دارد.
کاهش شاخص بورس عربستان به دنبال سقوط قیمت جهانی نفت
بحران نفت به بازارهای دیگر نیز سرایت کرده است. به‌طوری که بورس‌های جهان تحت تأثیر این روند کاهشی شده‌اند. در همین حال کاهش ارزش بیت کوین نیز رقم خورده که احتمالاً با سقوط بازار سهام ارتباط دارد که آن هم به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر قیمت نفت است.
به گزارش رویترز، شاخص بازار بورس عربستان با کاهش ۲ درصدی سهام شرکت نفتی آرامکو و ۳.۹ درصدی سهام شرکت صنعتی (سابک)، ۱.۶ درصد کاهش یافت.
این در حالی است که عربستان سعودی به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت در جهان ماه گذشته اعلام کرده بود که حدود ۵ درصد از بودجه سال‌جاری این کشور معادل ۵۰ میلیارد ریال سعودی کاهش یافته و قرار است در خصوص هزینه‌های این کشور با توجه به شرایط بازار نفت بازنگری انجام شود.