سیدحمید حسینی*این در حالی است که بیشتر پالایشگاه‌های ایران نفت کوره یا مازوت را با سولفور بالایی تولید می‌کنند و این موضوع می‌تواند دردسر جدیدی را در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی و در نهایت تجارت خارجی برای کشور ایجاد کند.

اگرچه ایران در سال‌های اخیر با اجرای طرح‌های بهبود کیفیت تولید فرآورده‌های نفتی تلاش کرده گوگرد موجود در بنزین و گازوییل را به حداقل برساند اما در مورد نفت کوره همچنان مشکلاتی وجود دارد. از این رو در حال حاضر سوخت مازوتی که برای کشتی‌ها در کشور ما مصرف می‌شود‌، پنج تا هفت برابر آنچه IMO اعلام کرده، سولوفور دارد.

به عبارت دیگر سولفور موجود در سوخت مازوت تولیدی در کشور ما ۳/۵ درصد است در حالی که بر اساس مقررات جدید بین‌المللی که دو روز دیگر اجرایی می‌شود، باید به ۰/۵ درصد کاهش پیدا کند.این موضوع از دو جهت می‌تواند به تجارت خارجی و اقتصاد کشور ما ضربه بزند؛ نخست اینکه از این پس نمی‌توانیم سوخت کشتی‌های خودمان را تامین کنیم. مورد بعدی اینکه صادرات کشور ما نیز به شدت دچار مشکل خواهد شد.

واقعیت این است که به هر حال ایران یکی از تامین‌کنندگان اصلی بانکرینگ در منطقه بوده است اما با اعمال مقررات جدید بین‌المللی، دیگر قادر نخواهد بود سوخت مازوت با این میزان سولفور را صادر کند.

البته در شرایط فعلی وزارت نفت با همکاری پالایشگاه اراک در تلاش هستند روزانه ۱۰ تا ۱۵ هزار تن سوخت ترکیبی مازوت و گازوییل را به عنوان سوخت کشتی‌ها تولید کنند که مطابق با استانداردهای IMO باشد و حمل‌ونقل کشتی‌ها را از بابت سوخت با مشکل روبه‌رو نکند. اما قاعدتا این اقدامات کفایت نمی‌کند چرا که مصرف سوخت ما برای قایق‌ها، لنج‌ها و… بیشتر از این مقدار خواهد بود. از این‌رو به طور حتم ما در مرحله اول اجرای این مقررات دچار مشکل می‌شویم.

نکته قابل تامل اینکه در حال حاضر قیمت سوختی که طبق مقررات جدید بین‌المللی مناسب کشتی‌ها باشد، افزایش پیدا کرده است. در مقابل قیمت سوخت مازوت با سولفور بالا کاهش پیدا کرده چرا که مصرف آن کاهش پیدا خواهد کرد؛ موضوعی که به صادرات کشور ما لطمه خواهد زد و بر قیمت نهایی کالاهای وارداتی به کشور نیز تاثیرگذار خواهد بود.

بنابراین این روزها باید تلاش کنیم بازارهای جدیدی را برای نفت کوره یا مازوت پیدا کنیم چرا که بازار این سوخت چندان انحصاری نیست و بسیاری از نیروگاه‌ها در دنیا می‌توانند مصرف‌کننده مازوت باشند. از طرفی نباید این نکته را فراموش کرد که با توجه به اینکه قیمت سوخت دریایی افزایش پیدا کرده و این سوخت‌ها معمولا ترکیبی از گازوییل و مازوت هستند، حتما می‌توانند بر قیمت سوخت و هزینه حمل‌ونقل تاثیرگذار باشند. بر این اساس قاعدتا از این پس قیمت سوخت برای کشتی‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد گران خواهد شد.

بنابراین در نهایت باید گفت که با توجه به این تحول جدید بین‌المللی، هزینه حمل‌ونقل چه برای کالاهای صادراتی و چه برای کالاهای وارداتی افزایش پیدا خواهد کرد و افزایش بهای تمام‌شده کالاها را به دنبال خواهد داشت.

*عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران