شناسهٔ خبر: 34831380 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: صدا و سیما | لینک خبر

یادداشت روز؛

عید آمد و عید آمد

صاحب‌خبر -

   فردا، عید غدیر خم، عید الله اکبر و عید آل محمد و ارزشمندترین و والاترین عید مسلمانان ‏است.
   پیامبر گرامی (ص)، سال دهم هجرت در ماه ذی الحجه برای انجام فریضه و تعلیم مراسم حج به مکه عزیمت کرد.
   این بار انجام این فریضه با آخرین سال عمر پیامبر عزیز مصادف شد و از این جهت آن را «حجة الوداع» نامیدند. افرادی که به شوق همسفری ویا آموختن مراسم حج همراه آن حضرت بودند تا ۱۲۰ هزار تخمین زده شده اند.
   مراسم حج به پایان رسید و پیامبر اکرم (ص) راه مدینه را، در حالی که گروهی انبوه او را بدرقه می‌کردند و جز کسانی که در مکه به او پیوسته بودند همگی در رکاب او بودند، در پیش گرفت. چون کاروان به پهنه بی آبی به نام «غدیر خم» رسید که در سه میلی «جحفه» قرار دارد، پیک وحی فرود آمد و به پیامبر فرمان توقف داد. پیامبر نیز دستور داد که همه از حرکت باز ایستند و بازماندگان فرا رسند.
   کاروانیان از توقف ناگهانی و به ظاهر بی موقع پیامبر در این منطقه بی آب، آن هم در نیمروزی گرم که حرارت آفتاب بسیار سوزنده و زمین تفتیده بود، در شگفت ماندند. مردم با خود می‌گفتند: فرمان بزرگی از جانب خدا رسیده است و در اهمیت فرمان همین بس که به پیامبر مأموریت داده است که در این وضع نامساعد همه را از حرکت باز دارد و فرمان خدا را ابلاغ کند.
   فرمان خدا به رسول گرامی در آیه زیر نازل شد:
   یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس. (مائده:۶۷)
«ای پیامبر، آنچه را از پروردگارت بر تو فرود آمده است به مردم برسان واگر نرسانی رسالت خدای را بجا نیاورده ای؛ و خداوند تو را از گزند مردم حفظ می‌کند».
   هیچ روزی در طول سال، فرخنده ‏تر و مبارک‏‌تر از این روز مقدس نزد شیعیان اهل‏ بیت نیست.
امام صادق سلام الله ‏علیه می‌فرماید:
«ان یوم غدیر خم بین الفطر و الاضحی و الجمعه کالقمر بین الکواکب...»؛ روزعید غدیر خم در میان سه عید فطر و قربان و جمعه، مانند درخشندگی ماه در میان ‏ستارگان است. چه تعبیر ظریفی امام دارد که عید غدیر را تشبیه به ماه کرده است و دیگر اعیاد را به ستاره؛ زیرا در این روز بزرگ بود که خداوند اعلام کرد: امروز دین را بر شما تکمیل کردم و نعمتم را بر شما به اتمام رساندم «الیوم اکملت‏ لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا»؛ نعمت ‏بزرگ اسلام که از هر نعمتی ارزنده ‏تر و گرانبهاتر است، کامل و محقق نمی‌شود جز با ولایت علی‏ علیه السلام «و ما نودی بشی‏ء مثل ما نودی بالولایه‏».
   محب الدین طبری از علمای بزرگ اهل سنت نقل می‏ کند که رسول خدا صلوات الله علیه فرمود: «اذا جمع الله الاولین و الاخرین یوم القیامة و نصب الصراط علی جسر جهنم، لم ‏یجز‌ها احد الا من کانت له براءة بولایة علی بن ابی طالب‏»؛ در روز قیامت که خداوند تمام مردم را جمع می‏ کند و صراط بر پل دوزخ زده می ‏شود، هیچ کس از آن نمی ‏گذرد جز کسی که با ولایت علی ابن ابی‏طالب، گذرنامه بی زاری و برائت از جهنم را داشته باشد.
ولایت علی علیه السلام همان دین حنیف است که فرمود: «فاقم وجهک للدین حنیفا فطرت الله التی فطر الناس علیها»؛ پس‌ای پیامبر (همراه با پیروانت) به سوی آیین پاک اسلام روی ‏آور که فطرت الهی‏ است و مردم بر آن مفطور شده ‏اند؛ و ولایت علی همان طریقه و روش صحیح زندگی است که اگر مردم آن روش را برگزینند، خداوند در روز رستاخیز، از آب گوارای حوض کوثر به دست علی علیه السلام ‏سیرابشان می ‏فرماید. «و ان لو استقاموا علی الطریقة لاسقیناهم ماء غدقا»؛ و ولایت همان نعمتی است که به یقین از آن سؤال می ‏شود که با آن چگونه رفتار کردید «ثم لتسألن یومئذ عن النعیم‏».
   آلوسی، مفسر بزرگ اهل سنت در تفسیر کبیر روح المعانی پس از ذکر آیه شریفه‏ «وقفوهم انهم مسؤولون‏»؛ و آنان را متوقف کنید و ایست ‏بدهید که مسؤولیت دارند و باید پاسخگو باشند، در ذیل تفسیر این آیه، اقوال گوناگونی را نقل می‏ کند و سپس‏ نتیجه می‏ گیرد و می‏ گوید:
   «سزاوارترین و صحیح‌ترین سخن این است که در آن روز از عقاید و اعمال انسان ‏سؤال می ‏شود و از همه مهم‏‌تر و عظیم ‏تر، به یقین ولایت علی کرم الله وجهه است‏»؛ و در این روز بزرگ که یادآور تعیین امیرالمؤمنین به دست مبارک رسول‏ اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و به امر پروردگارش است، باید این فطرت الهی ‏را در دل‏ها زنده کرد و پرده‏‌های ظلمت و جهالت و تار‌های نادانی و غفلت ‏را از دیدگان غافلان برداشت تا بر طریقه حق پایدار گردند و به صراط مستقیم الهی روی‏ آورند و دینشان کامل شود.
   از امام صادق علیه السلام می‏ پرسد: مولای من! آیا به من دستور می‏ دهی که ‏این روز را روزه بداریم؟
   حضرت پاسخ می ‏دهد: «ای والله‌ای والله انه الیوم الذی نجی فیه ابراهیم ‏من النار فصام لله شکرا لله عزوجل ذلک الیوم، و انه الیوم الذی اقام رسول الله‏ امیرالمؤمنین علما و ابان فضله و وصیته، فصام ذلک الیوم، و ذلک یوم صیام و قیام و اطعام الطعام و صلة الاخوان و فیه مرضاة الرحمن و مرغمة الشیطان‏»؛ آری، به خدا قسم آری، به خدا قسم! این همان روزی است که خداوند، حضرت ‏ابراهیم را از آتش رها ساخت، پس او به شکرانه این لطف الهی، این روز را روزه ‏گرفت؛ و همانا این روز، روزی است که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم امیرالمؤمنین علیه السلام را بر مردم نصب کرد و بزرگواری و فضلش را نمایان ساخت و او را وصی و جانشین خود قرار داد، پس او هم در این روز، روزه ‏گرفت و این روز، روزه گرفتن و دعا کردن و مسلمانان را اطعام کردن و به ‏دیدار برادران دینی رفتن است و در این روز، رضایت‏ خدای رحمان به دست می ‏آید و بینی شیطان به خاک مالیده می ‏شود (مأیوس می ‏شود).
   امام صادق علیه السلام اعمال این روز مهم را در چهار مورد خلاصه می ‏کند:
۱- صیام:
در برخی روایات وارد شده که روزه این روز برابر است‏ با ۱۰۰ بار حج ‏و ۱۰۰ بار عمره؛ و در روایت دیگری، کفاره ۶۰ ‏سال گناه است.
۲- قیام:
به اصطلاح قیام، بر عبادت و زنده نگه داشتن این یوم الله با مناجات و دعا و استغفار، اطلاق می ‏شود، ولی ممکن است قیام کنایه از استقامت و پایداری در راه حق و قیام در برابر دشمنان اسلام و مسلمین و مبارزه با طاغوت‏ها و ستم‏ پیشگان‏ باشد. بهر حال خود قیام علیه باطل و جهاد در راه خدا، نیز یک عبادت بزرگ است ‏بلکه ‏از اهم فرائض و واجبات است.
۳- اطعام
مهمانی کردن و اطعام کردن برادران با ایمان از ویژگی ‏های‏ تمام اعیاد به ویژه این عید بزرگ است که بر آن تأکید شده است؛ و به طور قطع خرسند کردن مؤمنین، از برترین عباداتی است که رضایت پروردگار را به دنبال دارد.
۴- دیدار برادران و خواهران دینی
احسان و نیکی به برادران مؤمن و دید و بازدید و زیارت آنان‏ پیوسته از اعمال بسیار پسندیده و نیکو است، ولی در این روز، تأکید بر آن شده‏ است. در روایت دارد که هر وقت ‏با برادر مؤمنی دیدار کردید، برای تهنیت‏ به او بگویید:
«الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمؤمنین و الائمه علیهم السلام‏»؛ سپاس و حمد خدای را که ما را جزء تمسک ‏جویان به ولایت امیرمؤمنان و دیگر امامان که درود خدای رحمان بر آنان باد، قرار داد.

 

 

نظر شما