20روز قبل از آنکه انگلیسی‌ها نفتکش ایران را در جبل‌الطارق متوقف کنند، این کشور تنها کشور اروپایی بود که ادعای آمریکا درباره دست داشتن ایران در انفجار 2نفتکش در دریای عمان را تأیید کرده بود؛ این تأییدیه نخستین نشانه‌های تغییر سیاست انگلیس در تنگنای برجام بود، جایی که ایران، اروپا را ملزم کرده بود طرف برجام بایستند و برای حیات این توافق هزینه بدهند و بپذیرند قرار نیست فقط ایران هزینه خروج آمریکا از برجام را بپردازد. در آن مقطع جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس مدعی شده بود که «هیچ دلیلی وجود ندارد که ادعای آمریکا مبنی بر دست داشتن ایران در حمله به نفتکش را قبول نکنیم». نشانه‌های بعدی لغزش انگلیس به سمت آمریکا در سفر اندرو موریسون، وزیر مشاور انگلیس در امور خاورمیانه به ایران عیان شد.

جایی که ایران منتظر بود مقام انگلیسی با پیشنهاداتی برای برخورداری ایران از مواهب اقتصادی برجام عازم تهران شود اما کمال خرازی، رئیس شورای روابط راهبردی بعد از دیدار با موریسون گفت که صحبت‌های وزیر انگلیسی تکراری بود و پیشنهاد جدیدی نداشت. موریسون بعد از بازگشت به لندن بار دیگر مدعی شده بود ایران در حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان دست داشته است. احتمالا تمامی اینها پیش‌زمینه‌ای بود برای آنکه انگلیس عرشه نفتکش ایرانی را که گفته می‌شد حامل 2میلیون بشکه نفت بوده است، به خواسته دونالد ترامپ در تنگه جبل‌الطارق اشغال کند، همچنان‌که روزنامه انگلیسی گاردین در توصیف این واقعه نوشته است: « وزارت خارجه انگلیس در چند روز گذشته با یک معضل روبه‌رو شده بود و می‌دانست که اگر آنطور که ایالات متحده درخواست کرده، این کشتی را توقیف کند، تهران را که شدیدا به‌دنبال صادرات نفت است، عمیقا خشمگین می‌کند.»

جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا با استقبال از اینکه انگلیس ماموریت خودش را در اجرای دستور آمریکا به خوبی انجام داده است، در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشت: «خبر عالی: انگلیس ابرنفتکش گریس ۱ را که با نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا در حال حمل نفت ایران به سوریه بوده، متوقف کرده است.»

چرا انگلیس وارد بازی نفتکش‌ها شد؟
 جرمی هانت، وزیرخارجه انگلیس پنجشنبه شب در توییتر توقیف نفتکش حامل نفت ایران را به جبل‌الطارق و نیروی دریایی انگلیس تبریک گفت و آن را اقدامی شجاعانه برای اعمال تحریم‌های سوریه توصیف کرد. این توییت از آن نظر اهمیت می‌یابد که وزیرخارجه کنونی انگلیس این روزها مشغول انجام رقابت انتخاباتی برای تصاحب پست نخست‌وزیری است. رقیب او بوریس جانسون، وزیرخارجه پیشین انگلیس و از چهره‌های نزدیک به ترامپ است. برخی تحلیلگران می‌گویند اقدامات انگلیس در سیاست خارجی ازجمله سیاست تقابل با ایران، بخشی از تحولات داخلی این کشور بعد از خروج از اتحادیه اروپاست. در روزهایی که اتحادیه اروپا از راه‌اندازی کانال مالی اینستکس برای تجارت با ایران به‌عنوان راه تقابل با ترامپ و حفظ برجام سخن می‌گوید، انگلیس هر روز راه خود را بیشتر از اتحادیه جدا و به واشنگتن نزدیک می‌کند.

گریس  1چگونه سر از جبل‌الطارق در آورد؟
کشتی گریس 1که محموله نفتی ایران را حمل می‌کرد در مالکیت یک شرکت سنگاپوری است و با پرچم پاناما حرکت می‌کند. اجاره نفتکش توسط کشورهای مختلف جهت حمل‌ونقل امری رایج است. دولت محلی جبل الطارق در بیانیه‌ای مدعی شده که این نفتکش حامل نفت خام به مقصد سوریه بوده است. از آنجا که سوریه تحت تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار دارد، این دولت مدعی شده از تفنگداران نیروی دریایی انگلیس خواسته است برای توقیف این نفتکش ایرانی اقدام کنند. با این حال هنوز مقامات کشورمان تأیید نکرده‌اند که مقصد این نفتکش، سوریه بوده است. بنابراین اگر مقامات جبل‌الطارق نتوانند مقصد نهایی‌ این نفتکش را اثبات کنند برای نگه داشتن کشتی باید مجوز دادگاه را بگیرند و در غیراین‌صورت این کشتی را باید تحویل دهند. دادگاه جبل‌الطارق حکم توقیف نفتکش را به مدت 2 هفته تمدید کرده است. سوریه از سال 2011 در فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفته است. بنا بر نوشته روزنامه گاردین مقامات جبل الطارق در حال بازجویی از 28خدمه این کشتی هستند. آنچنان که این روزنامه نوشته است نفتکش گریس، ۲۸ نفر خدمه داشته که عمده خدمه این کشتی هندی هستند. تعدادی اوکراینی و پاکستانی هم در میان خدمه حضور دارند. درباره دلیل حضور این کشتی در جبل‌الطارق این سؤال مطرح شده که چرا این کشتی از کانال سوئز عبور نکرده است؟ بی‌بی‌سی در گفت‌وگو با یک کارشناس که به نوشته این رسانه بر رصد فعالیت‌های نفتکش‌ها در جهان متمرکز است، نوشته که حجم و وزن بالای گریس ١، عبور این نفتکش از کانال سوئز را دشوار می‌کرده است. حداکثر آبخور مجاز برای گذر از کانال سوئز، یعنی فاصله عمودی از سطح آب تا پایین‌ترین بخش کشتی، کمی بیش از ٢٠ متر است، ‌درحالی‌که آبخور این نفتکش با حداکثر ظرفیت حدود ٢٢ متر است که از حد مجاز عبور از سوئز بیشتر است.

اعتراض اسپانیا
توقیف غیرقانونی نفتکش ایرانی از سوی نیروی دریایی انگلیس در تنگه جبل‌الطارق، جدا از اعتراض ایران، یک مناقشه دیپلماتیک دیگر را هم رقم زده است. به گزارش ایسنا، این عملیات که به درخواست آمریکا از سوی بریتانیا به بهانه تحریم‌های اعمالی علیه سوریه به‌عنوان مقصد محموله نفتی صورت گرفته، ظاهراً برخلاف پیش‌بینی‌های قبلی، نه در بندر جبل الطارق که در آب‌های سرزمینی اسپانیا صورت گرفته است. اسپانیا درنظر دارد به‌خاطر انجام این عملیات در آب‌های سرزمینی خود، اعتراض رسمی خود را به لندن ارائه دهد. اسپانیا براساس معاهده اوترخت (قرن ۱۸ میلادی) تنها مالکیت منطقه جبل الطارق و بندر این منطقه را به بریتانیا واگذار کرده بود و هیچ‌گاه از حاکمیت خود بر آب‌های اطراف جبل الطارق انصراف نداده است.

احضار سفیر؛ اقدام انگلیس راهزنی دریایی است

در پی توقیف غیرقانونی نفتکش حامل نفت ایران در تنگه جبل‌الطارق توسط نیروی دریایی انگلستان، سفیر این کشور در تهران به وزارت خارجه احضار شد. در جریان این احضار رئیس اداره سوم غرب اروپا با غیرقابل‌قبول دانستن این اقدام و اینکه حسب اطلاعات موجود توقیف این نفتکش به درخواست آمریکا صورت گرفته است، خواستار رهاسازی سریع نفتکش مزبور شد. وی با اشاره به حرکت این نفتکش در آبراه‌های بین‌المللی، اقدام نیروی دریایی انگلیس را معادل با راهزنی دریایی خوانده و گفت آن کشور حق ندارد تحریم‌های یکجانبه ‌خود یا اتحادیه اروپا را به‌صورت فراسرزمینی علیه کشورهای دیگر اعمال کند. این همان سیاست زورمدارانه آمریکاست که کشورهای اروپایی همواره نسبت به آن معترض بوده‌اند. در این دیدار مدارک و مستندات مربوط به این نفتکش و محموله آن که حکایت از حرکت کاملا قانونی نفتکش دارد در اختیار سفیر انگلیس قرار گرفته و تأکید شد که جمهوری اسلامی ایران از تمامی ظرفیت‌های سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد.