پژوهش خبری صداوسیما: پس از فروپاشی اتحاد جماهير شوروي و تا همین اواخر، آسیای مرکزی شاهد اجرای «طرح هم زیستی» توسط چین و روسیه بود. بدين مفهوم که روسیه مجری امنیت و چین در زمینه‌ی اقتصادی فعاليت مي­کرد. اما با گذر زمان و با توجه به تغییرات گسترده در سیاست‌های کلی کشورهای آسیای مرکزی و نیز ظهور بازیگران فرامنطقه‌ای نظیر آمریکا و اروپا و همچنین با توجه به تغییر رویکرد در برخی سیاست‌های دو کشور چین و روسیه، «طرح هم زیستی» این دو کشور دچار تغییرات بنیادین شده است. نه تنها حضور آمریکا و رویکرد اقتصادی و امنیتی هم زمان این کشور در آسیای مرکزی، شرایط را برای بازیگران منطقه‌ای پیچیده‌تر کرد، بلکه مهم‌تر از آن تغییر رویکرد دو کشور روسیه و چین برآيند اين حضور بود. روسیه با توجه به تحریم‌های گسترده غرب و همچنین میل به حضور قدرتمندانه تر در عرصه بین‌الملل، به دنبال توسعه‌ همکاری‌های اقتصادی با همه‌ کشورها و به خصوص با کشورهای آسیای مرکزی است. چین نیز همین رویکرد را البته اين بار در بخش امنیت دنبال می‌کند. چرا که برای تداوم و پایداری طرح‌ها و بازارهای اقتصادی خود در برخی مناطق نیاز به تضمین امنیتی دارد.

حضور نظامی ـ فنی چین در آسیای مرکزی

بدیهی است که چین در اکثر کشورهای جهان حضور اقتصادی گسترده‌ای دارد و آسیای مرکزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. پروژه‌های ساخت نیروگاه‌های برق، خطوط انتقال برق، خطوط لوله گاز، ساخت جاده و بیمارستان، دادن وام‌های کلان، همکاری‌های اقتصادی در چارچوب سازمان همکاری شانگهای و موارد متعدد دیگر از این دست، تنها بخشی از همکاری‌های اقتصادی بین چین و کشورهای آسیای مرکزی می باشد. با توجه به حجم گسترده مبادلات اقتصادی و مسائل و چالش‌های موجود در این منطقه، لزوم تامین امنیت و حضور نظامی بحث انکارناپذیری است.

چینی‌ها با کشورهای مستقل مشترک المنافع همکاری‌های گسترده‌ای در زمینه‌ی نظامی دارند، البته کشورهای آسیای مرکزی با توجه به همسایگی با چین از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. چین به عنوان یکی از شرکای مهم نظامی- فنی برای این کشورها محسوب می شود. سیستم‌های دفاع هوایی، هواپیماهای بدون سرنشین و تجهیزات زرهی سبک بخشی از همکاری‌های بین چین و این کشورها است. البته کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان که به عنوان فقیرترین کشورهای منطقه محسوب می‌شوند بیشتر کمک‌های نظامی دریافت می‌کنند. کمک‌هایی نظیر کامیون‌های نظامی، وسایل نقلیه، ابزارهای ارتباطی و... .

همچنین در سال 2016 توافقی بین روسای مراکز فرماندهی چین، تاجیکستان، پاکستان و افغانستان امضا شد که طبق این توافق آنها می‌توانند نیروهای خود را در این مناطق جابجا کنند.[1] چین همچنین مشغول ساخت شرکت‌های خصوصی بزرگ در زمینه‌ی نظامی است که برای تامین امنیت در سایر کشورها فعالیت خواهند کرد. البته گفته مي­شود این طرح خیلی گسترده بوده و در بیشتر کشورها از جمله در شمال پاکستان برای محافظت از کریدور چین- پاکستان اجرا خواهد شد. 

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است.

پژوهش خبری // فرشته مقدم