به گزارش خبرنگار ایرنا، شعله ورشدن زبانه‌های آتش، بوی شالی سوخته به همراه دود و مه غلیظی که در آسمان پراکنده شده نظر هر رهگذر و ببیننده ای را به خود جلب می‌کند.

چنین صحنه‌ای برای افرادی که از جاده‌های بین راهی و یا اراضی کشاورزی حوالی شهر عبور می‌کنند منظره‌ای آشناست که از آتش زدن پس چر و کاه و کلش محصولات کشاورزی گاه سهوی و به دنبال بی اطلاعی و گاه عمدی و به دنبال افزایش درآمد ناشی می‌شود.

آتش زدن کاه و کلش محصولات کشاورزی علاوه براینکه توان خاک را کم می‌کند و بدان ضرر می‌رساند موجب آلوده شدن هوا نیز می‌شود که گاه به دنبال وزش باد و مهیابودن شرایط گسترده شده و آنقدر بزرگ می‌شود که می‌تواند جنگل و عرصه طبیعی را به آتش بکشاند.

راهکارهای کنترل و مهار حریق

مدیر اجرایی سازمان مردم نهاد «ندای قاصدک» کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، با تاکید براینکه ۹۰ درصد آتش سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع طبیعی از طریق عوامل انسانی صورت می‌گیرد، افزود: در این میان برخی افراد و گردشگران با بی توجهی و گاه برخی کشاورزان برای گسترش محصول با آتش زدن پس چر مزارع این فاجعه را ایجاد می‌کنند.

کاوه جوانشیر، به رویش علف‌های هرز بسیار در استان به دلیل بارندگی‌های اخیر اشاره کرد و گفت: چندین بار در جلسات استانداری از مدیران ارشد تقاضا کردیم تا با قراردادن سهمی این امکان را به گروه‌های مردم نهاد بدهند تا به آموزش همگانی و ارتباط با مردم اقدام کنند.

سازمان‌های مردم نهاد تجهیزات پیشرفته ندارند

وی از آماده باش یگان ویژه در مناطق پرخطر به ویژه در ایام تعطیل به عنوان راهکار پیشنهادی دیگر یاد کرد و افزود: سامانه مشترک اطلاع رسانی برای آگاهی رسانی به مردم منطقه به موقع آتش سوزی ضرورت دارد که صورتجلسه شده و هنوز محقق نشده است.

این فعال زیست محیطی، از کمبود تجهیزات پیشرفته برای سازمان مردم نهاد و داوطلب به عنوان معضل دیگر یاد کرد.

سهم ۱۴ درصدی پس چر مزارع در آتش سوزی‌های گذشته استان

در همین راستا جانشین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینکه ۱۴ درصد آتش سوزی‌های منابع طبیعی استان در پنج سال گذشته به دلیل آتش زدن پس چر مزارع صورت گرفته، گفت: برخی کشاورزان با هدف افزایش بهره وری محصول، به آتش زدن پس چر و کلش محصول خود اقدام می‌کنند.

فرشید سنجری معتقد است، در صورتی که این اقدام موجب کاهش مقاومت خاک و از بین رفتن میکروارگانیسم، مواد مغذی و ساختمان آن می‌شود و کاهش حاصلخیزی خاک را به همراه دارد.

۳۰ هکتار مرتع و جنگل طعمه حریق شد

سنجری ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون ۱۱ فقره آتش سوزی در منابع طبیعی داشته‌ایم که به میزان ۳۰ هکتار بوده که ۹۰ درصد مراتع استان را در بر می‌گیرد.

این مسؤول اظهار داشت: پس چر مزارع می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد خوب برای کشاورزان تبدیل شود در صورتی که بتوانند از آن برای خوراک دام استفاده کنند.

وی با بیان اینکه عشایر و روستاییان به عنوان دیده بانان حریق می‌توانند کمک کار ما باشند، ادامه داد: این افراد ادواتی همچون تراکتور و وسایل اطفای حریق را در اختیار دارند و می‌توانند زودتر از نیروها در محل استقرار یابند و به اطفای حریق بپردازند.

سنجری یادآور شد، هم اکنون ۵۲۷ هزار هکتار جنگل و یک میلیون و ۱۹۲ هزار هکتار مرتع در استان وجود دارد که در کل می‌توان گفت تقریباً یک میلیون و ۷۱۹ هزار هکتار جنگل و مرتع داریم.

**کاهش ۹۰ درصدی آتش زدن کلش محصولات

مدیر ترویج جهادکشاورزی استان کرمانشاه نیز در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: به دنبال کارهای ترویجی و تبلیغی که در سال‌های گذشته انجام شده می‌توان گفت که کم توجهی کشاورزان در زمینه آتش زدن کلش محصولات کشاورزی به نسبت پنج سال گذشته بیش از ۹۰ درصد کاهش پیدا کرده است و اقدام‌ها در بحث آموزش بهره برداران و تبلیغات مؤثر بوده است و این امر به شدت کاهش پیدا کرده است.

کوروش مهرابی افزود: میزان باقیمانده معمولاً در مناطق گرمسیری برای کشت دوم انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه برای کاهش این کار به ترویج کشاورزی حفاظتی اقدام کرده‌ایم، گفت: در این روش بدون برداشت کاه و کلش، کشت مستقیم و یا همان برداشت انجام می‌شود و کشاورزی که کشت حفاظتی بدون جمع آوری کاه و کلش و آتش زدن مزارع انجام داده، ثمره آن را دیده است.

مهرابی یادآور شد، با این وجود ۱۰ درصد تقریبی باقی مانده آتش زدن کلش محصولات برای ما زیاد است و از همین رو کارهای تبلیغی و ترویجی همچنان ادامه دارد تا به صفر برسد.

به گفته وی، با آموزش و کارهای ترویجی و همچنین با بازدید کشاورزان از کشت‌های حفاظتی اهمیت بودن کاه و کلش در زمین را به کشاورزان آموزش داده‌ایم که موجب توجیه شدن آنان برای آتش نزدن مزارع شده است و این روند هشداری، آموزشی و ترویجی و ترغیبی را ادامه می‌دهیم تا به صفر برسد.

وی با بیان اینکه هم اکنون به میزان تقریبی ۲۰ تا ۳۰ درصد مناطق گرمسیری زیرکشت دوم رفته است، یادآور شد، درصد زیادی از آتش سوزی‌ها در عرصه منابع طبیعی ریشه انسانی دارد که از این درصد جارسوزی تنها سهم پنج درصدی دارد.

سهم بالای آتش زدن پس چرمزارع در آتش سوزی‌های استان

مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه هم در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: در پی بارش‌های خوب امسال شاهد رشد چشمگیر اراضی منابع طبیعی، جنگل‌ها و مراتع در استان هستیم ولی با وجود همه برکات، در فصل گرما به دلیل خشک شدن این مکان‌ها، استعداد آتش سوزی و تخریب در این بخش‌ها به میزان بالایی وجود دارد.

جلیل بالایی افزود: از همین رو از ۱۵ اردیبهشت با خشک شدن مزارع و مراتع در استان، آتش سوزی‌های متعددی در اراضی و جنگل‌ها روی داده و بررسی‌ها نشان می‌دهد بالاترین عامل مؤثر در آتش سوزی‌ها، همچنان آتش زدن پس چر زراعت توسط کشاورزان است که برخی کشاورزان با این تصور اشتباه که موجب تقویت زمین می‌شود و به بهانه کشت مجدد، زمین را به آتش می کشند.

وی معتقد است، در کل بی احتیاطی کشاورزان در آتش زدن پس چر محصولات کشاورزی سهم نخست آتش سوزی‌ها در سال جاری را دارد.

روزی نبوده که شاهد شعله ورشدن حریق نشویم

بالایی افزود: از نظر علمی به اثبات رسیده که آتش زدن پس چر و کلش محصولات کشارزی خسارات جبران ناپذیری برای خاک و موجودات زنده به همراه دارد و برای کشت در سال‌های آینده آسیب رسان خواهد بود.

وی با بیان اینکه در یک ماه گذشته روزی نبوده که با آتش سوزی مواجه نشویم، افزود: به ویژه در روزهای تعطیل با افزایش گردشگران شاهد بالارفتن آتش سوزی‌ها می‌شویم.

آتش زدن پس چر مزارع جرم است

وی اضافه کرد، قانون حفظ منابع طبیعی و ملی آتش زدن پس چر زارعت را توسط کشاورزان جرم اعلام کرده و باید متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و ما از دستگاه‌ها خواسته‌ایم تا علیه این افراد شکایت کنند.

بالایی ادامه داد: پس از آتش سوزی پس چر زراعت، کافی است تنها با وزیدن باد و مهیابودن شرایط، حریق گسترش یابد و پای آن به جنگل‌ها و مراتع طبیعی و مزارع برداشت نشده باز شود.

مدیرکل مدیریت بحران کرمانشاه افزود: از همین رو علاوه بر همه امکانات استان به مشارکت اهالی روستا، معتمدین، شوراها، دهیارها، هلال احمر، بسیج، سازمان‌های مردم نهاد توجه کرده‌ایم و با توجه به ظرفیت ائمه جماعات از آنان خواسته‌ایم که از طریق تریبون‌ها بخواهند همه پای کار بیایند چراکه مدیریت پس از وقوع آتش لحظه به لحظه دشوارتر می‌شود.

خریداری تجهیزات اطفای حریق

بالایی ادامه داد: امسال برای نخستین بار بیش از ۱۰۰ دستگاه دمنده توسط دستگاه‌های مختلف خریداری شده و ماشین آلات اطفای حریق را به شهرستان‌های مناطق گرمسیر ارسال کرده‌ایم ولی با این وجود مدیریت اطفا پیشگیری از آتش دشوار است از همین رو ضمن تاکید و خواهش از گردشگران، دامداران، رانندگان و غیره انتظار داریم مراقبت کنیم و تنها با یک کبریت جنگل و منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار ندهیم.

این مسؤول اضافه کرد، به موجب قانون از همه مدیران دستگاه‌های اجرایی خواسته‌ایم که علیه عاملان وارد کار شوند و حوزه استانداری با دادستان و دادگستری وارد مذاکره شده تا به موجب قانون متخلفان را مورد پیگرد قرار دهند تا شاید درس عبرتی شود تا با افرادی که به دنبال منافع فردی، زمین را به آتش می‌کشانند برخورد شود.

شخم زنی جایگزین آتش زدن کلش محصولات شود

وی از شخم زنی به عنوان جایگزین مناسب برای آتش زدن پس چر یاد کرد و ادامه داد: در گام نخست در صورت نیاز بهتر است پس چر برای استفاده دام صرف شود و در غیر این صورت از نظر کارشناسان و متخصصان در روش شخم زنی، پس چر به نقش کود برای زمین تبدیل می‌شود و هیچ ضرری نخواهد داشت.

بالایی یادآور شد، فراموش نکنیم در سال‌های گذشته که با مشکل کم آبی مواجه بودیم، پس چر گران‌ترین محصول خوراکی دام بوده است، آتش زدن این بقایا تخلف است و ضرر دارد و موجب آتش سوزی‌های گسترده می‌شود.

آتش سوزی‌های ماه‌های اخیر تاکنون ده‌ها هکتار از مزارع کشاورزی، مراتع و جنگل‌های کرمانشاه را بخصوص در مناطق غربی این استان نابود کرده است.

استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت بیش از ۹۹۵ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد و سالانه چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول کشاورزی در استان تولید می‌شود.

گزارش از زهره کریم زاده

۷۴۶۰/۸۰۶۶