اکرم امینی: شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی به ثبات چندساله نرخ بلیت قطار و افزایش فقط ۱۰ درصدی آن در ۴ سال گذشته اعتراض دارند. آنها می‌گویند در حالی نرخ بلیت در این سال‌ها تغییری نکرده که همه هزینه‌های خدمات ریلی مسافری به‌ویژه در یک سال گذشته، افزایش چند برابری داشته است؛
به‌عنوان مثال نرخ چرخ واگن مسافری از ۲میلیون‌و۲۰۰ هزار تومان به ۱۲ میلیون تومان رسیده است. در چنین شرایطی، شرکت‌های ریلی برای حمایت از مسافران این بخش، نرخ بلیت را ثابت نگه داشته‌اند و این مسئله، فشار مالی بیش از اندازه به آنها وارد می‌کند. باتوجه به این مسئله، شرکت‌های مسافری درخواست افزایش دست‌کم ۲۵ درصدی نرخ بلیت را ارائه کرده و امیدوارند شرکت راه‌آهن با این درخواست موافقت کند.
به گزارش صمت براساس اعلام شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا، باتوجه به اینکه درخواست افزایش نرخ بلیت قطار ازسوی شرکت‌های ریلی به راه‌آهن ارائه شده، فروش بلیت سفرهای بعد از ۱۱ خرداد یعنی سفرهای ایام عید فطر متوقف شده تا تکلیف قیمت‌ها مشخص شود.
براساس اطلاعیه‌ای که روابط عمومی شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا شنبه منتشر کرد، فروش بلیت همه قطارهای مسافری رجا در همه مسیرها تا ۱۱ خرداد امسال برقرار است اما عرضه بلیت‌ها برای دهه دوم خرداد به بعد، در انتظار نظر شرکت راه‌آهن درباره قیمت‌ها است. براساس این اطلاعیه، شرکت‌های ریلی پیشنهاد افزایش میانگین دست‌کم ۲۵ درصدی بهای بلیت قطارهای پرسرعت (ترن‌ست)، حومه‌ای و بین‌شهری (واگن‌های خواب و اتوبوسی) را به راه‌آهن فرستاده‌اند و درحال‌حاضر، منتظر بررسی میزان افزایش نرخ بلیت تمام قطارها در شورای‌عالی راه و ترابری هستند.
آنطور که شرکت رجا اعلام کرده، بازه افزایش نرخ بلیت‌ها بین ۱۰ تا ۶۰ درصد است و در صورت موافقت با این پیشنهاد، قیمت‌ها به‌طور متوسط ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت. نرخ بلیت قطارهای حومه‌ای نیز حدود ۵۰ درصد بیشتر خواهد شد.
براساس اعلام این شرکت، اختصاص یارانه «کمک زیان» برای سیر قطارهای حومه‌ای و پرسرعت به شرکت رجا در سازمان برنامه و بودجه و شرکت راه‌آهن، براساس قانون بودجه ۹۸ کشور در حال پیگیری است.
واکنش راه‌آهن به خبر توقف فروش بلیت
باوجود اینکه شرکت رجا اعلام کرده پیش‌فروش بلیت برای دهه دوم خرداد در انتظار اعلام نتیجه نهایی بررسی افزایش قیمت‌هاست، معاون مسافری راه‌آهن می‌گوید پیش‌فروش بلیت‌ها در موعد مقرر انجام خواهد شد. در این واکنش به‌صراحت مطلبی در تایید یا رد افزایش نرخ بلیت قطار عنوان نشده است.
به گزارش روابط عمومی راه‌آهن، میرحسن موسوی از پیش‌فروش بلیت قطارهای مسافری برای ایام عید فطر در موعد مقرر خبرداد و گفت: پیش‌فروش بلیت قطارهای مسافری براساس برنامه برای روزهای ۱۱ خرداد ۹۸ به بعد از ساعت ۱۰ صبح شنبه، ۲۸ اردیبهشت همزمان به‌طور اینترنتی و در مراکز مجاز فروش بلیت قطارهای مسافری انجام می‌شود.
معاون مسافری راه‌آهن با بیان اینکه درخواست افزایش نرخ بلیت مدت‌ها پیش ازسوی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی ارائه شده، گفت: این درخواست در حال بررسی است و مراحل قانونی خود را می‌گذراند و تاکنون تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است. موسوی یادآور شد: از سال ۹۴ تا تیر ۹۷ نرخ بلیت قطار فقط ۱۰ درصد با مصوبه ستاد تنظیم بازار افزایش داشته و در ایام پیک نوروز ۹۸ هم هیچ گونه افزایش قیمتی نداشته‌ایم.
افزایش هزینه فعالیت شرکت‌های ریلی
مدیرعامل یکی از شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی می‌گوید اگر شرکت راه‌آهن با افزایش نرخ بلیت موافق نیست می‌تواند به شرکت‌های ریلی یارانه اختصاص دهد.
ابوالقاسم سعیدی در پاسخ به صمت با اشاره به افزایش بیش از ۴۰ درصدی دستمزد کارگران در ۳ سال گذشته گفت: علاوه بر مسئله حقوق کارکنان، با افزایش هزینه خدمات نیز روبه‌رو بوده‌ایم؛ بر همین اساس سال گذشته درخواست افزایش نرخ را ارائه دادیم و افزایش مدنظر ما دست‌کم ۲۰ درصد بود که درنهایت با افزایش ۱۰ درصدی موافقت شد، درحالی که از سال ۹۴ قیمت‌ها ثابت مانده بود.
وی یادآور شد: در کنار این هزینه‌ها، ما هزینه ارزی تامین قطعه را نیز داریم. در چنینی شرایطی درخواست افزایش نرخ بلیت غیرمنطقی نیست.
او در پاسخ به این پرسش که چرا افزایش ۱۰ درصدی نرخ بلیت در سال گذشته پاسخگوی مشکلات بخش ریلی نبوده، اظهار کرد: با این رقم‌ها مشکلات بخش ریلی حل نمی‌شود و این حوزه حمل‌ونقل وضعیتی دارد که فقط با حمایت‌های ویژه مشکلاتش برطرف می‌شود.
این فعال حمل‌ونقل ریلی مسافری با اشاره به افزایش هزینه‌های این بخش توضیح داد: به‌عنوان نمونه، نرخ یک واگن مسافری، دست‌کم ۷۰۰ هزار یورو است. البته این نرخ برای یک واگن اروپایی نرخ بسیار مناسبی است. خرید این واگن تا پیش از افزایش سرسام‌آور نرخ ارز برای ما ۴ میلیارد تومان تمام می‌شد اما اکنون بیش از ۸ میلیارد تومان باید برای خرید یک واگن بپردازیم.
سعیدی با تاکید بر لزوم وجود حمایت‌های دولتی از حمل‌ونقل ریلی مسافری برای سرپا ماندن این بخش گفت: حمل‌ونقل ریلی مسافری اشتغال خوبی ایجاد می‌کند؛ برهمین اساس در همه جای جهان این بخش ازسوی دولت‌ها مورد حمایت ویژه است.
او با اشاره به لزوم حمایت دولت از بخش مسافری در قالب پرداخت تسهیلات گفت: چند سالی است سرمایه‌گذاری جدیدی در بخش مسافری ریلی نشده و کسی واگن خریداری نکرده، این درحالی است که واگن‌ها عمر مفیدی دارند و سن ناوگان ما نیز لب مرز فرسودگی و حدود ۳۰ سال است.
این کارشناس با یادآوری اینکه براساس ماده ۹ قانون دسترسی به شبکه ریلی، میزان افزایش نرخ بلیت قطار را شرکت‌های ریلی تعیین می‌کنند، تاکید کرد: شرکت‌ها این حق را دارند که درباره نرخ بلیت تصمیم‌گیری و نتیجه را به راه‌آهن اعلام کنند اما این شرکت می‌گوید باتوجه به نقش حاکمیتی، باید نرخ را تایید کند. به هر حال اگر قرار است نرخ‌ها تکلیفی باشد باید براساس قانون دسترسی به شبکه ریلی، دولت مابه‌التفاوت نرخ مورد نظر ما و نرخ تکلیفی را بپردازد.
برنامه راه‌آهن برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها
باتوجه به اینکه برخی کارشناسان راهکار جلوگیری از افزایش نرخ بلیت را حمایت راه‌آهن از فعالان بخش مسافری می‌دانند، سخنان مدیرعامل این شرکت نشان می‌دهد راهکاری با همین ویژگی‌ها برای جلوگیری از افزایش نرخ بلیت در نظر گرفته شده است. بعد از انتشار خبر احتمال افزایش نرخ بلیت قطار و درخواست شرکت‌های ریلی در این زمینه، سعید رسولی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در حوزه مسافری درخواست افزایش نرخ بلیت را داده‌اند که این درخواست آنها هم‌اکنون در حال بررسی است، اما شرکت راه‌آهن در تلاش است که بتواند امکانات لازم را در اختیار این شرکت‌ها در قالب یارانه پنهان قرار دهد تا بخشی از ضرر و زیان آنها برطرف و این حوزه برای آنها صرفه اقتصادی داشته باشد. رسولی تصریح کرد: شرکت راه‌آهن از دولت درخواست کرد اعتباری برای یارانه آنها در نظر بگیرد تا شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی بتوانند فعالیت خود را ادامه دهند.
وی با بیان اینکه درباره افزایش نرخ بلیت رویکرد کلی دولت و شرکت راه‌آهن این است که شوک قیمتی نداشته باشیم، گفت: راه‌آهن سعی می‌کند قیمت‌ها را در بخش حمل‌ونقل ریلی همواره متعادل نگه دارد.
رسولی گفت: در حوزه حمل‌ونقل ریلی صاحبان واگن‌های مسافری بخش خصوصی هستند و این شرکت‌ها متعلق به دولت و شرکت راه‌آهن نیستند؛ بنابراین اقتصاد آنها باید درست باشد.
مدیرعامل شرکت راه‌آهن با اشاره به اینکه نرخ بلیتی که این شرکت‌ها دریافت می‌کنند در بسیاری از مسیرها به‌صرفه نیست، بیان کرد: بسیاری از مسیرهای ریلی در طول سال ضریب اشغال بالایی ندارند و نرخ پایین بلیت هم باعث می‌شود این شرکت‌ها متحمل زیان شوند. علاوه بر این نوسان نرخ ارز و افزایش نرخ بسیاری از لوازم و قطعات یدکی باعث شده این شرکت‌ها در بخش دستمزد کارگران و کارکنان، تامین قطعات یدکی و همچنین تعمیر و نگهداری واگن‌ها دچار مشکل و افزایش هزینه شوند.