در این ویدئو به تاریخ دهم فوریه مردی که گفته می‌شود عبدالرحیم هیأت است می‌گوید که در وضعیت جسمانی "خوبی" قرار دارد.
پیشتر سازمان عفو بین‌الملل از گزارش‌ها درباره نحوه مرگ عبدالرحیم هیأت ابراز نگرانی کرده بود و ترکیه از چین خواسته بود اردوگاه‌های نگهداری اویغورها را برچیند؛ اردوگاه‌هایی که تا یک میلیون مسلمان اویغور در آن تحت بازداشت هستند.
بعضی از اویغورها اصالت ویدئوی جدیدی که چین منتشر کرده را زیر سوال برده‌اند.
نوری ترکل، رئیس پروژه حقوق بشر اویغورها که در آمریکا قرار دارد، به بی بی سی گفت که بعضی از جنبه‌های ویدئو "مشکوک" به نظر می‌رسد.
اویغورها یک اقلیت مسلمان ساکن منطقه سین‌کیانگ در شمال غربی چین هستند؛ منطقه‌ای که به شدت زیر نظر پکن بوده است. زبان آنها به ترکی نزدیک است و شمار قابل توجهی از آنها در سال‌های اخیر از چین به ترکیه گریخته‌اند.
محتوای ویدئو
این ویدئو را بخش ترکی زبان رادیوی بین‌المللی چین منتشر کرد، و گفت که انتقاد ترکیه از چین بی پایه است.
شخصی که عبدالرحیم هیأت به نظر می‌رسد در این ویدئو می‌گوید که "تحقیقات از او در مورد نقض ادعایی قوانین ملی جریان دارد."
اعتراض ترکیه
در بیانیه روز شنبه حامی اکسوی، سخنگوی وزارت خارجه ترکیه آمده بود: "دیگر بر کسی پوشیده نیست که بیش از یک میلیون نفر اویغور ترک به دلایل واهی دستگیر و به شکنجه و شستشوی مغزی در این اردوگاه‌ها محکوم شده‌اند. از سرگیری اردوگاه‌های کار اجباری آن هم در قرن ۲۱ و پیش‌گرفتن سیاست ادغام اجباری از مقام‌های پکن شرمساری بزرگی برای بشریت است".
ترکیه همچنین از آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، خواسته برای توقف آنچه یک "فاجعه بشری" خوانده شده گام‌های مؤثری بردارد.
این در حالی است که پکن می‌گوید اردوگاه‌های سین‌کیانگ "مراکز آموزش شغلی" هستند که با هدف کمک به این ناحیه برای "خلاص شدن از تروریسم" برپا شده‌اند.
شهرت زکیر، یکی از مقام‌های ارشد دولت چین اکتبر سال گذشته گفته بود: "آموزش‌جویان" در این اردوگاه‌ها از این که به آنها فرصتی برای "تعمق درباره اشتباهاتشان" به آنها داده شده قدردانی می‌کنند.
اما فعالان حقوق بشر می‌گویند اویغورهای مسلمان بدون هیچ اتهام موثقی به این بازداشتگاه‌ها فرستاده شده‌اند و گاه تنها به علت طفره رفتن از دادن آزمایش اجباری ژنتیک، یا صحبت کردن به زبان اویغوری (که ریشه ترکمانی دارد) و یا حتی فقط به علت مشاجره با مقام‌های دولت مرکزی به این اردوگاه‌ها فرستاده شده‌اند.
تاکنون تعداد خیلی کمی از کشورهای اسلامی به طور علنی ادعاهای مربوط به بدرفتاری با اویغورها را محکوم کرده‌اند. به گفته تحلیلگران بسیاری از این کشورها از عواقب چنین انتقادی برای روابط سیاسی و اقتصادی خود با چین هراس دارند.
با این حال ترکل می‌گوید انتشار این ویدئو نشان می‌دهد که دولت چین به فشار افکار عمومی پاسخ می‌دهد.
او گفت که "دولت چین به ترکیه پاسخ می‌دهد چون این کشور در جهان اسلام نفوذ دارد" و افزود که آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل "به طرز ناخوشایندی" در مورد اردوگاه‌های نگهداری اویغورها ساکت بوده است.
او گفت: "توپ در زمین دولت چین است. آنها هیأت را دستگیر کردند. آنها ۱۰ درصد جمعیت اویغورها را تحت بازداشت قرار داده‌اند. سعی دارند به جهان بگویند از بدرفتاری خبری نیست و اینها به اصطلاح مراکز آموزش حرفه و فن است. این وظیفه آنهاست اصالت ویدئو را ثابت کنند."
ترکل گفت دولت چین "با داشتن برتری‌های فنی" قادر به دستکاری ویدئویی هست.
عبدالرحیم هیأت
عبدالرحیم هیأت، نوازنده برجسته و مشهور ساز دوتار بود؛ سازی که به درجه استادی رسیدن در نواختن آن بسیار دشوار عنوان شده است. او موسیقی را در پکن فراگرفت و مدت‌ها در تورهای ملی در سراسر چین نواخت.
آن طور که گزارش شده تبعید این استاد دوتار در پی ترانه‌ای بوده که او اخیراً بر اساس یکی از اشعار معروف اویغورها خوانده بود و در آن به نسل جوان توصیه می‌شد که به فداکاری‌های پدران خود ارج نهند.
در متن این ترانه "شهیدان نبرد" وجود داشت که ظاهراً پکن آن را "تشویق به تروریسم" استنباط کرده و بر همین اساس عبدالرحیم هیأت را به تحمل هشت سال در یکی از این اردوگاه‌های اجباری محکوم کرده بودند.
اویغورها که هستند؟
اویغورها که در استان سین‌کیانگ چین ساکن هستند، مسلمان و از تبار ترک هستند. آنها حدود ۴۵ درصد جمعیت سین‌کیانگ را تشکیل می‌دهند.
سین‌کیانگ رسماً یک منطقه خودگردان است، مانند تبت در جنوب چین.
طی سال‌های اخیر گزارش‌های متعددی از بازداشت مسلمانان در این منطقه منتشر شده است.
گروه‌های حقوق بشری از جمله سازمان عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر در گزارش‌هایی به سازمان ملل متحد، اسناد و مدارک خود دال بر زندانی کردن گسترده مردم منطقه در اردوگاه‌ها را ارائه کرده‌اند. در این اردوگاه‌ها، زندانیان مجبور هستند سوگند وفاداری به شیء جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین یاد کنند.
کنگره جهانی اویغورها در گزارش خود گفته است بازداشت‌شدگان بدون تفهیم اتهام زندانی هستند و مجبورند شعارهای حزب کمونیست را سر دهند.
این نهاد گفته است این افراد غذای ناکافی دریافت می‌کنند و گزارش‌ها حاکی از شکنجه آنهاست.
کنگره جهانی اویغورها مدعی شده که این افراد هرگز به جرمی متهم نشده‌اند و وکیل نداشته‌اند. / ایسنا
نظر شما