به گزارش روز یکشنبه ایرنا، با گذشت یک روز از اعتراف عربستان سعودی به قتل جمال خاشقچی در ساختمان کنسولگری این کشور، مطبوعات ترکیه همچنان به تفسیر، تحلیل و انتشار تحلیل کارشناسان سیاسی درباره نحوه اعتراف ریاض پرداخته و اعلام می کنند که بیانیه آل سعود همه ابعاد جنایت علیه روزنامه نگار عربستانی را روشن نکرده و افکار عمومی ترکیه و جهان قانع نشده است.
روزنامه ینی شفق با انتشار گزارشی تحت عنوان 'لیست اعدام را کوشنر داد' در واقع نقش جرد کوشنر داماد ترامپ در پروژه سرکوب مخالفان داخلی بن سلمان در عربستان را برجسته دانست.
به نوشته این رسانه، بیانیه ریاض در اعتراف به قتل خاشقچی به رغم تلاش آل سعود نمی تواند مهر پایانی بر ماجرای این جنایت باشد و تحقیقات در این زمینه با پیگیری ترکیه همچنان ادامه دارد تا جایی که اسناد یه دست آمده نشان می دهد که لیست حذف و نابودی مخالفان بن سلمان توسط داماد ترامپ تهیه شده و نام خاشقچی در آن لیست جای گرفته بود.
این رسانه نزدیک به دولت ترکیه مدعی شد که در ارتباط با قتل خاشقچی، یک وکیل آمریکایی در استانبول خواهان آغاز تحقیقات قضایی از کوشنر شده است.
بنا بر ادعای دیگر ینی شفق، جامعه ترکیه و افکار عمومی جهان، سوال دیگری مبنی بر این که جسد خاشقچی کجاست؟ را از مقامات آل سعود می پرسد و خودداری آل سعود در پاسخ به این سوال بر دامنه تردیدها افزوده تا جایی که بسیاری از شخصیت های مهم سیاسی جهان، توضیح عربستان را کافی ندانسته و خواهان شفافیت بیشتری هستند.
روزنامه ینی شفق در گزارش دیگری با تیتر 'جهان قانع نشد' نوشت: بیانیه ریاض در خصوص خاشقچی کسی را اقناع نکرد به طوری که حتی در آمریکا، بسیاری از نمایندگان پرنفوذ مجلس نمایندگان از جمله باب کورکر، گری کونوللی، مایک کافمن، راند پائول، پت روبرسون و ریچارد پلومنتال از دولت ترامپ خواستار مجازات حکومت آل سعود شدند.
در همین ارتباط آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان روز گذشته در نشست حزب اتحاد دموکرات مسیحی در شرق آلمان گفت: رخدادهای خطرناکی که در خصوص مساله جمال خاشقجی خبرنگار سعودی وجود دارد، شاهدی بر این است که ارزش‌های دموکراسی در تمامی جهان در خطر است.
صدراعظم آلمان بیان کرد: ما کشته شدن خاشقجی را محکوم می‌کنیم و از عربستان انتظار تحقیقات شفاف را داریم.
نخست وزیر فرانسه نیز در واکنش به عدم شفافیت عربستان، سفر مقامات سیاسی این کشور به ریاض را تعلیق کرد و حضور وزیر اقتصاد این کشور در کنفرانس 'داووس صحرا' در ریاض را معلق کرد.
روزنامه استار ترکیه فشار داخلی بر ترامپ را در موضوع خاشقچی برجسته کرد و در خبری فوری با تیتر 'سفیر را فرابخوان' به اعتراض شدید نمایندگان کنگره و سنا به مواضع حمایتی ترامپ از عربستان سعودی اشاره کرد و نوشت: کافمن از نمایندگان کنگره آمریکا ضمن انتقاد از رفتار ترامپ، خواهان فراخواندن سفیر آمریکا از عربستان در راستای تنبیه خاندان آل سعود شد.
این رسانه نزدیک به حزب حاکم ترکیه در گزارشی با تیتر 'باران واکنش ها علیه عربستان' نوشت: جهان، بیانیه عربستان در اعتراف به قتل خاشقچی را کافی ندانست و خواهان افشای واقعیات اصلی و مهم این ماجرا شد.
روزنامه استار به واکنش مقامات آلمان، فرانسه، هلند، انگلیس و دانمارک اشاره مختصری داشت اما واکنش پارلمان اروپا را برجسته کرد و نوشت: پارلمان اروپا، قتل خاشقچی توسط ماموران آل سعود را محکوم کرد و این مورد را فقط نمونه کوچکی از انبوه موارد نقض حقوق بشر در عربستان سعودی دانست.
روزنامه صباح که به دولت ترکیه نزدیک است، در گزارشی از نقش اردوغان در اجبار به اعتراف عربستان در پرونده قتل خاشقچی خبر داد و به نوعی تاکید کرد که رییس جمهوری ترکیه در پیگیری سرنوشت این روزنامه نگار مقتول با قاطعیت عمل کرده است.
این رسانه در گزارش دیگری، تصویر پادشاه و ولیعهد عربستان را در کنار هم منتشر کرد و با درج عنوان 'نتوانستند جهان را اقناع کنند' نوشت: اعتراف به قتل خاشقچی و پذیرفتن مسئولیت مرگ وی در ساختمان کنسولگری، خشم افکار عمومی جهان علیه حکومت آل سعود را برانگیخت و بیانیه ریاض نه تنها از واکنش ها نکاست بلکه باران اعتراض و درخواست مجازات علیه ریاض را تشدید کرد.
به نوشته این رسانه، عدم اقناع جهانیان در مواضع واکنشی مقامات سیاسی و گزارش مطبوعات خارجی از جمله غربی ها آشکار است به طوری که روز گذشته شاهد بودیم که روزنامه گاردین و شبکه سی.ان.ان آمریکا در واکنش به بیانیه ریاض تاکید کردند که هزینه جنایت خاشقچی را محمد بن سلمان ولیعهد عربستان باید پرداخت کند.
بنا بر اعلام روزنامه صباح، بسیاری از رسانه های غربی از جمله واشنگتن پست به تفسیر این واقعه پرداخته و آورده اند: همه شواهد و اسناد نشان می دهد که نزدیکان بن سلمان مرتکب این جنایت شده اند و در هر دو صورت، اگر حادثه با آگاهی بن سلمان صورت گرفته باشد، وی باید عزل شده و در دادگاه بین المللی محاکمه شود و اگر نزدیکان وی خودسرانه دست به چنین عمل وحشیانه ای زده باشند، بی لیاقتی ولیعهد عربستات اثبات و عزل وی منطقی به نظر می رسد.
طی دو هفته اخیر اخباری مبنی بر وجود اسناد صوتی و تصویری مرتبط به لحظات شکنجه و قتل خاشقچی در اختیار مقامات ترک منتشر می شد و ادعا شده بود که این اسناد در اختیار مقامات آمریکایی قرار گرفته اما مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه این شایعات را رد کرد و به نوعی بر وجود اسناد در اختیار ترکیه صحه گذاشت.
در همین ارتباط روزنامه آکشام با درج گزارشی تحت عنوان 'اسناد صوتی شکنجه خاشقچی را ماموران سیا شنیدند' به نوعی از آگاهی کامل آمریکایی در خصوص عمق فاجعه در جنایت علیه خاشقچی و دست داشتن بن سلمان در این قضیه خبر داد.
به نوشته این رسانه، وجود اسناد متقن در اختیار سناتورهای آمریکایی مبنی بر هدایت عملیات قتل خاشقچی توسط ولیعهد عربستان باعث شده تا آنها، فشار بر ترامپ را به منظور مجازات عربستان و فراهم کردن زمینه برکناری بن سلمان بیشتر کنند.
شبکه ان.تی.وی نیز با انتشار گزارشی از واکنش غرب به بیانیه ریاض خبر داد و نوشت: قتل یک انسان در ساختمان کنسولگری نقض آشکار توافق 1963 وین است و این اقدام ریاض شوکه کننده بود.
روزنامه حریت با درج تیتر درشتی در صفحه اول امروز خود نوشت: جهان توضیحات مقامات آل سعود را باور نکرد.
این رسانه در گزارش دیگری با عنوان 'برای دعوا فراخواندید' به پیشنهاد کنسولگری مبنی بر مراجعه خاشقچی در روز دیگر برای دریافت تاییدیه اشاره کرد و نوشت: علت دروغگویی و خریدن بیش از دو هفته زمان برای اعتراف به قتل خاشقچی از جمله سوالات مطرح افکار عمومی جهان است که ریاض پاسخی به آن نداده است.
به نوشته این رسانه، مقامات ریاض مدعی مرگ خاشقچی در حین جدال لفظی و فیزیکی وی با ماموران کنسولگری هستند و اینجا سوال دیگری مطرح می شود که آیا کنسولگری به منظور برگزاری بک دعوای لفظی و فیزیکی، به خاشقچی پیشنهاد مراجعه در روز دیگر را کرده بود؟
حریت افزود: این سوالات و بسیاری از ابهامات موجود در پرونده جنایت ریاض علیه خاشقچی باعث شده تا جهان به عربستان در این خصوص اطمینانی نداشته و سخنان آنها را باور نکند.
روزنامه وطن ترکیه با درج عنوان 'فقط او باور کرد' به مواضع ترامپ در واکنش به بیانیه ریاض اشاره کرد و نوشت: ترامپ در اظهارات خود به ظاهر نشان داد که به توضیحات آل سعود در موضوع خاشقچی باور دارد اما همگان می دانند که ترامپ زبان نرم خود را فقط به دلیل دست اندازی به سرمایه عربستانی ها به کار انداخته است اما واکنش تند نمایندگان کنگره نیز وی را نگران کرده تا جایی که نمی تواند نسبت به این اقدام ریاض بی تفاوت بماند.
روزنامه ملیت نیز عنوان 'دنیا به پا ایستاد' به واکنش جهانی علیه اعتراف عربستان در قتل خاشقچی پرداخت و نوشت: روز گذشته پادشاه عربستان به قتل خاشقچی توسط ماموران سعودی اعتراف کرد و با برکناری پنج نفر از سران سازمان اطلاعاتی، سعی در خاموش کردن آتش خشم جهانی کرد اما بلافاصله واکنش ها به این اقدام ریاض آغاز شد.
به نوشته این رسانه، مواضع مقامات و سران کشور نشان می دهد که آنها تشریح ماجرای قتل خاشقچی در بیانیه ریاض را دروغ دانسته و خواستار عیان شدن واقعیت ماجرا هستند.
بنا بر اعلام این رسانه، واکنش وزیر خارجه کانادا، صدر اعظم آلمان، نخست وزیر فرانسه، نخست وزیر اتریش، وزیر خارجه نیوزلند و پارلمان اروپا نشانگر آن است که جهانیان خواستار مجازات عالی ترین مقام درگیر این ماجرا در عربستان هستند و بدون اشاره مستقیم، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را نشانه گرفته اند.
به گزارش ایرنا، مقامات آل سعود بامداد روز گذشته با انتشار بیانیه ای قتل 'جمال خاشقچی' در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول را تایید کردند.
در متن بیانیه آل سعود که نحوه قتل خاشقچی به شکل غیرباوری ترسیم شده و آمده است: عربستان سعودی اقدامات ضروری را برای آشکارشدن حقیقت آغاز کرده و یک تیم امنیتی را برای تحقیق درباره این موضوع و همکاری با همتایان ترکیه‌ای روانه این کشور کرد و یک تیم مشترک امنیتی میان عربستان سعودی و جمهوری ترکیه تشکیل شد.
براساس بیانیه صادر شده، تحقیقات اولیه توسط دادستان کل عربستان نشان داد که مظنونان با توجه به وجود نشانه‌هایی درباره احتمال بازگشت خاشقچی به کشور برای ملاقات با وی به استانبول سفر کرده اند و رایزنی میان مظنونان و خاشقچی در خلال حضور وی در کنسولگری عربستان در استانبول روال منفی به خود گرفته و در نهایت منجر به درگیری و منازعه برخی از آنها با وی شده و باعث مرگ خاشقچی و تلاش مظنونان برای مخفی کردن وقایع شده است.
محتوای بیانیه ریاض نشان می دهد که این حکومت، قتل خاشقچی را ناشی از یک حادثه و توسط عوامل خودسر معرفی کرده اند اما واکنش مقامات و رسانه های ترک حاکی از دست داشتن عالی ترین مقامات سیاسی عربستان در این حادثه است.
بلافاصله با انتشار این بیانیه، رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در نخستین واکنش به اعتراف به قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول از سوی آل سعود گفت: 'این کار را نیمه کاره رها نمی کنیم.'
اردوغان همچنین اظهار کرد: 'وظیفه خود را برای روشن شدن رویداد انجام می دهیم.'
با اعلام قتل خاشقچی به دست آل سعود، ایالات متحده در واکنشی حمایتگرانه از دولت عربستان و تنها با 'ابراز تاسف'، از بیانیه صادر شده درباره سرنوشت خاشقچی و اقدام علیه مظنونان شناسایی شده، تقدیر و اعلام کرد که ' ما کماکان تحقیقات بین المللی درباره این حادثه غم‌‌انگیز را رصد کرده و از اجرای عدالت به نحو بهنگام، شفاف و منطبق با رویه های قانونی حمایت می کنیم.'
رسانه های ترکیه نیز در نخستین واکنش به این بیانیه اعلام کردند که روایت رسمی عربستان در مورد قتل خاشقچی با اطلاعاتی که از تیم تحقیقاتی ترکیه در این خصوص درز کرده است، همخوانی ندارد.
انتشار مواضع رییس سابق سرویس اطلاعاتی انگلیس توسط رسانه های ترکیه نشان می دهد که بیانیه ریاض افکارعمومی جهان را اقناع نکرده است و همه اتهام ها متوجه محمدبن سلمان ولیعهد عربستان سعودی است.
'سر جان ساورز' که از سال 2009 تا 2014 ریاست ام آی 6 را برعهده داشت در گفت و گو با گاردین اعلام کرد همگی شواهد نشان می دهند که بن سلمان مسئول کشته شدن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول است.
دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در بیانیه‌ ای ضمن ابراز تأسف از تأیید قتل خاشقچی، خواستار تحقیقات شفاف و فوری در این باره شد.
گزارشگر سازمان ملل متحد نیز توضیح عربستان سعودی درباره اعدام خودسرانه خاشقچی را غیر قابل قبول دانست و اعلام کرد: نباید هیچ دولتی توضیح عربستان را بپذیرد.
خاورم/1905**1144