آیا رشوه به ترامپ، سعودیها را از پرونده جنایت در استانبول نجات میدهد؟
پولهای خونی نمیتواند بنسلمان را تبرئه کند
صاحبخبر - گروه بینالملل: 16 روز از ماجرای جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی که به صورت وحشیانه در کنسولگری کشورش در استانبول به قتل رسید، میگذرد. این پرونده بهرغم مبهم ماندن برخی جزئیات آن، از دیدگاه اکثریت قریب به اتفاق مقامات و رسانههای دنیا یک متهم بیشتر ندارد؛ محمد بنسلمان و البته یک تکذیبکننده هم بیشتر ندارد آن هم سعودی. معدود همراهان آلسعود در منطقه نیز متاثر از تطمیع یا تهدید، از متهم کردن صریح سعودی پرهیز داشتند ولی مواضعشان دوپهلو بود. در این میان، غربیها بویژه آمریکا، احتمال دستداشتن بنسلمان در این قتل را با توجه به شناختی که از وی دارند، دور از ذهن نمیدانند ولی به خاطر منافع بلندمدتشان، از ایراد اتهام علیه سعودیها پرهیز میکنند. آمریکا بخوبی میداند که پروژهها و توطئههای آن علیه منطقه، بدون حضور عربستان خنثی میشود، از تامین نفت در بازاری که بناست غایب بزرگ آن– بهزعم ترامپ- در ۲۰ روز آینده ایران باشد تا تحقق رویای «معامله قرن» برای حذف قضیه فلسطین. همین عوامل باعث شد ترامپ شیردوش، فرشته نجات سعودیها از این مخمصه شود و وزیر خارجه خود، مایک پمپئو را دوشنبه عازم عربستان و سپس ترکیه کند. ترامپ، دوشنبه پس از گفتوگوی تلفنی با ملک سلمان، اعلام کرد احتمالا «گروههای خودسر» در قتل خاشقجی دست داشته باشند. رئیسجمهوری آمریکا همچنین روز سهشنبه با ولیعهد سعودی گفتوگوی تلفنی داشته و ادعای وی درباره بیاطلاعی از سرنوشت خاشقجی و اتفاقاتی را که برای وی افتاده، تایید کرد. اما رئیسجمهور آمریکا گفت ولیعهد عربستان متعهد شده تحقیقات درباره این پرونده را گسترش دهد. ترامپ به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت، امیدوار است تحقیقات عربستان سعودی ظرف کمتر از یک هفته به نتیجه برسد. او حتی از افرادی که هیات حاکمه سعودی و شخص بنسلمان را مقصر ناپدید شدن جمال خاشقجی میدانند، انتقاد کرده و گفته است: این مردم در این پرونده پیشداوری میکنند. البته ترامپ این اظهارات خود را با چاشنی باجخواهی همراه میکند و میگوید: آنها قرارداد تسلیحاتی 110 میلیارد دلاری با ما امضا کردند، آنها میزان بسیار زیادی پول سرمایهگذاری میکنند. این اعلامیه رئیسجمهوری آمریکا در واقع تاییدی بر ادعای وی و پیام او به آلسعود است که بدون حمایت آمریکا عمر حکومتشان بیش از 2 هفته نخواهد بود. ولی شواهد حاکی است که خاشقجی قربانی، محمد بنسلمان را نیز قربانی خواهد کرد، چرا که به نظر میرسد شرایط برای بنسلمان به گونهای رقم خورده است که حتی بهرغم تلاش ترامپ برای نجات وی، هیچ راه خلاصی ندارد و مشکلش با سرعت بحرانی خواهد شد و به شکل کاملا دراماتیک سقوط خواهد کرد. این مطلب را «مجتهد» فعال رسانهای مشهور که اسرار دربار سعودی را فاش میکند، اعلام کرده و در توئیت جدید خود، به پشت پرده سفر پمپئو به ریاض و ملاقات با بنسلمان پرداخته است. مجتهد نوشته است: ترامپ، پمپئو را نه برای حقیقتیابی، بلکه برای هماهنگی با بنسلمان و داستانپردازی درباره «عناصر خودسر» فرستاده است تا سخنان ترامپ با وی تناقض نداشته باشد. ناگفته نماند که در روز ورود پمپئو به عربستان سعودی در روز سهشنبه، رژیم سعودی 100 میلیون دلار به حسابهای آمریکا واریز کرده است؛ خبری که یکی از مقامهای ارشد آمریکا صحت آن را در گفتوگو با نیویورکتایمز تایید میکند. ناپدید شدن جمال خاشقجی وجهه عربستان و محمد بنسلمان، ولیعهد جوان آن را بشدت لکهدار کرده است؛ فردی که بازیکن کلیدی بسیاری از جاهطلبیهای ترامپ در خاورمیانه محسوب میشود. در بحبوحه نارضایتیهای فزاینده از قتل احتمالی یک روزنامهنگار مستقر در آمریکا آن هم در کنسولگری عربستان در ترکیه، شرایط به سرعت در حال تغییر بوده و ممکن است استراتژی اصلی دولت ترامپ به گونهای با شکست مواجه شود که عواقب گسترده آن از منطقه نیز فراتر رود. خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی در اینباره نوشته است حتی اگر تحقیق و تفحص درباره آنچه بر جمال خاشقجی، نویسنده واشنگتنپست در استانبول گذشته است موجبات تبرئه شدن ولیعهد و ساختار رهبری عربستان را فراهم کند، وابستگی عمیق دولت ترامپ به او (ولیعهد) به سختی به بوته آزمایش گذاشته میشود؛ آن هم نه فقط به دلیل شورش گسترده و فراحزبی در کنگره درباره سرنوشت تأییدنشده خاشقجی. حالا قانونگذاران از هر دو حزب، توانایی او (ولیعهد) را برای رهبری بر سعودی زیر سؤال میبرند و مسائلی را درباره تجدید نظر در روابط عربستان و آمریکا و اعمال محدودیتهای شدید بر فروش اسلحه به این کشور مطرح میکنند. سهشنبه سناتور جمهوریخواه، لیندسی گرام- متحد ترامپ- و سایر سیاستمداران تأثیرگذار، درباره عواقب ناگوار ادامه این وضع هشدار دادند و بر این نکته تأکید کردند که ولیعهد عربستان باید برکنار شود. در همین راستا، روزنامه انگلیسی تایمز نیز مدعی شده است سفیر عربستان در واشنگتن که برادر کوچکتر محمد بنسلمان است، احتمالا فردی است که در صورت برکناری محمد بنسلمان، جایگزین وی به عنوان ولیعهد عربستان خواهد شد. تایمز در این مقاله نوشته است: اصطلاح «تغییر نظام» از زمان مداخله آمریکا در عراق و شکستها در لیبی و سوریه مخدوش شده است. روی کار آمدن محمد بنسلمان به مثابه حلقه نجاتی برای آمریکا و انگلیس بود و در طول چندین دهه این کشورها ائتلافشان با عربستان را به عنوان پایه و اساس استراتژی امنیتی و خارجی خود به دلیل نفت و ایران از یکسو و از سوی دیگر تبدیل شدن عربستان به یک جزیره باثبات و حامی غرب در سایه تنشهای منطقه حفظ کردهاند. این روزنامه نوشت: مردم این کشور و مخالفان در غرب با این ائتلاف به دلیل سیاستهای عربستان در قبال زنان و آزادیها مخالف بودند، برای همین بنسلمان برای تغییر این مسائل پا به عرصه گذاشت و توانست برای دستور کار اصلاحی خود به حمایت دست یابد اما با افزایش خشم و فشارها درباره ربوده شدن جمال خاشقجی و تردید واشنگتن درباره اینکه احتمالا بنسلمان دستور قتل وی را داده است، صحبت کردن درباره بررسی تعیین جایگزینی برای بنسلمان نسبت به اجرای آن آسانتر است، چرا که بدترین سناریویی که ممکن است آمریکاییها یا انگلیسیها در این باره تصور کنند این است که این مساله ثبات عربستان را به خطر بیندازد. این روزنامه نوشت: اگر ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان تصمیم بگیرد ولیعهد را قربانی کند احتمالا ترجیح خواهد داد که این پست همچنان متعلق به این خانواده باشد و همین مساله باعث شده خالد بنسلمان، سفیر عربستان در واشنگتن و برادر کوچکتر محمد بنسلمان که اخیرا در پی پرونده خاشقجی به ریاض فراخوانده شده، جایگزین احتمالی باشد. افشای زوایای جدیدی از قتل خاشقجی مقامات ترکیه نوارهای صوتی ضبطشدهای در اختیار دارند که تایید میکنند سرهنگ صلاح الطبیقی، رئیس پزشکی قانونی امنیت عمومی عربستان کسی بوده که جسد جمال خاشقجی را مثله کرده و از دستیارانش خواسته در زمان مثله کردن بدن او موسیقی گوش کنند. منابع ترکیهای اظهار داشتند، قتل خاشقجی تنها در 7 دقیقه صورت گرفته و تیم امنیتی هیچ تحقیقی از او انجام نداده و این اشاره صریح به این دارد که آنها دستوراتی را از بالادستیها درباره قتل او بدون نیاز به بازجویی از او گرفته بودند. الطبیقی همراه ۱۵ سعودی بوده که با 2 جت اختصاصی در 2 پرواز جداگانه از امارات و مصر در همان روزی که خاشقجی ناپدید شد، وارد ترکیه شده و همان روز نیز ترکیه را ترک کردهاند. منابع ترکیهای به شبکه الجزیره گفتند قتل خاشقجی در کنسولگری در دفتر محمد العتیبی، کنسول سعودی و در حضور او تنها چند دقیقه بعد از ورودش به کنسولگری انجام شده است. طبق گفته منابع ترکیهای، با استناد به نوارهای صوتی ضبط شده، خاشقجی قبل از قتلش مورد ضرب و شتم قرار گرفته بوده و بعد از قتلش در دفتر کنسول عربستان جسدش مثله شده است. روزنامه نیویورکتایمز نیز فاش کرد که یکی از مظنونان مرتبط با ناپدید شدن خاشقجی که توسط ترکیه شناسایی شده، روابط دائمی با ولیعهد عربستان داشته و چندین بار در کنار ولیعهد در مکانهای مختلف دیده شده است. 3 مظنون دیگر در پرونده این روزنامهنگار بر اساس شواهد و مدارک موجود با ولیعهد سعودی در ارتباط بودهاند. پنجمین مظنون یک دکتر در پزشکی قانونی است که پستهای ارشدی را در وزارت کشور عربستان و بخش پزشکی و درمانی این کشور دارد. از سوی دیگر، تیم بازرسی ترکیه روز سهشنبه وارد منزل کنسول سعودی شد اما نیروهای امنیتی ترکیه تفتیش خانه کنسول سعودی را سهشنبهشب به دلیل عدم همکاری طرف سعودی متوقف کردند. پیشتر منابع رسمی ترکیهای گفته بودند، کنسول سعودی قبل از رسیدن تیم بازپرسان ترکیه را به مقصد ریاض ترک کرده است. دادستانی ترکیه اعلام کرده، ادله و مستنداتی در داخل منزل کنسول درباره خاشقجی کشف شده است که دستیابی به این مدارک فرضیه قتل خاشقجی در کنسولگری را تقویت میکند. وزیر خارجه ترکیه نیز با بیان اینکه سعودیها هنوز درباره هیچکدام از جزئیات اعلام شده حول پرونده خاشقجی اعتراف نکردهاند، تاکید کرد آنکارا اگر لازم باشد از کارمندان کنسولگری عربستان در استانبول بازجویی خواهد کرد. رئیسجمهوری ترکیه نیز سهشنبهشب تصریح کرد در کنسولگری عربستان برخی وسایل رنگ و برخی اسناد نیز جعل شدهاست. الکعبی: سعودیها در پستوی خانههایشان نیز امنیت ندارند شیخ اکرم الکعبی، دبیرکل جنبش النجبای عراق با تأکید بر اینکه «مجاهدان یمنی با صبر و اراده پولادین خود ائتلاف عربی را در باتلاق گرفتار کردهاند»، گفت: «اکنون دشمنان سعودی در خانههایشان نیز امنیت ندارند». وی طی سخنانی در جمع حامیان محور مقاومت، از استقامت ملت یمن تقدیر کرد و با اشاره به «توطئه آمریکا و ائتلاف سعودی برای نابودی امت اسلامی»، پیکان این توطئه را تجاوز به یمن و مردم شجاع و غیور این کشور دانست. وی ضمن مقایسه تسلیحات پیشرفته متجاوزان با امکانات ساده مبارزان انصارالله، تصریح کرد: ائتلاف شرور عربی هیچ احترامی برای حقوقبشر قائل نیست و با پشتیبانی اسرائیل و آمریکا، از مردم آزادیخواه و مقاوم یمن انتقام میگیرد. دبیرکل نُجَبا افزود: مجاهدان یمنی با صبر و اراده پولادین خود، ائتلاف عربی را در باتلاق گرفتار کرده و به زیر کشیدهاند. الکعبی در ادامه با تأکید بر اینکه اکنون دشمنان سعودی در خانههایشان نیز امنیت ندارند، گفت: به همین دلیل است که متجاوزان نادان، به جنایت و کشتارجمعی روی آورده و با محاصره ظالمانه به قحطی غذا و دارو دامن زدهاند.∎