شهاب شهسواري
سرنوشت روزنامه‌نگار ناپديد شده منتقد وليعهد عربستان سعودي، هنوز نامعلوم است. ماجراي ناپديد شدن اين روزنامه‌نگار روز به روز پيچيده‌تر و عجيب‌تر مي‌شود تا جايي كه يك روزنامه امريكايي ادعا كرده است كه تيمي از ماموران امنتي «تحت فرمان بالاترين مقام دربار سعودي» شامل يك «متخصص كالبدشكافي» و به نوشته روزنامه صباح تركيه با همراه داشتن «اره جراحي استخوان» براي سر به نيست كردن اين روزنامه‌نگار منتقد در روزي كه او ناپديد شده است به استانبول رفته‌اند. جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار عربستاني ساكن امريكا سه‌شنبه هفته گذشته وارد كنسولگري عربستان در استانبول شد و طي 9 روز گذشته اثري از او پيدا نشده است. دولت عربستان سعودي ادعا مي‌كند كه اين روزنامه‌نگار منتقد از كنسولگري خارج شده است، اما مقام‌هاي امنيتي تركيه معتقدند كه احتمالا اين روزنامه‌نگار درون كنسولگري به قتل رسيده است. شواهد تازه‌اي كه رسانه‌ها منتشر كرده‌اند، نشان مي‌دهد كه عمليات سر به نيست كردن اين روزنامه‌نگار منتقد، يك عمليات دقيق بود كه از مدتي پيش توسط مقامات رسمي دولت عربستان سعودي برنامه‌ريزي شده است.
به نوشته واشنگتن‌پست يك مقام امنيتي امريكايي فاش كرده است كه سازمان‌هاي اطلاعاتي امريكا گفت‌وگوهايي را ميان مقام‌هاي سعودي شنود كرده‌اند كه از نقشه آنها براي ربايش جمال خاشقجي خبر مي‌دهد. خاشقجي مدتي بود به صورت مستمر براي واشنگتن‌پست مقاله مي‌نوشت و اين رسانه مشهور در پايتخت امريكا به‌شدت پيگيري سرنوشت او است. به نوشته واشنگتن‌پست مقام امنيتي امريكايي گفته است كه برنامه مقام‌هاي سعودي اين بود كه خاشقجي را براي انتقال به خاك عربستان سعودي تطميع كنند. اين مقام امنيتي كه نامش فاش نشده توضيح نداده است كه هدف مقام‌هاي سعودي از انتقال خاشقجي به خاك عربستان قتل او بوده يا بازداشت و بازجويي. بر اساس گزارش واشنگتن‌پست، بامداد روز 2 اكتبر، همان روزي كه جمال خاشقجي در كنسولگري عربستان سعودي ناپديد شده است، دو هواپيماي كوچك گلف‌استريم-4 از مبدا رياض، حامل 15 مامور سعودي در استانبول فرود مي‌آيند. اين دو هواپيما كه متعلق به شركت خدمات هوايي پرايم‌اسكاي مستقر در رياض هستند، پس از پياده شدن مسافران‌شان روي باند فرودگاه منتظر مي‌مانند. 15 مامور سعودي مسافر اين دو هواپيما به دو هتل متفاوت در استانبول مراجعه مي‌كنند و بعد به كنسولگري عربستان در استانبول مي‌روند، وقتي كه حدود ساعت يك بعداز ظهر روز سه‌شنبه 2 اكتبر، جمال خاشقجي وارد كنسولگري عربستان مي‌شود، اين تيم درون كنسولگري منتظر او بودند. مقام‌هاي امنيتي تركيه كه روز سه‌شنبه اجازه پيدا كردند از درون ساختمان كنسولگري بازرسي كنند، مي‌گويند كه عربستان سعودي هنوز هيچ شاهدي ارايه نداده است كه نشان بدهد جمال خاشقجي محل كنسولگري را ترك كرده است.
روزنامه صباح تركيه در گزارشي مي‌نويسد كه خودروهاي حامل ماموران سعودي در محل اقامتگاه سركنسول سعودي در استانبول، محمد العطيبي براي چهار ساعت توقف كرده‌اند. بر اساس روايت روزنامه صباح، از كاركنان محلي اقامتگاه سركنسول سعودي، به شكل عجولانه‌اي خواسته شده است محل را ترك كنند. روزنامه صباح تركيه كه از رسانه‌هاي نزديك به حزب حاكم اين كشور محسوب مي‌شود، عكس و عنوان 15 شهروند سعودي را منتشر كرده است كه به نوشته اين روزنامه جزو «تيم ترور» اعزامي به استانبول بوده‌اند.
روزنامه نيويورك‌تايمز در گزارشي ديگر ادعا مي‌كند كه اطلاعات موثقي مبني بر ارتباط نزديك تيم 15 نفره اعزامي به استانبول با دربار سعودي وجود دارد. اين روزنامه تيم اعزامي به استانبول را «تحت فرمان بالاترين مقام دربار سعودي» توصيف مي‌كند. به نوشته اين روزنامه در بين 15 نفر حتي يك كارشناس كالبدشكافي هم حاضر بوده كه احتمالا براي نظارت بر عمليات مثله كردن خاشقجي به استانبول رفته است. به نوشته اين روزنامه امريكايي مقام‌هاي امنيتي تركيه در ميان وسايل تيم 15 نفره سعودي حتي «اره جراحي استخوان» مشاهده كرده‌اند. شبكه تلويزيوني TRT تركيه تصاوير دوربين‌هاي مداربسته مختلف از ورود تيم تروريستي سعودي به فرودگاه، اقامت در هتل، انتقال به كنسولگري و سوار شدن آنها به هواپيما براي بازگشت به عربستان را نشان مي‌دهد. بر اساس اطلاعات ثبت شده از پرواز اين هواپيماها يكي از آنها بعد از استانبول براي بازگشت به دوبي و ديگري به قاهره پرواز مي‌كنند و بعد از توقف در فرودگاه‌هاي مصر و امارات به رياض باز‌مي‌گردند.
خديجه چنگيز، نامزد جمال خاشقجي كه گفته مي‌شود اين روزنامه‌نگار منتقد براي ازدواج با او و ثبت مدارك طلاق از همسر پيشينش به كنسولگري عربستان در استانبول مراجعه كرده است روز چهارشنبه با انتشار يادداشتي در روزنامه واشنگتن‌پست، از رييس‌جمهور و بانوي اول امريكا خواسته است تا براي روشن شدن سرنوشت اين روزنامه‌نگار عربستاني تلاش كنند. به نوشته خديجه چنگيز، جمال خاشقجي 5 روز قبل از ناپديد شدنش براي اولين بار به كنسولگري عربستان در استانبول مراجعه كرده است و بعد از آن، با وجود نگراني از خطر احتمالي، براي پايان دادن به مراحل اداري كارش دوباره به كنسولگري مراجعه مي‌كند، جايي كه ديگر از آن خارج نشده است.
جرمي هانت، وزير خارجه بريتانيا سه‌شنبه شب خبر داد كه سفير عربستان سعودي در لندن را براي اداي توضيحات در مورد سرنوشت اين روزنامه‌نگار سعودي به وزارت خارجه فراخوانده است و در تماس تلفني با وزير خارجه عربستان، از او خواسته است تا توضيح شفافي در مورد سرنوشت اين روزنامه‌نگار ناپديدشده ارايه دهد. سازمان ملل متحد هم با صدور بيانيه‌اي نسبت به سرنوشت اين روزنامه‌نگار منتقد «عميق‌ترين نگراني‌ها» را ابراز كرده است. پيش از اين تعدادي از مقام‌هاي امريكايي از جمله رييس‌جمهور، وزير خارجه و معاون اول رييس‌جمهور امريكا در اظهاراتي جداگانه، نسبت به اين پرونده اظهار نگراني كرده بودند.
شبهه‌آفريني رسانه نزديك به دربار سعودي
در شرايطي كه رسانه‌هاي تركيه شواهدي را منتشر مي‌كنند كه از دخالت مستقيم دولت سعودي در ناپديد شدن و قتل احتمالي جمال خاشقجي حكايت دارند، پايگاه خبري العربيه عربستان سعودي با انتشار گزارشي در هويت افرادي كه اين ادعاها را مطرح مي‌كنند ترديد كرده است. به نوشته اين پايگاه خبري تمامي خبرهاي مربوط به سرنوشت جمال خاشقجي از جانب سه نفر، يعني «نامزد خودخوانده او» خديجه چنگيز، يك روزنامه‌نگار به نام توران قشلاقچي كه خود را شاهد عيني معرفي مي‌كند و جمال الشيال، خبرنگار شبكه تلويزيوني الجزيره قطر منتشر مي‌شود. اين پايگاه خبري هر سه اين افراد را «وابسته به اخوان‌المسلمين و مخالف دولت سعودي» معرفي كرده است و اطلاعات آنها را مخدوش و جهت‌دار توصيف مي‌كند.