به گزارش ایسنا، به‌مناسب صد و هجدهمین سالروز تأسیس مدرسه علوم سیاسی در ایران که روز علوم سیاسی نامیده می‌شود، جشن بزرگداشت این روز و نشست تخصصی بررسی چشم‌انداز علوم سیاسی در دانشگاه بوعلی‌سینا برگزار شد .

در این نشست که به همت جمعی از دانشجویان علوم سیاسی برگزار شده بود، اعضای هیئت علمی گروه علوم‌سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود درباره ماهیت، تاریخچه و چشم‌انداز علوم سیاسی در ایران پرداختند .

دکتر مرتضی هزاوه‌ای، مدیرگروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا در ابتدای این نشست، با انتقاد از نگاه‌های حاکم بر مدیران مبنی بر اینکه جنجال‌های سیاسی دانشگاه‌ها مربوط به رشته علوم سیاسی است، گفت: در زمان تأسیس این رشته در دانشگاه بوعلی‌سینا نیز همین نگاه وجود داشت اما مشاهده می‌کنیم نه تنها مشکلی پیش نیامده بلکه زمینه‌ساز فعالیت‌های علمی هم شده است .

وی با آسیب‌شناسی مشکلات علوم‌سیاسی به طور عام و علم سیاست به طور خاص در ایران، اظهار کرد: باید بپذیریم با دو چالش بسیار مهم در علوم سیاسی درگیر هستیم که عقیم بودن و ناکارآمدی علم سیاست در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد .

این مدرس دانشگاه افزود: منظور از عقیم بودن علوم سیاسی همان نازا و غیرمولد بودن آن است که برای ایران علوم سیاسی تولید نمی‌کنیم و بیشتر از آن که مولد باشیم، مصرف‌کننده هستیم .

هزاوه‌ای در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه رشته علوم سیاسی در عرصه‌ عمل سیاسی بی‌فایده و ناکارآمد است، تأکید کرد: این سوال قابل طرح است که چند درصد تصمیم‌گیران کشور از فارغ‌التحصیلان رشته علوم‌سیاسی هستند که باید گفت این رقم تقریبا صفر است .

وی در بررسی دلایل ناکارآمدی رشته‌ علوم‌سیاسی در ایران گفت: بی‌اعتمادی مدیران و مسئولان به این رشته و فاصله بسیار بالا در تئوری و عمل مهمترین دلایل ناکارآمدی این رشته به حساب می‌آید .

مدیرگروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا در پایان یادآور شد: امیدواریم در آینده بتوانیم دکتری این رشته را در دانشگاه راه‌اندازی کنیم و بیش از پیش به کیفی‌سازی سرفصل‌های ارائه شده اهتمام داشته باشیم .

* برای علوم‌سیاسی باید اعتمادسازی کنیم

دکتر یدالله هنری، عضو هیئت عملی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه تلاش‌های دانشجویان این رشته در یک‌سال گذشته در برگزاری نشست‌های علمی بیشتر و پررنگ‌تر شده است، گفت: فارغ از مشکلات ساختاری که در کشور وجود دارد، نسبت به رشته علوم سیاسی یک فضای بی‌اعتمادی حاکم بوده و همچنان برخی مدیران این نگاه را دارند .

وی افزود: برخی رشته علوم سیاسی را ستیزه‌جو و مستعد ایجاد تنش معرفی می‌کنند اما با اهتمام دانشجویان باید اعتمادسازی نسبت به این رشته را انجام دهیم و کوشش کنیم ماهیت اصلی آن را به جامعه معرفی کنیم .

این مدرس دانشگاه با دعوت از دانشجویان برای معرفی ماهیت واقعی این رشته به جامعه گفت: ماهیت اصلی رشته علوم سیاسی شناخت درست و دقیق فعالیت‌های سیاسی و کمک به بهبود وضعیت جامعه است .

* رشته علوم‌سیاسی در کشور ما بومی نشده است

دکتر حسن رحیمی‌روشن، دیگر عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا نیز در سخنانی با اشاره به مشکلات تأسیس رشته علوم‌سیاسی در این دانشگاه، خاطرنشان کرد: برخی حتی بعد از راه‌اندازی این رشته می‌گفتند منحل خواهد شد اما با همت اساتید، این رشته توسعه پیدا کرد و اکنون حسرت می‌خوریم که چرا بیش از یک گرایش برای مقطع کارشناسی‌ارشد را پیگیری نکردیم .

وی با بیان اینکه رشته علوم‌سیاسی در کشور بومی نشده است، گفت: درد جوامع اروپایی الزاما درد کشور ما نیست و وضعیت حاضر این رشته، خیلی پیگیری مشکلات ایران نیست .

این مدرس دانشگاه با تدکید بر اینکه بعد از انقلاب اسلامی جهش‌های جدی برای بومی‌سازی علوم سیاسی صورت گرفته است، یادآور شد: هر چند لازم است نظریه‌های قرن 19 را بخوانیم اما الزاما پاسخگوی ما در قرن 21 نخواهد بود .

* تعهدات علوم سیاسی نسبت به کشور برآورده نشده است

در ادامه این نشست دکتر مسعود بکایی، مدرس روابط بین‌الملل دانشگاه بوعلی‌سینا با اشاره به صحبت‌های مطرح شده، گفت: هم در عرصه عمل و هم در عرصه تئوری دانش‌آموختگان این رشته نتوانسته‌اند آنچه بایسته تعهدات علوم‌سیاسی به کشور است را ایفا کنند .

وی با بیان اینکه در 120سال گذشته حداقل چندین هزار نفر فارغ‌التحصیل این رشته بوده‌اند، این سوال را مطرح کرد: طی دوره 120ساله چه تعداد از فارغ‌التحصیلان در سطح وزارت بودند که این امر حتی در وزراتخانه‌های تخصصی مثل امور خارجه و کشور نیز تحقق نیافته است .

این مدرس دانشگاه افزود: نکته قابل تأمل این است که در دهه‌ اول انقلاب‌اسلامی، تعداد مهندسان برق وزارت امورخارجه بیشتر از تعداد مهندسان برق بزرگ‌ترین نیروگاه برق ایران بود .

مدرس روابط بین‌الملل دانشگاه بوعلی‌سینا در پایان تأکید کرد: در اوایل انقلاب اسلامی، رشته علوم‌سیاسی تنها در دو دانشگاه تهران و شهیدبهشتی تدریس می‌شد اما در حال حضر در 30 واحد دانشگاهی علوم سیاسی در حال آموزش است .

* بحران علوم سیاسی این است که نمی‌تواند مسأله ایران را توضیح دهد

دکتر حمید یحیوی، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا نیز در این نشست با اشاره به صد و هجدهمین سالروز تأسیس مدرسه علوم سیاسی گفت: این مدرسه بعد از دارالفنون مهمترین نهاد آموزشی مدرن در تاریخ ایران بود و یکی از مهمترین نمودهای تجدد در تاریخ کشور به حساب می‌آید .

وی با بیان اینکه بر خلاف وضعیتی که علوم‌سیاسی در حال حاضر پیدا کرده، تأسیس این مدرسه پاسخی به نیازهای واقعی جامعه در آن زمان بود، خاطرنشان کرد: فارغ‌التحصیلان این مدرسه بعدها منشأ اثرگذاری‌های چشمگیری در تاریخ ایران از جمله جنبش مشروطیت بودند .

این مدرس دانشگاه افزود: مؤسسان این مدرسه ادراک ژرفی از وضعیت تمدنی ایران داشتند و بهتر از ما مسأله تجدد را می‌شناختند .

وی با اشاره به اینکه هدف از تأسیس این مدرسه در آن مقطع زمانی تدریس علوم عالیه و آشنا کردن دانشجویان با آداب دیپلماسی بود، تأکید کرد: مدرسه نماد آشتی تجدد و سنت است و مشیرالدوله اعتقاد داشت که مدرسه نباید از علوم‌اسلامی عاری باشد و به همین علت دروس فقه نیز در مدرسه تدریس می‌شد .

یحیوی با طرح این موضوع که امروز پس از 118 سال از تاریخ علوم‌سیاسی در ایران، جا دارد بیندیشیم چه وضعیتی بر این علوم حاکم است، تصریح کرد: اعتقاد دارم علوم‌سیاسی در ایران تاریخ تراژدیکی داشته و تاریخی سرشار از فراز و فرودهای بسیار و مملوء از زحمت‌ها و جفاها، امید و یاس‌ها و درخشش‌های تیره و همینطور تیرگی‌های ناشی از عدم توفیق آرمان‌های این علم سیاست دارد .

وی با تأکید بر اینکه متأسفانه بعد از گذشت 120سال هنوز موفق نشده‌ایم این حوزه را روشن کنیم که آیا تربیت سیاستمدار وظیفه علوم سیاسی است یا روشنفکران، خاطرنشان کرد: با اذعان به اهمیت هر دوی اینها، باورم این است که مسئولیت اصلی علوم سیاسی هیچ کدام از این دو نیست و نباید باشد و فکر می‌کنم باید قلمرو جدیدی را بشکافیم .

این مدرس دانشگاه رسالت علم سیاست را تربیت دانشمند سیاسی عنوان کرد و گفت: دانشمند سیاسی به جای میدان قدرت در میدان معرفت حضور دارد و خدمت به حقیقت اصلی‌ترین وظیفه‌ای است که برای دانشجویان علوم سیاسی وجود دارد .

وی در ادامه سخنانش تصریح کرد: برای بنده مسأله یا بحران علوم‌سیاسی این نیست که تعدادی از فارغ‌التحصیلان این رشته پست سیاسی ندارند بلکه این بحران این است که ما هنوز نتوانسته‌ایم مسأله ایران و مناسبات قدرت را در جامعه خودمان توضیح دهیم.

یحیوی وضعیت دانشگاه‌های کشور را نامطلوب ارزیابی کرد و ادامه داد: علوم انسانی در دانشگاه‌ها وضعیت بدی دارند و به مراتب وضعیت علوم سیاسی از سایر رشته‌ها بدتر است و به تعبیر بنده به هفت شمشیر در خون نشسته است .

این عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا در سخنان پایانی خود با اشاره به اینکه اساتید این رشته هم دین خودشان را نتوانسته‌اند ادا کنند، تأکید کرد: از دانشجویان می‌خواهم با جدیت بیشتری به معضلات پیرامونی خود بیندیشند و بدانیم که وظیفه ما شناخت پیچیدگی‌های مناسبات قدرت و تلاش برای خیز عمومی است .