خبرگزاری فارس- گروه فعالیت‌های قرآنی: زهرا کرباسی حافظ کل قرآن کریم و اهل شیراز است. وی از دوران کودکی به واسطه تشویق خانواده همراه با خواهر بزرگترش به فعالیت‌های قرآنی علاقه‌مند می‌شود، به طوری که با ورود به مدرسه و یادگیری حروف الفبا، توانایی خواندن قرآن کریم را نیز پیدا می‌کند که در این امر پدرش نقش مؤثری در تشویق وی به یادگیری خواندن قرآن از رو مصحف شریف داشته است.
پس از آن با تلاش پدربزرگش سوره‌های کوچک همچون سوره‌های مبارکه «فیل و کافرون» را حفظ می‌کند اما بیشتر فعالیت این بانوی قرآنی در عرصه مفاهیم قرآن بود تا جایی که تا دوران دبیرستان هم تنها در مسابقات مفاهیم و تلاوت قرآن شرکت می‌کرد.
کرباسی پس از پایان دوران پیش‌دانشگاهی و فراغت از کنکور عزم خود را جذب می‌کند تا حفظ قرآن را آغاز و در مدت کوتاهی به پایان برساند بر همین اساس چند هفته پس از کنکور به جامعةالقرآن شیراز می‌رود تا در آنجا حفظ قرآن را شروع کند اما با توجه به استعدادهایی که داشته جلوتر از کلاس پیش می‌رود بر همین اساس هم با کمک استادش تصمیم می‌گیرد در منزل ادامه حفظ را پیگیری کند که با تلاش و پشتکار وافر در مدت دو ماه موفق به حفظ کل قرآن کریم می‌شود.
در ادامه مشروح گفتوگوی فارس با «زهرا کرباسی» حافظ کل قرآن کریم را می‌خوانیم؛
از کلاس اول توانایی خواندن قرآن از روی مصحف شریف را پیدا کردم
خانم کرباسی فعالیت‌های قرآنی را از چه زمانی شروع کردید؟
من در خانواده‌ای مذهبی در شیراز متولد شدم، امور قرآنی در خانواده ما از مسائل مهم و باارزش بود به طوری که خانواده همواره ما را تشویق به فعالیت در عرصه‌های قرآنی می‌کردند. مادرم با خواهرم و من سوره‌های کوچک را کار می‌کردند و پدرم هم علاقه‌مند بودند که بتوانیم از روی قرآن آیات الهی را بخوانیم؛ بر همین اساس به یاد دارم وقتی کلاس اول رفتم و حروف الفبا را آموختم پدرم تلاش بسیاری کرد تا بتوانم قرآن را از روی مصحف شریف بخوانم، به همین دلیل من و خواهرم در دوران ابتدایی تقریباً می‌توانستیم قرآن را بدون اشتباه زیادی بخوانیم در حالی که در آن دوران خواندن قرآن از دوران راهنمایی آموزش داده می‌شد و معلمان در مدارس ابتدایی چندان توجهی به یادگیری قرآن نمی‌دادند.
حتی در دوره اول ابتدایی که برای اولین‌بار روزه گرفتم به یاد دارم که وقت سحر با خواهرم از روی قرآن یک جزء می‌خواندیم و پدرم ما را بسیار تشویق می‌کرد و در آن دوران روخوانی همراه با لحن و توجه به اعراب برای پدرم خیلی مهم بود.
حفظ قرآن پس از فراغت از کنکور در دو ماه
چگونه و از چه زمانی وارد عرصه حفظ قرآن شدید؟
از دوم راهنمایی من و خواهرام همیشه در مسابقات قرآن شرکت می‌کردیم و مراحل استانی هم رتبه‌هایی داشتیم. البته در رشته حفظ نبود و من بیشتر در ترتیل، قرائت و مفاهیم قرآن شرکت می‌کردم تا اینکه در دوران دبیرستان مصمم شدم پس از کنکور به حفظ بپردازم. در آن زمان رقابت برای کنکور زیاد بود و جمعیت شرکت‌کنندگان در کنکور هم مثل سال‌های اخیر کم نبود به همین دلیل من قبل از کنکور حفظ را آغاز نکردم و به مرور درس‌ها می‌پرداختم تا اینکه پس از بعد از شرکت در کنکور تصمیم گرفتم در زمان فراغت تا اعلام نتایج، حفظ قرآن را در جامعةالقرآن شروع کنم. با خود فکر می‌کردم اگر در دانشگاه قبول شدم یک سال مرخصی تحصیلی می‌گیرم تا بتوانم قرآن را حفظ کنم اگر هم قبول نشدم حفظ قرآن را پیگیری می‌کنم و بعد از آن سال بعد مجدد کنکور می‌دهم.
پس از آن در جامعةالقرآن ثبت‌نام کردم در آن زمان روزی دو صفحه همراه با تفسیر آموزش می‌دادند. من حس می‌کردم که جلوتر از کلاس پیش می‌روم و می‌توانم بیش از دو صفحه قرآن حفظ کنم به همین دلیل با استاد مسرور صحبت کردم و راهنمایی خواستم که در منزل حفظ کنم و در آخر هفته‌ها در آزمون‌ها حضور یابم بر همین اساس حفظ قرآن را در منزل پیگیری کردم.
درباره زمان آغاز حفظ قرآن هم باید بگویم ماه مبارک رمضان سال 1381 بود که انس بیشتری با قرآن داشتم و از دهم مهرماه همان سال حفظ تخصصی حفظ کل قرآن کریم آغاز و 12 آذرماه همان سال یعنی در روز تولد خودم حفظ کل قرآن را به اتمام رساندم.
حفظ و مرور 27 صفحه در شبانه‌روز/ 14 ساعت روزانه با همه وجود با قرآن مأنوس بودم
یعنی دو ماهه موفق به حفظ کل قرآن شدید؟
بله، من با توجه به سرعت و علاقه‌ای که به حفظ قرآن داشتم در دو ماه توانستم کل آیات الهی را در جانم حفظ کنم. البته برای این امر هم تلاش بسیاری کردم به طوری که اوایل روزانه 10 صفحه حفظ می‌کردم و بعد از آن در هفته‌های آخر روزانه 17 صفحه را حفظ و 10 صفحه مرور می‌کردم که البته تمام این لحظات برایم شیرین و لذت‌بخش بود.
روزانه چند ساعت به حفظ قرآن یا مرور محفوظات می‌پرداختید؟
در آن زمان حدود 14 ساعت حفظ و مرور می‌کردم و تمام زمانم را با قرآن مأنوس بودم حتی وقتی می‌خواستم استراحت کنم در ذهنم آیات را مرور می‌کردم.
در حفظ قرآن در این مدت کوتاه با مشکلی مواجه نشدید؟
من به روخوانی و روانخوانی قرآن به خاطر تلاش خانواده مسلط بودم و غلط اعرابی و تجویدی نداشتم. آن زمان بیشتر صوت استاد پرهیزکار مطرح بود اما سعی کردم خودم بخوانم و حفظ کنم چرا که به نظر من افرادی که با صوت تلاوت اساتید اقدام به حفظ می‌کنند، لحن آن تلاوت را می‌گیرند و حفظ را بر آن اساس انجام می‌دهند و وقتی لحن را فراموش کنند آیه را نیز فراموش می‌کنند. البته بعد از اینکه حفظ را به اتمام رساندم برای مرور تلاوت از صوت استاد «محمدصدیق منشاوی» استفاده کردم و بیشتر به آن گوش می‌دادم.
حفظ 20 جزء اول سخت‌تر است/ حفظ کل قرآن را از سوره «یوسف» آغاز کردم
حفظ کدام سوره‌ها برایتان آسان‌تر بود؟
حفظ 20 جزء آخر قرآن نسبت به 10 جزء اول قرآن کریم راحت‌تر بود چون آیات متشابه کمتری دارد، به همین دلیل اواخر شاید 17 صفحه هم روزانه حفظ و آیات بسیاری را مرور می‌کردم.
مرور محفوظات روزانه چند ساعت وقت می‌برد؟
اگر مسلط باشیم مرور هر جزء یک ساعت زمان می‌برد البته اگر کسی تسلط داشته باشد و عمیق حفظ کرده باشد مرور آن نیز آسان‌تر است. شنیدن، نوشتن و درک مطلب قدرت حفظ را چند برابر می‌کند به همین دلیل من دیگر اواخر پنج جزء قرآن را در زمانی حدود سه ساعت مرور می‌کردم.
در آن زمان انگیزه شما برای حفظ چه بود؟
آن زمان به یاد دارم که دوست داشتم آیات قرآن را حفظ کنم و در محاوره از آن استفاده کنم. حتی زمانی می‌خواستم ازدواج کنم به حفظ فکر می‌کردم و شرط می‌گذاشتم که اگر قرآن را با من حفظ می‌کنی جواب من مثبت است.
وقتی آخرین آیه قرآن کریم را حفظ کردید، چه احساسی داشتید؟
اولین سوره‌ای که حفظ کردم سوره مبارکه «یوسف» بود. خیلی این سوره را دوست داشتم و حتی در مرور هم از این سوره آغاز می‌کنم. کلمات سنگینی دارد اما چون داستان آن را بهتر می‌دانیم راحت‌تر حفظ می‌کنیم.
با حفظ قرآن حس کردم دوباره متولد شدم/ اولین هدیه پس از اتمام حفظ
من جزء 30 را حفظ بودم. شناسنامه‌‌ام برای اینکه زودتر به مدرسه بروم اول شهریور 1361 زده شده است اما در اصل 12 آذر آن سال متولد شدم. به همین دلیل طوری زمان‌بندی کردم این روز حفظ کل قرآن را به اتمام برسانم و برای این امر هم استرس بسیاری داشتم.
آن روز را هیچ‌گاه از یاد نمی‌برم. روزی که حفظ کل قرآن را به پایان رساندم. پدرم تفسیر نمونه برایم کادو خریده بود که بسیار خوشحال شدم. جزء 29 و سوره مبارکه «انسان» هم آخرین سوره‌ای بود که حفظ کردم که پس از حفظ این سوره احساس آرامش خاصی داشتم که قابل وصف نیست. باورم هم نمی‌شد که توانستم کل قرآن را در این مدت حفظ کنم اصلا فکر می‌کردم در این روز دوباره متولد شدم.
بسیاری از اساتید حفظ کوتاه مدت را توصیه نمی‌کنند و معتقدند گاهی آسیب‌های جبران ناپذیری به افراد می‌زند، نظر شما در این باره چیست؟
اینکه بخواهیم از همه افراد توقع حفظ کل در مدت کوتاه داشته باشیم، معقول نیست. داشتن انگیزه و استمرار در این راه مهم است. اگر حفظ سریع اتفاق بیفتد مرور آن راحت‌تر خواهد بود چرا که اگر یک صفحه را بخوانیم در حافظه کوتاه مدت و وقتی مرور می‌کنیم به حافظه بلند مدت ما منتقل می‌شود.
بستگی به شرایط و توانمندی‌های افراد حفظ قرآن هم متفاوت است. نکته مهم و آسیب‌های جدی در حفظ‌های بلند مدت کسلی و نداشتن انگیزه لازم است بر همین اساس اگر اساتید با روش‌های مختلف یا خود قرآن‌آموزان به صورت پیوسته و مستمر اقدام به حفظ کنند، نتایج خوبی هم خواهد داشت.
من با وجود اینکه دو ماهه کل قرآن را حفظ کردم و حدود 11 سال پس از آن هم مرور نداشتم اما به دلیل مشکلات خاص گاهی برای خواندن قرآن وقت می‌گذاشتم. وقتی در سال‌های اخیر حفظم را مرور می‌کردم انگار تازه حفظ کرده بودم و تسلط کافی داشتم.
خاطره‌ای از کسب رتبه سوم حفظ کل قرآن قبل از اتمام حفظ
اولین مسابقه که در زمینه برای حفظ شرکت کردید به یاد دارید؟
اولین‌بار هنوز حفظم به اتمام نرسیده بود که جامعةالقرآن استان مسابقاتی برگزار کرد. من همان روز 25 جزء را حفظ کرده بودم و با جسارت در مسابقات حفظ کل شرکت کردم که وقتی نوبتم شد با وجود اینکه هنوز چندین جزء از مصحف شریف را حفظ نکردم با اطمینان به سؤالات پاسخ دادم و در آن روز شانس با من همراه بود که بیشتر سؤالاتی پرسیدند از همان جزء 25 بود که در نهایت هم رتبه سوم حفظ کل قرآن را کسب کردم.
مسابقات دانشجویی هم اول شدم اما مشکلی داشتم هر چه اصرار کردم شرایط روحی مناسبی ندارم که مسابقات شرکت کنم اما با اصرار اساتید حضور یافتم. تصمیمی به شرکت نداشتم و با خود می‌گفتم بعید است رتبه‌ای کسب کنم. وقتی روی سن رفتم به خوبی به همه سوالات پاسخ دادم و نمی‌دانم چگونه به سوالات پاسخ دادم که در کمال ناباوری رتبه نخست این رقابت‌ها را کسب کردم که خاطره خوبی برایم بود.
تشویق پدربزرگ به حفظ قرآن با خرید واکمن
اولین جایزه‌ای که به واسطه حفظ قرآن گرفتید، چه بود؟
اولین جایزه حفظ را از پدربزرگم گرفتم. ایشان علاقه داشتند حافظ شوم و از دوران کودکی من سوره‌های کافرون و فیل را با من کار می‌کرد تا حفظ شوم. وقتی جزء یک را حفظ کردم برایم واکمن خرید که برایم واقعا ارزشمند بود.
مشوق اصلی شما برای حفظ قرآن چه کسی بود؟
پدربزرگم اولین مشوقم بود که به لطف خداوند مسیر قرآن را طی کنم. بعد سایر اعضای خانواده هم خیلی کمک کردند. مادرم هم نقش مهمی در علاقه‌مندی من به حفظ داشت به همین دلیل تمام شرایط را مهیا کرد تا بتوانم قرآن را حفظ کنم.
آیةالکرسی زیباترین برایم دلنشین‌ترین آیات قرآن است
15 سال از حفظ شما می‌گذرد، اکنون کدام آیات قرآن برایتان زیباتر است؟
هنوزم به آیةالکرسی می‌رسم حس خاصی بهم دست می‌دهد و از خواندن آن لذت می‌برم. به نظرم خداوند در این آیات سوره مبارکه «بقره» انسان را هدایت می‌کند و او را به آرامش دعوت می‌کند برای همین هم برایم این آیات دلنشین‌ترین آیات قرآن است.
با چه شیوه‌ای در دو ماه کل قرآن را حفظ کردید؟
روزانه 14 ساعت را به حفظ و مرور می‌پرداختم. مثلاً اگر قرار بود در آن روز 10 صفحه حفظ کنم اول یک بار به راحتی آن را از روی مصحف شریف می‌خواندم و صوت خود را ضبط می‌کردم بعد مجدد به آن گوش می‌دادم و مفاهیم و ترجمه آن را درک می‌کردم و پس از آن شروع به حفظ نکته‌ها و آیات مرتبط می‌کردم و بعد هم مجدد حفظ و مرور آیات.
برای تربیت حافظان هیچ امکاناتی در اختیارمان نگذاشتند
شما به عنوان حافظ کل قرآن چه اقدامی برای تربیت حافظان داشته‌اید؟
پس از حفظ قرار بود دوره‌های کوتاه مدت حفظ برگزار کنیم اما در آن زمان چندان به حفظ قرآن توجه نمی‌شد به همین دلیل با توجه به علاقه و رایزنی‌هایی که با استان داشتم این امر امکان‌پذیر نشد و امکاناتی در اختیار ما قرار ندادند، بر همین اساس فعالیت در حوزه کودک را آغاز کردیم و بیشتر به حفظ قرآن به کودکان و انس آنها با آیات الهی فعالیت دارم. اکنون نیز مدیر مؤسسه منهاج‌الرسول هستم که در این مؤسسه از دوران جنینی تا حداقل 8 سالگی کودکان برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا در صورت شرکت در این دوره‌ها پس از سن هشت سالگی آنها توانایی مکالمه به زبان عربی و انگلیسی و حفظ کل قرآن کریم را خواهد داشت.
اکنون روزانه چند ساعت به مرور محفوظات خود می‌پردازید؟
اکنون روزانه از نماز صبح تا حدود ساعت 7 صبح بین سه یا چهار جزء از قرآن را مرور می‌کنم و از هر فرصتی استفاده می‌کنم تا اطرافیانم از من سؤالاتی بپرسند تا به از اینکه به خوبی مرور کرده باشم مطمئن شوم.
در پایان اگر صحبتی دارید، بفرمایید.
از همه نوجوانان و جوانان می‌خواهم که زمان بیشتری برای حفظ کنار بگذارند و در زندگی خود از قرآن بهره کافی ببرند چرا که قرآن نور و هدایتی است برای آنها تا راه درست را برگزینند و برای سایر نسل‌های بعدی الگو شوند.
انتهای پیام/
∎