امیر مهرزاد: روزانه حدود ۹ هزار بشکه نفت در چاه شماره ۱۴۷ رگ‌سفید در آتش می‌سوزد. براساس برآوردهای موجود اگر میانگین نرخ هر بشکه نفت ۶۲ دلار و هر دلار به‌طور میانگین ۴ هزار تومان در نظر گرفته شود، معادل ۲ میلیارد و ۲۳۲ میلیون تومان در روز می‌سوزد.

میدان نفتی رگ سفید از ۷ آبان امسال در آتش می‌سوزد و تا کنون ۴۹ روز از این حادثه گذشته اما هنوز آتش این میدان فروکش نکرده است. بر این اساس برآورد صمت از خسارت نفتی این حادثه حدود ۱۰۹ میلیارد و ۳۶۸ میلیون تومان است. البته در این زمینه خسارت‌ها و هزینه‌های دیگری هم وارد شده که تا کنون اطلاع دقیقی از آنها به‌دست نیامده است. براساس گزارش‌های شرکت ملی حفاری جنوب دمای آتش در محل تجهیزات سرچاهی به بیش از هزار درجه سانتی‌گراد می‌رسد و این موضوع علاوه بر اینکه فعالیت‌های آتش‌نشانی را با دشواری‌های بسیاری همراه کرده، به تجهیزات سرچاهی نیز آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کرده است. برخی کارشناسان خسارت این آتش‌سوزی را تا ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد کرده‌اند. صمت از وضعیت چاه ۱۴۷ رگ سفید و ظرفیت‌هایی که تاکنون برای مهار آتش در نظر گرفته نشده است، گزارش می‌دهد.

۷ آبان در رگ سفید
ساعت یک بعدازظهر ۷ آبان، چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ‌سفید هنگام عملیات حفاری به‌دلیل فوران گاز، منفجر شد و در ادامه آتش‌سوزی در دکل حفاری ۹۵ فتح شرکت ملی حفاری را به وجود آورد.در این حادثه ۲ نفر از کارکنان عملیاتی شرکت ملی حفاری ایران به‌نام‌های فرزاد ارزانی‌بیرگانی و محمد سلیمی چگینی در دم جان باختند. ساعتی پس از وقوع حادثه، گروه‌های عملیاتی از شرکت ملی حفاری ایران به‌همراه مدیران ارشد این شرکت در محل حضور یافتند اما به‌دلیل حجم گسترده آتش، گروه‌های عملیاتی از شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب نیز با بالگرد خود را به محل حادثه رساندند.وزیر نفت و تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ۱۰ روز گذشته از محل حادثه بازدید کرده‌اند و شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ستادی با عنوان «ستاد مهار فوران چاه شماره ۱۴۷» تشکیل داده که تمامی عملیات به‌طور متمرکز زیر نظر این ستاد فرماندهی شود. با این حال آتش رگ‌سفید هنوز زبانه می‌کشد و تمام عملیات‌ها با شکست روبه‌رو شده‌اند.

شبیخون به آتش
آخرین و جدی‌ترین عملیات آتش‌نشانی تا کنون به بامداد جمعه ۲۴ آذر مربوط می‌شود. نخستین ساعت نیمه شب ۲۴ آذر، گروه آتش‌نشانی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت‌های بهره‌برداری نفت و گاز گچساران و آغاجاری با استقرار و چیدن ماشین‌آلات آتش‌نشانی و تانکرهای حمل آب، بارش انبوه و فوران آب را در محدوده عملیات امکان‌پذیر کردند.براساس گزارش رسمی وزارت نفت، سپس ۳ گروه از آتشکاران در شعاع ۵۰ تا ۳۰ متری دهانه چاه مستقر شدند و با پاشش مستمر آب، دمای تجهیزات و آهن‌آلات باقیمانده در ضلع غربی چاه را کاهش دادند. دمای کاهش یافته پس از پاشش آب براساس اطلاعات موجود به بیش از هزار درجه سانتی‌گراد می‌رسد.در بخش دوم این عملیات، نیروهای عملیاتی زیر پوشش سنگین آب به چاه نزدیک شدند و لوله‌های مرتبط با مخازن ذخیره گل روغنی را از یکدیگر جدا کردند. سپس دو بولدوزر به مخزن شماره یک نزدیک شده و پس از اتصال بکسل و اعمال مراقبت‌های لازم، مخزن مملو از گل قابل اشتعال را از معرض لهیب آتش دور کردند که این کار با ریزش انبوه فوم و پاشش متراکم آب آتش‌نشانی همراه بود.در ادامه این عملیات شبانه، ۲ مخزن مکش نیز با رعایت اصول ایمنی، ازسوی نیروهای مستقر در محل؛ نخست جداسازی شده و سپس به بولدوزرها متصل و از محوطه چاه خارج شدند. آخرین مرحله عملیات، خارج کردن ۳ پمپ گل حفاری از محدوده آتش بود که بدون هیچ‌گونه آسیبی به انجام رسید و در مجموع ۶ محموله سنگین از مجموعه موانع دسترسی به چاه، از محوطه خارج شد.کانال تلگرامی وزارت نفت در روزهای گذشته به نقل از یک مقام مسئول اعلام کرد: مهارگران موفق شدند، «استینگر» را در دهانه چاه در حال فوران ۱۴۷ رگ سفید۲ قرار دهند و آتش چاه خاموش شد، اما به دلیل برخی عوامل مانند افزایش فشار گاز چاه، آتش دوباره شعله‌ور شد.همچنین «استینگر»، دودکش هدایت‌کننده‌ای است که برای تجمیع آتش پراکنده و پرعرض به شکل یک ستون به سمت تاج آتش هدایت می‌شود تا دسترسی به دهانه چاه و تجهیزات فوران‌گیر میسر شود.اقداماتی مانند تعویض سازه آتی واگن و تقویت کیل‌لاین‌ها (لوله‌های مخصوص انتقال سیال و آب) با پوشش لوله‌ای ۴ اینچ در روزهای گذشته انجام شده و یک خط ۲ اینچ آب نیز به‌طور ثابت به منظور خنک‌سازی مداوم استینگر و شیر نصب شده روی آن در زمان ورود استینگر به دهانه چاه، ایجاد شده است.همزمان با افزایش وزن استینگرها، در محل نصب آنها ورق‌های ضخیم مثلثی‌شکل جوش داده شده تا از کج شدن آن جلوگیری شود. استینگر به پایانه چند راهه‌ای گفته می‌شود که به منظور مهار فشار اولیه گاز روی تاج چاه نصب می‌شود.

چاه ۱۴۷ چه وضعیتی دارد؟
روزهای گذشته در کانال خبری وزارت نفت کلیپی منتشر شد که یکی از مسئولان آتش‌نشانی در آن توضیحاتی درباره شرایط کنونی آتش در سر چاه ۱۴۷ رگ سفید می‌دهد. در این کلیپ عنوان شد: فشار سر چاه به بیش از ۲ هزار و ۴۰۰ پی‌اس‌ای می‌رسد. زمانی که لاستیک یک خودرو می‌ترکد، ۱۰ پی‌اس‌ای فشار آزاد می‌شود و شرایط کنونی رگ سفید به گونه‌ای است که ۲۴۰ برابر ترکیدن لاستیک یک خودرو فشار وجود دارد.دما در محورهای پایینی نزدیک به های‌دریل به بیش از ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و گرادیان دما حدود ۸ درجه است؛ به عبارت دیگر هر یک متر که از آتش فاصله گرفته می‌شود، شاهد ۸ درجه افت دما هستیم.همکارانی که برای عملیات تاپ‌کیل (مسدود کردن دهانه چاه) به دهانه چاه نزدیک می‌شوند به فاصله‌ای می‌رسند که دما به ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. صوت گوش‌خراش چاه ۱۴۷ رگ سفید نیز به ۱۸۰ دسی‌بل می‌رسد.

خبری از شرکت‌های خارجی نیست
بزرگترین آتش‌سوزی نفتی در فضای خشکی تا کنون در خلیج مکزیک بوده است. این حادثه سال ۱۳۵۸ شمسی رخ داد که پس از ۵۶ روز آتش‌سوزی، مهندسان در آن دوره موفق به مهار آتش و انجام موفقیت‌آمیز عملیات تاپ‌کیل (مسدود کردن سر چاه) شدند. این در حالی است که ۴۹ روز از آتش‌سوزی چاه ۱۴۷ رگ‌سفید می‌گذرد و هنوز این آتش خاموش نشده است.برخی کارشناسان معتقدند جریان عملیات تاپ‌کیل در ایران به‌گونه‌ای است که احتمال می‌رود به زمانی بیش از ۵۶ روز نیاز شود؛ به عبارت دیگر، برخی پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که حادثه رگ‌سفید به بزرگترین آتش‌سوزی چاه نفت در فضای خشکی تبدیل خواهد شد.با تمام این‌ها هنوز خبری مبنی بر اینکه ایران برای مهار این آتش از شرکت‌های خارجی کمک بگیرد، نیست. برخی‌ها معتقدند ایران در بحث‌هایی که تا کنون شده اصرار دارد دانش فنی مهار این آتش را در اختیار داشته باشد و طرف خارجی تنها حاضر است به ازای دریافت مبلغی نامعین آتش را خاموش کند.