فکرش را بکنید که اگرهمین روند صعودی قیمت کاغذ ادامه داشته باشد باید تا چند وقت دیگر برای یک کتاب 300 صفحه‌ای حدودا 50 هزار تومان پرداخت کنید یا اینکه همین روند صعودی باعث می‌شود تا کتاب به یک کالای لوکس دست نیافتنی تبدیل شود. قیمت کاغذ در این دو هفته اخیر به حدی رسیده است که باعث اعتراض همه ناشران فعال این حوزه شده است.
علاوه‌بر ناشران، در حوزه مطبوعات هم مشکلات زیادی به وجود آمده است. چند مجله نتوانستند نشریه‌شان را به چاپ برسانند و برخی روزنامه‌ها هم تعداد صفحه‌های‌شان را کم کردند.
تکرار بحران کاغذ
سال 92 بحران زیادی در حوزه کاغذ پدید آمد و مساله به حدی رسید که برخی از ناشران به ورشکستگی رسیدند و نتوانستند در آن اوضاع بحرانی، کتاب چاپ کنند.
بعد از آن گرانی‌ها، دولت یازدهم که در ابتدای کار و فعالیت بود با راهکارها و تسهیلاتی که ارائه داد کمی اوضاع متشنج بازار کاغذ را آرام کرد اما این راهکارها منجر به کم شدن قیمت کاغذ به صورتی که به ناشران کمک کند، نشد. در آن سال‌ها، کاغذ از بندی 30 هزار تومان در اسفندماه سال ۹۰ به بندی 90 هزار تومان در اسفندماه 91 رسید! این روند صعودی تا سال 92 ادامه داشت و بعد با آن تسهیلات ارائه شده قیمت کاغذ تحریر تا حدودی افت پیدا کرد و به بندی 54 هزار تومان هم رسید.
اما در هفته‌های اخیر دوباره با رشد دو برابری قیمت هر بند کاغذ به 120 هزار تومان رسیده است، قیمتی که در طول تاریخ نشر برای کاغذ تحریر بی‌سابقه بوده است!
یکی از دلیل این اتفاق قیمت ارز مبادله‌ای است که به‌شدت باعث بحران و افزایش قیمت کاغذ در این مدت شده است. مساله‌ای که در سال 92 هم باعث این افزایش شد و تکرار آن مشخص می‌کند که راهکاری برایش در نظر گرفته نشده است.
5 راهکار دولت برای بازار آشفته کاغذ!
غلامرضا شجاع، نماینده تشکل‌های مصرف‌کننده کاغذ در گفت‌وگو با «فرهیختگان»، درباره راهکارهای در نظر گرفته برای گرانی کاغذ گفت: «در دومین جلسه کارگروه کاغذ، پیشنهادهایی برای بهتر شدن وضعیت کاغذ در کشور ارائه شد که این پیشنهادات گردآوری شده و قرار است برای تصویب به وزرای مربوطه و رئیس‌جمهور ارائه شود. در نخستین جلسه این کارگروه عدم‌افزایش تعرفه واردات کاغذ و تخصیص ارز مبادله‌ای به کاغذ تصویب شد. در دومین جلسه نیز مصوب شدکه پیشنهاد معافیت صنعت چاپ از پرداخت 9درصد مالیات بر ارزش افزوده در بسته حمایتی از تولید کاغذ در کشور گنجانده شود، این اقدام به‌منظور حمایت از مطبوعاتی‌‌ها و ناشران که مشتریان اصلی چاپ هستند، انجام خواهد شد.
همچنین پیشنهاد شد هرگونه اشکال و تعللی که در پرداخت ارز مبادله‌ای به صنعت چاپ و کاغذ از سوی بانک مرکزی پیش می‌آید، به اداره‌کل اقتصادی و تجارت وزارت صنعت ارجاع شود تا در تامین ارز برای این دو بخش تعجیل شود. پیشنهاد تخصیص منابع و تسهیلات ارزان قیمت برای گشایش واردات کاغذ توسط تعاونی‌های حوزه چاپ، نشر و مطبوعات همچنین گشایش اسناد اعتباری به صورت فاینانس و ری فاینانس از دیگر پیشنهاداتی بود که در این جلسه مصوب شد.
تصمیم گرفته شد تا تذکری به شرکت‌های تولید‌کننده کاغذ خارجی که برای تامین کاغذ برخورد درستی با تجار ایرانی ندارند، توسط وزارت امورخارجه و رایزنان بازرگانی خبر داد. مقرر شد که سازمان تعزیرات حکومتی به هیچ عنوان در امور انبارهای کاغذ دخالت نکنند و هرگونه دخالت بدون اجازه و هماهنگی با انجمن واردکنندکان و مصرف‌کنندگان کاغذ تنها از طریق مدیرکل اقتصاد و تجارت وزارت صنعت باید انجام شود. »
افزایش قیمت حواشی کاغذ در سکوت و سایه
علاوه‌بر قیمت کاغذ تحریر، چاپخانه‌ها، لیتوگرافی و صفحه‌بندی هم که با کتاب در ارتباط مستقیم هستند، قیمت خود را بالا برده‌اند و همه اینها در یک سکوت و سایه‌ای اتفاق افتاده است و وقتی از انجمن لیتوگرافان این سوال را پرسیدیم با این جواب مواجه شدیم: «نرخ ارز بالا رفته است و چون برخی مواد را وارد می‌کنیم طبیعتا مجبوریم قیمت را بالا ببریم.»
این افزایش قیمت‌ها در حدی است که مطمئنا اگر ادامه پیدا کند ناشران و حوزه مطبوعات برای کاغذ مورد نیاز خود دچار مشکل می‌شوند و شاید کتاب خریدن به یک رویای دست نیافتنی تبدیل شود و باز هم ناشران در یک بحران جدی قرار گیرند.