به گزارش « خبرنامه دانشجویان ایران»؛ "انتقاد و انتقاد پذیری" از آن دست مقوله‌هایی است که عمدتا توافقی کلی حول محور ابعاد متعدد آن حاصل نمی‌گردد و همواره محل تضارب آراء مختلف و گاها متضاد واقع شده و چالش‌های پرشماری بر آن مترتب می‌شود. چرا که هر گروهی از دریچه نگاه خود سعی در تعیین حدود و ثغور آن داشته و بر آن است که از منظر خود به توصیف این مقوله بپردازد. لکن در میان تمامیِ این مناقشات بنظر می‌رسد حول برخی محور‌های "انتقاد و انتقادپذیری" اجماع و اتفاق نظر وجود داشته باشد. یکی از این موارد مورد اتفاق این است که عموم کسانی که به اظهار نظر در این باب می‌پردازند "روندی مرحله‌ای" و مداوم برای آن قائل هستند که توالیِ مراحل، از مهم‌ترین ذاتیات تحقق ماهیت نقد است. بدیهی است که در این روند، انتقاد کننده و انتقاد شونده باید خود را ملزم به رعایت قواعدی من جمله همین "کنش مرحله‌ای" بدانند.
یکی از این مراحلی که تحت تاثیر شرایط اجتماعی سیاسی جوامع از اهمیت وافری برخوردار شده و تبدیل به شاخصی برای سنجش رضایت مردمی از حاکمیت کشورها شده، آستانه تحمل مسئولین در برابر انتقادات شهروندان است.
در کشور ما نیز به تناسب افزایش آگاهی‌های اجتماعی، انتظار شهروندان از پاسخگویی مسئولین در برابر سوالات و انتقادات افزایش چشمگیری یافته است و دیگر همچون گذشته برای مسئولین بخش‌های مختلف کشور تقدس قائل نیستند و عموم مدیران در هر مرتبه‌ای را ملزم به شنیدن انتقادات می‌دانند. از طرف دیگر مدیران نیز بواسطه مخابره سریع اخبار در فضای مجازی دیگر نمی‌توانند بر بسیاری از اعمال خویش سرپوش بگذارند. فلذا بسیاری از مسئولین خود را آماده شنیدن انتقادات و سوالات چالش‌برانگیز نمایندگان افکار عمومی می‌کنند.
یکی از این موارد امیدوارکننده‌ای که در راستای لزوم شنیدن انتقادات توسط مسئولین رخ داد و از قضا توجه رسانه‌ها و تبع آن افکار عمومی را به خود جلب کرد، حضور متفاوت معاون اول و سخنگوی قوه قضائیه در بین دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف بود. جلسه‌ای دانشجویی که در میان هیاهوی این روزهای کشور و سیل انتقادات از قوه قضاییه برگزار شد و توانست عکس باقی جلسات پرسش و پاسخی که در کشور برگزار می‌شود، محیط شفافی را برای طرح مسائل چالشی‌تر ایجاد کند تا دانشجویان بتوانند در فضایی دانشجویی و بدون آلایش بتوانند یکی از بلندپایه‌ترین مقامات قضائی کشور را به چالش بکشند و از هر دری تصمیمات بحث برانگیز دستگاه قضا را مورد کنکاش قرار دهند. از برخورد سیاسی با شهروندان بگویند و به محاکمه فعالین رسانه‌ای شکوه کنند از خدشه در عدالت کشور سخن بگویند و به نوع مواجهه قضات با برخی جریانات سیاسی معترض شوند.
فارغ از اینکه تا چه میزانی انتقادات دانشجویان و مسائلی که در این جلسه طرح شد، وارد بوده و همچنین فارغ از اینکه ناکارمدی قوه قضائیه به همان میزانی است که برخی از دانشجویان ادعا می‌کردند یا خیر، به این جلسه می‌توان به عنوان یک دستاورد در مقوله انتقاد و انتقاد پذیری نگریست و با پرداختن چندین و چند باره به جلسه مذکور، آن را از دیگر جلسات بعضا کلیشه‌ای جدا ساخت. چرا که نوع حضور در دانشگاه و برخورد معاون اول قوه قضائیه با دانشجویان معرف الگویی متفاوت از الگوی حضور سایر مسئولین بلندپایه در دانشگاه است. در حالیکه اغلب مدیران رده اول دستگاه‌های مختلف یا در دانشگاه ها حضور پیدا نمی‌کنند و اگر حضور پیدا می‌کنند، دانشگاه یک روز کاملا پادگانی را پشت سر می‌گذارد که حضور علنی و غیر علنی مامورین امنیتی شاه بیت حضور پرمنتِ مسئولین در همایش‌های دانشجویی است. اما برنامه دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف نشان داد که می‌توان هم حضور بی‌آلایش مدیران ارشد در دانشگاه را تجربه کرد و هم بدون اینکه علیه کسی اعلام جرم شود و یا دانشجویی در معرض برخوردهای امنیتی قرار گیرد، سوال و نقد جسورانه از مسئولین را در دستور کار قرار داد.
بنظر می‌رسد پس از این همایش، فصل جدیدی از انتظارات دانشجویان از شنیدن انتقادات علنی در برابر مقامات بلندپایه آغاز شود و حضور بی‌تکلف در میان مردم و دانشجویان برای شنیدن انتقادات و سوالات، بدل به سنجه‌ای پربها در جهت مقبولیت و یا عدم مقبولیت کارنامه اجرایی مدیران شود. گویی این قرعه به زودی به نام روسای مجلس و قوه قضائیه خواهد افتاد چرا که سالیانیست روسای این قوا از نعمت قرار گرفتن در معرض سوالات و انتقادات صریح بی‌بهره و یا حداقل بسیار کم‌بهره بوده اند.
* گزارش از محمد نوروزی
∎