ایران آنلاین /البته به این دونام اضافه کنید نام مرضیه برومند 35 ساله را که بالاخره پس از سال‌ها ناامیدی از بازی و بازیگری آمد و در فرم و فضاهای آن روزگار «مدرسه موش‌ها» را ساخت.

این سه نام پرچمداران کارگردانان زن بودند و امروز هم با وجود مشکلات فراوان، همچنان پشت دوربین می‌روند و فیلم می‌سازند. همان‌طور که گفته شد دهه شصت با این نام‌ها به پایان رسید و آغاز دهه هفتاد را از همان ابتدا در حوزه سینما باید دهه سهم خواهی زنان از سینمای ایران دانست و با ورود نام‌هایی مانند تهمینه میلانی و فریال بهزاد، این نسل آماده ورود به دهه‌ای تأثیرگذار به نام دهه هفتاد شدند؛ دهه‌ای که از منظرهای بسیار از جمله تغییرات سیاسی و اجتماعی ایران قابلیت‌های فراوانی برای به تصویر کشیده شدن داشت. این روند، با کم و کاستی‌هایی در نام‌ها و فیلم‌ها به امروز رسیده است.
اما در این بین مستندسازان زن ایرانی هم طی سال‌های اخیر، چه به‌عنوان تهیه کننده، چه به‌عنوان فیلمساز، نویسنده و... نقش پر رنگی را طی سالیان اخیر در سینمای مستند و البته جشنواره سینما حقیقت ایفا کرده‌اند. اگرچه امسال نقش زنان در سینما حقیقت با 95 نماینده در حوزه‌های مختلف کمتر از حدود 100 نامی است که سال گذشته در دهمین دوره این جشنواره به ثبت رسید؛ اما جدای از دلایل این کاهش، امیدواری نسبت به فعالیت هر چه بیشتر زنان در حوزه سینما همچنان در نقطه‌ای قابل توجه نگاه وجود دارد.
11 فیلمساز زن در بخش پایانی
همان طور که گفته شد در جشنواره سینما حقیقت امسال، زنان مستندساز ایرانی در عرصه‌های مختلف کارگردانی، تهیه‌کنندگی، پژوهش و نویسندگی، امور فنی و... فیلم‌های مستند، با 95 حضور نقش پررنگی در بخش‌های مختلف یازدهمین دوره جشنواره ایفا کرده‌اند. پیشتر از این نیز اعلام شده بود که86 فیلمساز زن با آخرین آثار مستند خود متقاضی شرکت در این جشنواره شده‌اند که این رقم نشان دهنده مشارکت 10 ونیم درصدی زنان مستندساز در این رویداد بزرگ سینمای مستند ایران است که از این تعداد یازده فیلمساز و فیلم هایشان به بخش مسابقه ملی راه یافته‌اند که حضور پگاه آهنگرانی با فیلم «وقایع خانه سینما»، الهام اسدی با فیلم «نشان»، لیلا امینی با فیلم «هاسوخته»، آزادی رضائیان‌مقدم با فیلم «معرف»، مونا زندی‎حقیقی با فیلم «یک لقمه خواب»، مریم سپهری با فیلم «زنبورک در گام مینور»، یاسمین شریف‌منش با فیلم «عشق به سبک دیکتاتور»، سروناز علم‌بیگی با فیلم «نقطه و شیر»، معصومه کیانی با فیلم «پری خوانی»، سودابه مجاوری با فیلم «وه انتیوک شاپور»، آزاده موسوی با فیلم «در جست‌و‌جوی فریده» که سهم زنان را در بخش رقابتی به 75/13 درصدی زنان مستندساز رسانده است. البته در بخش جایزه شهید آوینی هم دو بانوی مستندساز با فیلم‌های اشرف همزاد شاه (سعیده نیک‌اختر) و تجربه شرقی (فاطمه موسوی) حضور دارند.
به تهیه کنندگی زنان
امسال چند تهیه‌کننده زن هم در بخش‌های مختلف جشنواره حضور دارند. عاطفه سربند با فیلم «چهل و یک»، غزال بهی‌زادی با فیلم «وازاریه، وادی خاموشان»، مریم جانقریان با فیلم «پنجشنبه‌سوری»، سمیه زارع‌کار با فیلم «راه دل»، دیدار شمالی با فیلم «چند ملاقات با یک زن»، آسیه مزینانی با فیلم «ستاره‌ای دور اما روشن» در بخش مسابقه ملی و ناهید دل‌آگاه با فیلم «اسماعیل به روایت هاجر»، زهرا مرجانی با فیلم «بابایی» در بخش جایزه شهید آوینی و عفت تقی‌پور صمیمی با فیلم «زائر شب‌های بارانی» در بخش خارج از مسابقه، از زنان تهیه‌کننده‌ای هستند که با آثار تولیدی خود در این دوره از جشنواره شرکت کرده‌اند. در سویی دیگر نیز مریم امینی قاضی‌جهانی و معصومه محمدپور هم دو مستندساز تبریزی هستند که با فیلم‌های «بانوی آب» و «بانوی طبیعت» در بخش نکوداشت سینمای مستند آذربایجان شرقی جشنواره حاضر خواهند داشت. افسانه سالاری با مستند «هیچ‌کستان» و فرناز جورابچیان با فیلم «سینما کریستال» هم در بخش مسابقه بین‌الملل نیز مستندسازان ایرانی هستند که با پروژه‌های خارجی در این بخش حضور یافته‌اند. پس با این حساب در مجموع 26 بانوی مستندساز و تهیه‌کننده فیلم مستند در یازدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت حضور دارند که آمار قابل توجهی است.
زنان پژوهشگر و سینماحقیقت
نکته دیگر اینکه علاوه بر 45 نفر از زنانی که دست اندرکار امور فنی فیلم‌های راه یافته به بخش‌های پایانی جشنواره سینما حقیقت (از جمله تدوین، صداگذاری، صدابرداری، گویندگی، فیلمبردار و مدیرتولید) بوده‌اند زنان پژوهشگر نیز در این جشنواره حضوری پررنگ داشتند. اما 22 فیلم هم در جشنواره سینماحقیقت امسال به بخش‌های مختلف راه یافته که موضوع محوری زنان سوژه اصلی آنهاست. فیلم‌های بانو قدس ایران به کارگردانی مصطفی رزاق‌کریمی، آلاله به کارگردانی فرشاد اکتسابی، چند ملاقات با یک زن به کارگردانی احمد جلیلی‌جهرمی، زنانی با گوشواره‌های باروتی به کارگردانی رضا فرهمند، در جست‌و‌جوی فریده به کارگردانی آزاده موسوی و کوروش عطائی، دیدن و بودن به کارگردانی علی شیلاندری، عشق به سبک دیکتانور به کارگردانی یاسمن شریف‌منش، مادرم ایل من به کارگردانی عزت‌الله پروازه، معرف به کارگردانی آزادی رضائیان‌مقدم، پیش از سی سالگی به کارگردانی فضل‌الله تاری، داستان عروسک‌ها به کارگردانی سیدمصطفی فخاری، زیورک به کارگردانی مهدی میرزایی، لوتوس به کارگردانی محمدرضا وطن‌دوست، خاک‌های نرم فکه به کارگردانی عباس عمرانی‌بیدی، اسماعیل به روایت هاجر به کارگردانی محمدحسین کشاورز، تجربه شرقی به کارگردانی فاطمه موسوی، ارمغان به کارگردانی روح‌الله اسدی‌کیادهی، اشرف همزاد شاه به کارگردانی سعیده نیک‌اختر، یکی بود یکی نبود به کارگردانی غلامرضا کتال و بانوی آب به کارگردانی مریم امینی، بانوی طبیعت به کارگردانی معصومه محمدپور و طرقه به کارگردانی محمدحسن دامن‌من از جمله این فیلم‌ها هستند./روزنامه ایران