پس از حاشیههای فراوان درباره ۳ برابر شدن عوارض خروج از کشور در بودجهی سال ۹۷، امروز خبرهایی مبنی بر تلاش دولت برای افزایش قیمت حاملهای انرژی و به خصوص بنزین در رسانهها منتشر شد تا در کمتر از ۲۴ ساعت مجددا بحثها پیرامون لایحهی سال آینده کشور داغ شود.
هر سال و همزمان با ارايه لایحه بودجه توسط دولت به مجلس شورای اسلامی از سوی رئیس جمهور، قیمت حاملهای انرژی به یکی از پربحثترین موضوعات بدل میشود. امسال نیز پس از تحویل بودجه ۹۷ به مجلس از سوی دولت، گمانهزنیهایی درباره نرخ جدید بنزین و حاملهای انرژی از سوی برخی کارشناسان و البته منابع آگاه داخلی دولت تدبیر و امید شنیده میشود.
بحث قیمت بنزین مثل هر سال در لایحهی بودجه توسط نمایندگان مجلس به رأی گذاشته میشود و تصمیمگیری نهایی درباره تغییر قیمت بنزین در صحن مجلس انجام میشود؛ روندی که سال گذشته و در لایحهی بودجه ۹۶ نیز انجام شد. سال گذشته دولت در برنامه بودجه سال ۹۶ پیشنهاد افزایش قیمت حاملهای انرژی و بنزین را گنجانده بود که از نمایندگان مجلس رأی نیاورد. نمایندگان با این استدلال که افزایش قیمت بنزین بار تورمی برای بودجه ایجاد میکند، قیمت حاملهای انرژی را ثابت نگه داشتند. اما در همان لایحه به دولت اجازه داده شد از ابتدای دیماه ۹۶ قیمت حاملهای انرژی بهخصوص بنزین و گازوئیل را افزایش دهد.
بر اساس اطلاعات بهدستآمده از منابع آگاه در سازمان برنامه و بودجه كشور، دولت قصد دارد از دیماه سال جاری (کمتر از ۱۰ روز دیگر) قیمت بنزین را به ۱۵۰۰ تومان و گازوئیل را به ۴۰۰ تومان افزایش دهد. به نظر میرسد این تصمیم دولت مردان بر اساس ماده يک قانون هدفمندی یارانهها و قانون تنظيم مقررات مالی دولت گرفته شده است. با وجود مخالفت نمایندگان مجلس شورای اسلامی با افزایش قیمت بنزین برای سال جاری در سال گذاشته، به دولت این اجازه داده شد که پیشنهاد خود را در راستای افزایش قیمت حاملهای انرژی در ماههای پایانی سال ۹۶ ارائه کنند؛ اتفاقی که به نظر میرسد در لایحه بودجه سال ۹۷ کشور آن را لحاظ کردهاند.
با بررسی لایحه بودجه سال آینده که چند روز پیش توسط رئیس جمهور تقدیم مجلس شد، به وضوح مشخص است که دولت افزایش قیمت حاملهای انرژی را به جد دنبال کرده و از این بخش، درآمدی بالغ بر ۱۷ هزار میلیارد تومان برای سال آینده پيشبينی كرده است. اما نکتهی حائز اهمیت آن است که بنا به تبصره ۱۸ همین لایحه، دولت اجازه دارد این افزایش قیمت را پیش از شروع سال جدید و در ماههای پایانی سال جاری به اجرا بگذارد. بدین ترتیب میتوان گفت دولت در تلاش است تا قیمت حاملهای انرژی را افزایش دهد و بدین طریق وارد فاز جدیدی از قانون هدفمندی یارانهها شود.
دولت پیش از این و در سالهای گذشته مجوز افزایش ۲۰ درصدی قیمت بنزین را دریافت کرده بود؛ اما به نظر میرسد اینبار در تلاش است با عبور از این مجوز، به جای افزایش ۲۰ درصدی که سالانه برای افزایش قیمت بنزین رعایت میشد، قیمت حاملهای انرژی را در ماههای پایانی سال بیش از ۴۰ درصد افزایش دهد. بنا به اعلام یکی از مدیران آگاه در سازمان برنامه و بودجه، این سازمان در حال آمادهسازی طرحی است که در آن قیمت بنزین ۱۵۰۰ تومان و گازوئیل ۴۰۰ تومان پیشنهاد شده است؛ طرحی که پس از پایان بررسی لایحه بودجه سال آینده کشور تقدیم مجلس خواهد شد. این منبع آگاه به روزنامه اعتماد گفت:
موضوع افزايش قيمت بنزين و گازوئيل در دولت نهايی شده است و قصد بر آن است كه از ابتدای دیماه سال جاری عملیاتی شود. این تصمیم بر اساس مجوزی است که پیش از این مجلس به دولت داده است.
هرچند آمار دقیقی از قیمت نهایی و قطعی بنزین معمولی و سوپر اعلام نشده است؛ اما با توجه به هزینهها و درآمد دولت که از محل اجرای قانون هدفمندی یارانهها در بودجه سال آینده در نظر گرفته شده، میتوان دریافت که قیمت حاملهای انرژی بهطور متوسط با ۲۵ درصد افزایش روبهرو خواهد شد و گازوئیل به ۴۰۰ تومان، بنزین معمولی به ۱۲۰۰ تومان و بنزین سوپر به ۱۵۰۰ تومان خواهد رسید.
محمد كردبچه، مشاور رئيس سازمان برنامه و بودجه و از كارشناسان این سازمان در مصاحبه خود با روزنامه اعتماد درباره میزان افزایش قیمت بنزین اعلام کرد:
اینکه بنزین و دیگر حاملهای انرژی چه میزان افزایش خواهند یافت هنوز مشخص نیست و تصمیم آن با نمایندگان مجلس است. باید این را در نظر بگیریم که هر تغییری در بودجهی کشور توسط نمایندگان باعث میشود اعداد و ارقام هزینه و درآمدهای آتی دولت تغییر کند و به تبع آن میزان افزایش قیمت حاملهای انرژی و بنزین نیز تغییر خواهد کرد. باید منتظر ماند تا مجلس نظر کلی خود را در رابطه با بودجه سال ۹۷ اعلام کند و پس از آن میتوان در رابطه با میزان تغییر قیمت بنزین صحبت کرد. تبصرههای ۱۴ و ۱۸ لایحه بودجه بسیار مهم هستند و بهنوعی مسیر اقتصاد کشور برای سال آینده را تعیین میکنند. افزایش قیمت حاملهای انرژی تأثیرات تورمی دارد و نمیتوان خیلی ساده و شتابزده از این موضوع عبور کرد. فعلا هیچ چیزی مشخص نیست و باید منتظر ماند.
اما امروز و در پی شایعات فراوان درباره افزایش قیمت بنزین، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت در واکنش به این خبر اعلام کرد:
هر زمان که لازم باشد دولت موضوع افزایش قیمت بنزین را عنوان خواهد کرد. اینکه چه زمانی و چگونه قیمت بنزین را افزایش خواهیم داد؛ هنوز مشخص نیست. البته هنوز بحث قیمت بنزین باز است و باید در مجلس درباره آن صحبت و نتیجهگیری شود.
همچنین زیبا اسماعیلی، سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش، در گفت وگو با خبرگزاری فارس اعلام کرد:
بودجهی کشور ابتدا باید در کمسیون تلفیق مجلس تصویب شود. هنوز این اتفاق رخ نداده و نمیدانم این اعداد و ارقام از کجا مطرح میشود. تاکنون هیچ عدد و رقمی برای قیمت حاملهای انرژی ارائه نکردهایم و قطعا نه قیمتهای جدید و نه زمان اجرای احتمالی این طرح هنوز مشخص نیست
بحثها در مورد افزایش قیمت بنزین در حالی امروز به یکی از داغترین مسائل روز تبدیل شده است که رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس امروز در مصاحبهای اعلام کرد نمایندگان مردم با افزایش نرخ حاملهای انرژی مخالف هستند و افزایش قیمت بنزین خط قرمز مجلس است.
به هر روی، گمانهزنیهای مختلفی از افزایش قیمت بنزین از ۱۴۰۰ تا ۱۷۰۰ تومان وجود دارد که باید منتظر ماند و دید برنامهی دولت در این زمینه چیست و آیا مجلس نیز با این تصمیم دولت همراهی خواهد کرد یا خیر.
در هر صورت به نظر میرسد که دولت در حال آماده کردن خود برای ورود به فاز سوم قانون هدفمندی یارانهها است. هرچند از سال ۹۳ که مرحلهی دوم این قانون توسط دولت یازدهم به اجرا درآمد، مواردی مانند حذف سهمیه بنزین، محاسبه بنزین با قیمت آزاد و افزایش قیمت برخی از حاملهای انرژی بهصورت پراکنده اتفاق افتاده است؛ اما دولت هرگز حاضر نشد این اقدامات را در راستای اجرایی کردن فاز دوم این قانون لحاظ کند.