آمار بازگشت به کار بازنشسته‌ها هم بسیار خیره‌کننده و قابل تامل است. مطابق آمارهای رسمی، حدود 55 درصد بازنشستگان در کشور ما دوباره به فضای اشتغال برمی‌گردند. یعنی در حالی که انتظار می‌رود فرد بازنشسته بعد از 30 سال کار کردن به دنبال تفریح و سفر باشد، مجبور می‌شود به دلیل فشارهای مالی دوباره به محیط کار برگردد. بازگشت مجدد بازنشسته‌ها به محیط کار، بسیار سخت‌تر از دوران اشتغال خواهد بود، زیرا فرد بازنشسته معمولا در همان محیط کار قبلی‌اش نمی‌تواند کار کند و مجبور می‌شود دنبال کار بگردد.
در این میان، خیلی از بازنشسته‌ها مجبور می‌شوند به شغل‌های جدیدی مثل رانندگی روی بیاورند تا بتوانند از پس هزینه‌های زندگی بربیایند یا به شغل‌هایی با درآمد بسیار پایین تن بدهند. خیلی از کارفرمایان هم تمایلی به استخدام کارگران بازنشسته ندارند و ترجیح می‌دهند یک نیروی جوان را به کار بگیرند که همین مساله هم رنج کارگران بازنشسته را مضاعف می‌کند.
عوامل بازگشت به کار بازنشستگان
براساس آمارهای رسمی سازمان بهزیستی کشور، حدود 30 درصد از بازنشستگان از هیچ نوع حمایتی برخوردار نیستند و در زمره اقشار آسیب‌پذیر کشور هستند.
سایر بازنشستگان هم از حمایت‌های حداقلی برخوردار هستند که همین فقدان برنامه‌های حمایتی، موجب می‌شود خیلی از بازنشستگان، شال و کلاه کنند و دوباره به محیط کار برگردند.
پیشتر نیز علی‌اکبر خبازها، رئیس سابق کانون عالی بازنشستگان و مستمری‌بگیران تامین اجتماعی در گفت‌وگو با جام‌جم در تحلیل این مشکل تاکید کرده بود: اگر حتی حداقل‌های رفاهی هم برای بازنشستگان فراهم شود، آن وقت دیگر آنها تمایلی به بازگشت به محیط کار ندارند، اما وقتی بازنشسته‌هایی وجود دارند که ماهی 300 هزار تومان دریافت می‌کنند، آن وقت بازنشسته مجبور می‌شود برای تامین معاش به هر شغلی تن دهد.
به گفته خبازها، در شرایطی که مستمری بازنشستگان، کفاف هزینه‌های زندگی آنها را بدهد، آن وقت نه‌تنها دیگر بازنشسته مجبور نمی‌شود نگهبانی، مسافرکشی، دربانی و ده‌ها شغل شبیه اینها را انجام دهد، بلکه در سطحی بالاتر باعث می‌شود راه برای اشتغال جوانان هم باز شود و فرصت‌های شغلی برای آنان بیشتر شود.
خبازها یادآوری می‌کند: خیلی از این بازنشسته‌ها، عروس و نوه دارند و به نسبت دوران قبل از بازنشستگی، هزینه‌هایشان بالاتر است، اما پایین بودن میزان مستمری‌ها دلیل محکمی می‌شود آنها بعد از دوران بازنشستگی دوباره به کار برگردند؛ بخصوص اگر فرد بازنشسته، فرزندانی در خانه داشته باشد که بیکار یا دانشجو باشند، آن وقت بازنشسته، خواه‌ناخواه باید به محیط اشتغال برگردد تا هزینه‌های خانواده‌اش تامین شود.
همچنین محمد اشرفی، رئیس کانون کارکنان بازنشسته سازمان تامین اجتماعی هم در گفت‌وگو با جام‌جم تحلیل می‌کند: یکی از عمده دلایلی که باعث می‌شود فرد بازنشسته دوباره به محیط کار برگردد، تعریف نشدن دقیق میزان دستمزدها در دوران کاری فرد بازنشسته است. هم‌اکنون سازمان تامین اجتماعی برای برخی مشاغل، سطح دستمزد تعریف کرده است و براساس همان میزان دستمزد نیز کارگر و کارفرما حق بیمه می‌دهند، اما در بیشتر مشاغل، این سطح دستمزد از سوی سازمان تامین اجتماعی تعریف نشده است.
به گفته اشرفی، همین مساله باعث شده بیشتر کارفرمایان، همان حداقل دستمزد را برای کارگر تعیین کنند. بنابراین طبیعی است در حین بازنشستگی هم این حداقل حقوق نمی‌تواند کفاف زندگی فرد بازنشسته را بدهد و در نتیجه، فرد بازنشسته به دلیل پایین بودن میزان مستمری مجبور به کار دوباره می‌شود.
فرصت‌هایی که می‌سوزد
وقتی فرد بازنشسته مجبور می‌شود دوباره به محیط کار برگردد، این اتفاق موجب می‌شود ناخودآگاه بخشی از فرصت‌های اشتغال هم برای جوانان از بین برود.
علی‌اکبر کریمی، نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی هم به همین مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: بخش عمده‌ای از بازنشستگان کشور به دلیل مشکلات معیشتی بعد از بازنشستگی ناچار به اشتغال مجدد هستند و این موضوع فرصت اشتغال را از جوانان گرفته است؛ البته افراد بازنشسته هم راضی نیستند فرصت شغلی اشغال کنند و جوانان در جامعه بیکار باشند، اما مشکلات معیشتی بازنشستگان و کافی نبودن حقوق پرداختی به آنان این شرایط را ایجاد کرده است. برای رفع همین مشکل، در ماده 30 قانون برنامه ششم توسعه، الزامی برای دولت تصویب کرده‌ایم تا دولت، بررسی لازم برای برقراری عدالت در نظام پرداخت، رفع تبعیض و مناسب‌سازی دریافت‌ها و برخورداری از امکانات شاغلان، بازنشستگان و مستمری‌بگیران لشکری و کشوری سال‌های مختلف را انجام دهد.
البته نباید از خاطر برد برخی بازنشستگان با حقوق‌های بالا بازنشسته می‌شوند که بازگشت مجدد آنها به بازار کار، واقعا از بین بردن فرصت‌های اشتغال برای جوانان است. در این خصوص باید قانون منع اشتغال مجدد این بازنشسته‌ها به شکل جدی‌تری اجرا شود تا فرصت‌های اشتغال به شکل عادلانه‌تری توزیع شود.