یادداشت شفاهی عابس قدسی، مدیر انتشارات سپیدهباوران درباره تأثیر افزایش قیمت کاغذ بر فضای نشر
قیمت پشت جلد کتاب بالا میرود
صاحبخبر - قیمت کاغذ، ناگهان بهطرز عجیب و غیرقابل باوری افزایش پیدا کرد؛ رقمی که روی قیمت کاغذ آمدهاست، بههیچوجه رقم جبرانپذیری نیست. اتفاقی که در حوزه نشر میافتد این است که ناشران فتیله را پایین خواهند کشید؛ یا تولید را متوقف میکنند یا شمارگان را پایین میآورند. وقتی هم که شمارگان پایین میآید، طبیعتا قیمت پشت جلد بالا میرود؛ چون هزینه تمامشده به ازای هر کتاب افزایش پیدا میکند. برای مثال وقتی ناشر بهجای هزار جلد، پنج هزار جلد از یک کتاب منتشر میکند هزینهها روی پنج هزار جلد تقسیم میشود و هزینه تمامشده کاهش پیدا میکند. حالا اگر ناشر مجبور شود بهجای هزار جلد، پانصد جلد از یک کتاب منتشر کند، همه هزینهها روی پانصد جلد سرشکن میشود و طبیعتا قیمت پشت جلد کتاب خیلی بالا میرود. از طرف دیگر وقتی دست ناشر، در بحث هزینه باز باشد، میزان ریسکپذیریاش هم برای انتشار کتاب بیشتر میشود؛ یعنی در شرایط طبیعی، ناشر قدرت پیدا میکند با یکدرصد مشخص ریسک، کتاب منتشر کند ولی وقتی هزینهها بالا میرود، ناشر برآورد میکند که اگر در نشر و فروش کتابش موفق نشود، چقدر باید خسارت متحمل شود. بنابراین افزایش قیمت کاغذ، غیر از قیمت پشت جلد، روی ریسکپذیری ناشر و درنتیجه تعداد عناوین کتابها هم تأثیرِ منفی و مستقیم میگذارد. برای این گرانی و کمیابی کاغذ، دلایل متعددی ذکر میشود که ظاهرا بعضیهایش در اختیار ما نیست. بههرحال با وجود این توضیح و توجیهات، همیشه نحوه افزایش قیمت کاغذ برای من سوال بودهاست؛ نمیدانم دقیقا چه اتفاقی میافتد که قیمت کاغذ اینطور کنترل نشده، گران میشود و اصلا انگار به حال خود رها شدهاست. گفتن و شنیدن درباره دلایل این ماجرا، دردی را از ما دوا نمی کند. چیزی که واضح است حوزه کاغذ به توجه و حمایت ویژه نیاز دارد. نمیدانم این قصه چقدر دغدغه دولت است.∎