از این رو سفر آقای بوریس جانسون در چنین فضایی یادآوری چند نکته را که چه بسا امکان طرح آن در ملاقات های رسمی مهیا نشود، ضروری میسازد؛
- قبل از هر چیز باید یادآور شد متأسفانه تصویر و تصوری که در افکار عمومی جامعه ایرانی نسبت به انگلیس وجود دارد، تصویر درخشانی نیست به این دلیل که مردم ایران در گذشته خاطرات چندان خوشایندی از نقش این کشور در مسائل داخلی ایران ندارند. اما دو کشور در شرایط کنونی در نقطهای ایستادهاند که خواستار توسعه روابط در ابعاد مختلف سیاسی و اقتصادی هستند. انگلیس در دوره پسابرجام بنای هدفگذاری خود را بر بهرهمندی از بازار اقتصادی ایران گذاشته است. به عنوان مثال دو کشور در زمینه تجاری و اقتصادی فضای بسیاری برای همکای متقابل دارند.
اتاق های مشترک بازرگانی در تهران و لندن باید فعالیتهایشان را افزایش دهند زیرا حجم مبادلات دو کشور از نظر اقتصادی در حد نام دو کشور و مناسبات گذشته نیست بنابراین بهتر است فعالتر شده و زمینه های مشترک همکاری را پیدا کنند. از طرف دیگر انگلیسی ها باید به بازار ایران به عنوان بازار پایدار نگاه کنند نه بازاری که صرفاً در یک برهه کوتاه مدت با آن کار کنند. این متأسفانه نقصی است که در سیاست انگلیسی ها نسبت به ایران مشاهده میشود. آنها همیشه به سیاست های کوتاه مدت فکر میکنند تا سیاست های میان مدت و بلند مدت. در حالی که بازار ایران و انگلیس برای هر دو کشور جذابیتهای زیادی دارد و فضا برای توسعه سرمایه گذاری در زمینه های همکاریهای پایدار از جمله در زمینه صنعتی و تولیدی مهیاست. در این راستا تحرک بخش خصوصی دو کشور باید افزایش یابد.
- از منظر سیاسی، انگلیس بهعنوان یکی از کشورهای مهم اروپایی باید ابعاد استراتژی خود را در خصوص سیاست جهانیاش نسبت به جمهوری اسلامی ایران و همچنین امریکا تعیین کند تا به این ترتیب معلوم شود که این کشور در خصوص رابطه با ایران بر مبنای چه مداری حرکت خواهد کرد. یعنی آیا این کشور کماکان دنباله روی سیاست دولت ترامپ است یا میخواهد سیاست مستقلی را در پیش گیرد. هر کشوری بر پایه منافع ملی خود تصمیمگیری میکند اما طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران در توسعه مناسبات خود با کشورهای دیگر این اصل را در نظر میگیرد که هر کشوری که کمتر از دولت واشنگتن تبعیت داشته باشد در واقع جایگاه مناسب تری در توسعه مناسبات خواهد داشت. درباره برجام به نظر میرسد که شخص ترامپ و مشاورانش کماکان به سست کردن پایههای برجام میاندیشند بیآنکه نامی از نقض برجام ببرند این امیدواری وجود دارد که موضع انگلیس در این باره شفاف باشد. اگر آنها اعتقاد دارند برجام میتواند به صلح کمک کند باید به شریک اصلی خود یادآور شوند حفظ برجام میتواند صلح منطقهای را به دنبال داشته باشد.
- ایران و انگلیس در خصوص همکاری ها در خاورمیانه و غرب آسیا سابقه طولانی دارند. لندن طی سالهای اخیر شاهد بود که حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه تا چه اندازه توانست برای نابودی داعش مؤثر باشد و تا چه اندازه برای از میان بردن داعش، هزینه انسانی، مادی و معنوی پرداخت کرد. مقامهای انگلیسی از اهمیت نقش آفرینی تهران غافل نیستند و این را زمینهای برای توسعه مناسبات آتی بین انگلیس و ایران در آینده نزدیک تلقی میکنند.
با وجود این زمینههای مشترک همکاری، یکی از گره هایی که هر از گاهی در روابط ایران و انگلیس پیش میآید از مسائل مستحدثه ای است که یک طرف ممکن است از ابتدا نقش مستقیمی در آن نداشته باشد اما بر اثر دخالت های دیگران این اتفاقات پیش بیاید. چنین مسائلی را باید با درایت حل کرد به نحوی که از یک سو، این دسته از مشکلات عامل منفی برای توسعه مناسبات دو کشور نشود و دوم اجازه دهند این گونه مسائل از مجاری ذیربط و قانونی خود جلو رود، چه آنکه اگر هر دو کشور از مجاری قانونی مذاکره کنند راه حل منصفانه ای برای آن پیدا خواهند کرد.
*سفیر سابق ایران در اروپا
منبع: روزنامه ایران 19/09/1396
پژوهشم**9117**
بزنگاه آزمون لندن- علی اکبر فرازی*
سفر وزیر امور خارجه انگلیس به ایران در شرایط خاصی انجام شده است. شرایطی که روند اجرای توافق هستهای از سوی امریکا مورد تهدید قرار گرفته و شرایط و بحرانهای جاری خاورمیانه، الزامات خاصی را برای کشورهای منطقهای و فرامنطقهای مطرح کرده است.
صاحبخبر -
∎
نظر شما