در حال حاضر این پژوهشگاه شامل چند مرکز و پژوهشکده کوچکتر میشود که در حوزههای مختلف تمرکز کردهاند، از جمله مرکز پژوهشهای باروری و ناباروری و پژوهشکده سلولهای بنیادی. همچنین شعبهای از این پژوهشگاه نیز با نام «پژوهشکده زیستفناوری رویان» در اصفهان تشکیل شده که به خاطر فعالیتهایش در زمینه تاگسازی موجودات زنده شناختهشدهاست.
به بهانه هفته پژوهش و فعالیتهای پژوهشی بسیاری که در پژوهشگاه رویان انجام میشود با دکتر عبدالحسین شاهوردی گفتگو کردیم.
دکتر شاهوردی متخصص جنین شناسی و عضو هیات امنای جهاد دانشگاهی است و مسوولیت معاونت پژوهشی و آموزشی رویان و فعالیت در این حوزه را از بدو شکل گیری و تاسیس پژوهشگاه در کارنامه خود دارد و به تازگی به عنوان رییس این پژوهشگاه ازسوی دکتر طیبی ریاست جهاددانشگاهی انتخاب شد.
رییس پژوهشگاه رویان در پاسخ به سوال خبرنگار سیناپرس درباره فعالیت های پژوهشی این پژوهشکده گفت : در ابتدا باید از رسانه ها به خصوص رسانه های علمی و نقش موثر آنها در جهت آگاه سازی عموم جامعه تشکر کنم زیرا این رسانه است که با انعکاس درست و دقیق اخبار یک جامعه میتواند الگوسازی کند و آغاز یک حرکت در جامعه باشد. اما درخصوص فعالیت های رویان باید گفت رویان در دهه 60 براساس نیاز جامعه شکل گرفت و اگر این نیاز یعنی درمان بیماران نابارور نبود شاید رویانی به وجود نمی آمد، پس یک نیاز از متن جامه که نیاز واقعی جامعه بود شناسایی شد و جهاد با توجه به رسالتی که داشت پلی بین دانشگاه و جامعه ایجاد کرد و با توانست نیاز جامعه را پاسخگو باشد .
وی درادامه خاطرنشان کرد: دردهه 60 دومین گروه بیمارانی که به خارج از کشور میرفتند گروه بیماران نابارور بود اما امروز نه تنها کسی برای درمان ناباروری به خارج از کشور نمیرود بلکه میزبان بیماران درمان ناباروری خارج از کشور نیز هستیم . رویان سالیانه 400-500 زوج نابارور را میزبانی میکند، بنابراین رویان توانسته قدمی برای نیاز جامعه بردارد.
دکتر شاهوردی افزود: رسالت جهاددانشگاهی تنها پرداختن به خدمات نیست زیرا دراین عرصه با توجه به پیشرفت روز افزون دانش عرصه رقابت را از دست میدهیم بنابراین به تولید دانش نیز توجه میکنیم.
وی تصریح کرد: در رویان جهاددانشگاهی اتفاق دیگری که رخ داده این است که بازار ارائه خدمات تخصصی در کنار پژوهشکده ها با هم رشد کرده اند . سوالات پژوهشی از دل درمان بیرون آمد و پژوهش در پژوهشکده ها صورت گرفت و نتایج آن به بازار برگشت. یعنی از جمله اولین کسانی که از نتایج پژوهشها استفاده کرد،خود پژوهشگاه رویان بود.همچنین موضوع دیگر این بود که دانش به دست آمده در رویان در حصار باقی نماند بلکه با آموزش آن را تسریع دادیم و بسیاری از دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ جهاددانشگاهی و دانشگاههای بیرون از مجموعه جهاد، پایان نامه شان را در غالب برنامههای رویان پشت سر گذاشتند و این تجربه با آموزش آنها به سطح جامعه منتقل شد و این مزیت جهاددانشگاهی است که با دانش به دست آمده و انتقال آن به جامعه خدمات تخصصی خوب و با کیفیت ارائه دهد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که در توسعه علم ناباروری درکشور ، رویان نقش ارزنده و موثری دارد و جامعه علمی این را پذیرفته است. دانشجویان این پژوهشگاه نیز محصول تولید دانش هستند و توانستند کارآفرین باشند یا جذب بازار کار شوند. این نگاه رویان به مسئله آموزش بود.
این متخصص جنین شناسی و عضو هیات امنای جهاد دانشگاهی در پاسخ به اینکه آیا فعالیتهای دو پژوهشگاه رویان و ابن سینا در حوزه ناباروری موازی کاری به حساب می آید یا خیر گفت: در موضوع دانش، فضا و میدان کاری به قدری گسترده است که کسی جای دیگری را تنگ نمیکند و این اتفاقی است که همه جامعه باید به آن نگاه مثبت داشته باشند . این مسئله که علم به قدری گسترده است و نیاز به پژوهش در آن وجود دارد که مشکلی در این خصوص وجود ندارد بسیار حائز اهمیت است .
وی عنوان کرد: از نقاط قوت پژوهشگاه رویان و ابن سینا پژوهش است و محورهای تعیین شده مکمل هم هستند.همچنین جریان علمی در دنیا طوری است که کسی کار موازی نمیتواند بکند زیرا خدماتش خریداری نخواهد داشت.از سوی دیگر در پژوهش ،محور کارها دارای دقت نظر است و این دو پژوهشگاه به عنوان دو همکار به موضوعات مختلف نگاه میکنند و برکات خوبی نیز تا به امروز برای جامعه داشته اند. همچنین در حوزه خدمات تخصصی و آموزش نیز وظایفمان را طبق استاندارهای جهانی انجام داده ایم.
دکتر شاهوردی درباره سهم رویان از برآورده شدن نیاز سلامت جامعه عنوان کرد: رویان نقش موثری در پژوهش کشور داشته است تاجایی که بهخاطر نتایج سلولهای بنیادی و تبدیل آن به خدمات تخصصی توانست خون تازه ای در رگ های پژوهش و علم کشور به جریان بیندازد و نام ایران را زنده کند واین یکی از نقش های موثر رویان بوده است .این مهم که رویان و جهاددانشگاهی الگوسازی هایی کرده اند که میتواند خیر و برکت بسیاری برای کشور داشته باشد را نباید فراموش کرد. زیرا تولد حنا،شنگول و منگول و...... این ما میتوانیم را در کشور احیا کرد و خارج از کشور نیز تحرک علمی ایران دیده شد تاجایی که در یکی از مقالات علمی معتبر دنیا از رویان به عنوان نگین علمی درخشان در جامعه یاد شد و این نشانی به نقش رویان است هرچند تاجایگاه ایده آلمان فاصله داریم و امیدواریم با منابع پایداری که پیدا میکنیم بتوانیم این حرکت را ادامه دهیم.
دکتر شاهوردی درباره عدم حمایت از پژوهش ها و تخصیص بودجه کم پژوهشی خاطرنشان کرد: مسئولین ارشد شعارها و ایده هایشان این است که کارهای پژوهشی در اولویت باشد و انتظار داریم که درصدی از بودجه ناخالص به پژوهش اختصاص داده شود اما هروقت کشورمان با مشکلی روبه رو می شود و مدیران اجرایی ما درگیر موضوعات روز میشوند ، دیگر اولویتشان پژوهش نیست .البته بسیاری از این مشکلات ریشه فرهنگی دارد و نگاه مدیران ما باید اصلاح شود.از سوی دیگر به اعتقاد من شاید اولین مقصر این مسئله خود ما پژوهشگران هستیم که نتوانستیم ارزش افزوده ای برای پژوهش به وجود بیاوریم تا شیرینی پژوهش برای مدیران هم حس شود.
رئیس پژوهشگاه رویان تاکید کرد: پژوهشگاه رویان با توجه به گستردگی که پیدا کرده است حتی با توجه ویژه جهاددانشگاهی برای تامین منابع پژوهشی، باز هم ظرف و مظروفش همخوانی ندارد و گاهی برای حمایت از پژوهشگران و متخصصین شرمنده میشویم . هرچند که این کمبود بودجه در تمام کشور وجود دارد اما به این دلیل که ما کارحرفه ای پژوهشی می کنیم کمبود بودجه برایمان ملموس تر است. باید کاری کنیم که جایگاه رفیع پژوهش در تمام مراحل تصمیم گیری دخیل باشد و هزینه هایش را هم می بایست بپردازیم.
دکتر شاهوردی در پاسخ به این سوال که به عنوان ریاست پژوهشگاه رویان چه برنامه هایی درپیشرو دارد ،گفت: من یکی از همکاران رویان بوده و هستم . یکی از اتفاقات مهم در این مجموعه همدلی است.در خصوص ریاست من در رویان باید بگویم دکتر گورابی اصرار زیادی براین مسئله داشتند که با این جابه جایی و در کنار هم بتوانیم از مجموعه های جوان تر نیز استفاده کنیم. به نظرم این الگو که با جابهجایی ها میتوان در کنارهم بود میتواند در سطح مدیریتی جامعه استفاده شود . وظیفه من ادامه حرکت های علمی و پژوهشی در رویان و به صحنه آوردن جوانان است.
همچنین در زمینههای مختلف انباشت دانش وجود دارد و باید بتوانیم از شرکتهای نوپای دانش بنیان مراقبت کنیم و آنها را به شرکت های قوی و موثری تبدیل کنیم. موضوع دیگر اینکه دانشجویان کارآفرین و فارغ التحصیلان که سرمایه های کشور هستند را می بایست به سمت فعالیت های علمی و پژوهشی ترغیب کنیم تا حتی برای خود رویان هم به سرمایه تبدیل شوند و همچنین فعالیت های پژوهشی بزرگتر را تسریع دهیم.
گفتگو: فرگل غفاری
نظر شما