گروه اجتماعی آناج: بهشتی در سال 1375مدرک دکترای خود را در رشته توسعه اقتصادی از دانشگاه جیمزکوک – استرالیا با موفقیت اخذ کرده است.
وی از سال 1354 به عنوان عضو هیات علمی در گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی تبریز مشغول خدمت بوده است. از جمله مشاغل و سمتهای وی میتوان به ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی، معاون اداری ومالی دانشگاه تبریز، معاون آموزشی وتحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز، رئیس اداره ارتباط با صنعت دانشگاه تبریز، مدیر گروه اقتصاد دانشگاه تبریز و رئیس دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز اشاره کرد.
عضویت در شورای شهری تبریز دوره اول تبریز، هیات امنای دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، شورای برنامه ریزی و توسعه آذربایجان شرقی، عضویت در شورای تحقیقات سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجانشرقی از دیگر فعالیتهای محمدباقر بهشتی میباشد.
سایت شهریارنیوز مصاحبهای با رئیس کمیسیون شورای پنجم تبریز داشته که مشروح آن را در اداکه میخوانید:
محمد باقر بهشتی: روزنامه نگاری و خبرنگاری از مهمترین و حساسترین شغل هاست. قوی ترین سیاستمداران و مدیران از خبرنگاران می ترسند، البته به شرط اینکه طرف واقعا ژورنالیست باشد!
خبرنگار: البته خبرنگاران و روزنامه نگاران مورد اشاره شما بیشتر به دنبال کشف حقیقت و بیان واقعیت هستند و نه ترساندن سیاستمداران!
بهشتی: فکر کنم کتاب مصاحبه با تاریخ اوریانا فالاچی را خوانده باشید. او با سیاسیون و یا دیکتاتورها مصاحبه کرده است، میدانید معمولا دیکتاتورها اطلاعات به خبرنگاران نمیدهند؛ خبرنگار باید طوری باشد که طرف را استنطاق کند یعنی باید خبرنگار طوری پیش برود که شخص مصاحبه شونده آنچه را که نمیخواهد در بارهاش صحبت کند، را بازگو کند.
به هر حال این حرفه قوی است به شرط اینکه خبرنگار دقیق باشد. مثلا در نوشته فرق میلیارد و میلیون و هزار را درک کند. البته منظورم نه درک ساده ریاضی بلکه میزان اثرگذاری این اعداد در موضوع را باید درک و تجزیه و تحلیل کند. خبرنگاری که فرق دلار و ریال را نداند و دقیق نباشد محصول تولیدی اش یک چیز مغلوط و مخلوط خواهد بود.
خبرنگار: دقیقا همانطور است که میفرمایید! اگر اجازه بدهید برویم سر وقت مصاحبه، حضرتعالی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تبریز، هستید به عنوان اولین سوال خواهش می کنم در خصوص فعالیت های این کمیسیون توضیحاتی ارائه بفرمایید.
فعالترین کمیسیون شورای پنجم، کمیسیون برنامه و بودجه است. اما اخبار کمی از فعالیتهای ما مخابره میشود. حتی شما نیز اخبار کمیسیون را بسیار کم منعکس میکنید. یکی از همکاران شورا وقتی خبری را اعلام میکند، مثلا وقتی می گوید اعضای شورا با امام جمعه دیدار کردند میگوید اعضای شورا با امام جمعه دیدار کردند بهویژه آقای فلان کس! (با تبسم) من به این همکار گفتم که این «بویژه»ای که اعلام میکنید یعنی چه؟ یعنی شما طور دیگری با امام جمعه محترم دیدار کردهاید؟ (خنده) البته اطلاع رسانی حق همه است و مردم باید بدانند شورا و شهرداری چه میکنند و یا من نوعی چه فعالیتی دارم.
خبرنگار: از بودجه سال 1397 چه خبر؟
عرض کنم طبق قانون شهرداری باید تا آخر دی ماه بودجه سال 97 را به شورای شهر تقدیم کند. شورا نیز باید در طول بهمن ماه بودجه را تصویب نماید و تا اول اسفندماه بودجه تصویب شده به شهرداری ابلاغ شود. برای اینکه این بودجه سر موقع تصویب شود، لازم است سیاستهای بودجه نویسی برای شهرداری مشخص شده باشد. به همین دلیل در تاریخ دوم مهر ماه سیاست های شورا برای بودجه نویسی سال 1397 در 66 بند در صحن شورا تصویب و به شهرداری تبریز ابلاغ شد، به نظرم شما باید این 66 بند را رسانهای کنید.
خبرنگار: در صورت امکان در خصوص این بندها و شاخصها کمی توضیح دهید
بهشتی: بنده روی این بندها و شاخصهها بیش از سه ماه زحمت کشیدم، ادعایم این است که در هیچ شورای دیگری در کشور چنین چیزی نوشته نشده است. به نظرم، میارزد که تمامی مجموعه رسانهای شورا و شهرداری در خصوص بندهای 66 گانه سیاستهای بودجه شهرداری مانور بدهند. تاکنون من البته چیز خاصی ندیدم، به نظرم این سیاستگذاری مسئله مهمی است. این سیاست گذاری و شیوه طراحی بودجه، شیوه جدیدی است که در 66 بند به شهرداری ابلاغ شده است. تا به امروز هم با چند مدیر و کارشناس شهرداری جلسه گذاشتهایم و موضوع را تشریح کردهایم. تمام حرف ما این است که میخواهیم به شهرداری کمک کنیم که بودجه سال آینده را در قالب این سیاست گذاری ها بنویسد و بنده نیز به عنوان رئیس کمیسیون برنامه و بودجه از اولین روزی که لایحه را به ما بدهند شبانه روز با تمام واحدهای شهرداری جلسه بررسی بودجه را برگزار خواهیم کرد. تمام واحد های شهرداری باید خود رابرای ارائه آمار و اطلاعات دقیق آماده کنند و بودجه سال 97 را بنویسند تا بررسی کنیم. این مسئله بسیار مهم است.
خبرنگار: این سرفصل ها و مواد 66 گانه که شما تهیه کرده اید، آیا رویه قبلی بودجه نویسی شهرداری را تغییر خواهد داد؟ و اگر این شیوه جدید بودجه نویسی رویه قبلی را به صورت تمام و یا قسما تغییر می دهد ، به نظر حضرتعالی آیا این احتمال وجود دارد که این شیوه جدید بودجه نویسی در اجرا به مشکل بر بخورد؟
تخصص بنده اقتصاد است و برنامه ریزی و بودجه ریزی کار من است و سالیان سال در سازمان برنامه و بودجه اصلا در این موارد فعال بودهایم. ما در شورای اول نیز این کار را انجام دادهایم، در دوران شورای اول شهر تبریز اولین بار در سال 1379 شیوه جدید بودجه نویسی را در شهرداری تبریز راه اندازی کردیم.
الان می خواهیم بودجه سال 1397 کامل تر از آن باشد. یعنی هدف ما این است که روش بودجه نویسی شورای اول تکمیل شده و بودجه نویسی سال آینده بسیار مفصل تر از شکل بودجه نویسی اجرا شده در شورای اول خواهد بود. روش ما این است که باید بتوان از عدد و رقم دفاع کرد و به درستی آن قسم خورد. به عنوان یک کارشناس بودجه میگویم؛ ما عدد و رقمی را در بودجه قبول خواهیم کرد که مبنای علمی داشته باشد. والا رقم های بی مبنا را به هیچ وقت قبول نخواهیم کرد. اگر بودجه را درست بنویسیم در سال 97 مدیران ابزار مدیریتی در دست خواهند داشت. اگر بودجه درست نوشته شود ارزیابی و عملکرد درست هم از داخل این بودجه بیرون خواهد آمد.
خبرنگار: نتایج این نوع بودجه نویسی چه خواهد بود. یعنی در سال آینده شاهد چه چیزی خواهیم بود و آخر سال چه خواهد شد؟
به نظر من با این نوع بودجه نویسی، شهرداری در مسیر قانونی قرار خواهد گرفت. شایسته سالاری در شهرداری حاکم می شود و سالم سازی صورت خواهد گرفت. علاوه بر آن هر نیرویی که قوی تر و سالم تر خواهد بود در شهرداری شناسایی شده و آنها مسئولیت می پذیرند.
خبرنگار: بودجه نویسی مورد نظر حضرتعالی از لحاظ توسعه ای چه نتایجی خواهد داشت؟
به نظر من ایراد اساسی شهرداریها در این است که از مسیر اصلی خود خارج شدهاند. هم در شهرسازی و اداره شهر از مسیر خود خارج شدهاند و هم اینکه در مسائل و کارهایی ورود داشتهاند که این کارها وظیفه آنان نبوده است. با این روش بودجه نویسی به نظرم شهرداری به سمت وظایف ذاتی خود حرکت خواهد کرد.
خبرنگار: میتوانید مثالی در این مورد بزنید؟
بله،من مثالی میزنم. در خصوص مثلا ایام محرم باید ببینیم آیا سازمان تبلیغات اسلامی و یا اداره ارشاد چه وظایفی دارند؟ و شهرداری در این خصوص چه وظیفهای دارد؟ مگر شهرداری مسئول اداره مساجد است؟ اصلا آیا ببینیم میتوانیم در این موضوع ورود کنیم؟ 1400 سال است مساجد مدیریت میشوند آن هم به بهترین شکل، آیا شهرداری از 1400 سال قبل وجود داشته است؟ شما بگردید ببینید در دنیا کدام یک از شهرداری های شهرهای بزرگ تیم فوتبال حرفهای دارند. حتی در ایران نه تهران ، نه مشهد، نه شیراز و نه اصفهان تیم فوتبال ندارد اما ما داریم و بروجرد و اردبیل هم تیم دارد. آیا تیم داری وظیفه شهرداری است؟ وظیفه شهرداری ورزش همگانی است و نه ورزش قهرمانی. باید بررسی کنیم که چرا به آن سمت رفتهایم. باید بررسی کرد در سالیانی که ما تیم داری کردهایم شهر و مردم چه نفعی بردهاند. پول شهرداری یعنی پول مردم. در شهرداری پول باید در جایی هزینه شود که مردم نفع ببرد.
خبرنگار: حرفتان متین اما در خصوص ورزش قهرمانی اینطور عنوان می شود که ورزش قهرمانی باعث ایجاد و تقویت نشاط اجتماعی میشود و نام تبریز در شهرهای دیگر مطرح میگردد
سوال می کنم؛ آیا تیم داری بیشتر نشاط اجتماعی ایجاد می کند یا احداث و توسعه فضای سبز و پارک استاندارد؟ کدام یک؟ لطف جواب دهید و قانع کنید!
خبرنگار: البته این نظر سیاستگذاران و کارشناسان حوزه ورزش است که اینجا مطرح میشود.
محمدباقر بهشتی: من میخواهم بگویم که اگر به دنبال نشاط اجتماعی هستیم چرا هر سال شاهد کاهش فضای سبز، باغات در شهر بودهایم؟ آیا ما میخواهیم برای مردم نشاط اجتماعی ایجاد کنیم؟ بله! این موضوع خوبی است اما به جای تیم داری بیاییم و پیاده روها را اصلاح کنیم. پیاده رو زیبا ، امن و استاندارد بیشتر نشاط اجتماعی ایجاد میکند! اگر میخواهیم نشاط اجتماعی ایجاد کنیم چرا پیاده روهای ما امن و زیبا نیست؟ به نظرم کل تفکرات حاکم بر فرهنگ جامعه درست نبوده است. فرهنگ یعنی درست فکر کردن و درست عمل کردن. برداشت ما از فرهنگ، فیزیک فرهنگ بوده است. اما باید به نرم افزار فرهنگ فکری بکنیم. آیا در خصوص نرم افزار فرهنگ تاکنون فکری شده است؟ تدبیری اندیشیده شده است؟ اگر ما به نرم افزار فکر کردهایم پس هر کس به اندازه حقوقی که میگیرد باید به همان اندازه برای جامعه کار کند ولی چرا اینطور نیست؟ مدیری که ماهیانه 6 -5 میلیون تومان حقوق میگیرد بیاییم بررسی کنیم که به ازای این حقوق چه کاری انجام می دهد؟ طرز تفکر ما اشکال دارد.
خبرنگار: نظرتان در خصوص مدیریت واحد شهری چیست؟
تبریز یک شهردار و یک شهرداری دارد. این شهرداری 10 منطقه دارد و مدیر منطقه دارد، ما شهردار منطقه نداریم. به علاوه تعدادی سازمان داریم که در چارت جدید مجموعا 13 سازمان خواهند بود. باید برای کل این مناطق و کل سازمانها یک سیاست حاکم شود. بنابراین تصمیمات اساسی را باید و ضرورتا شهرداری و معاونان شهرداری بگیرند و مدیران مناطق و سازمانها هم مجری تصمیمات ستاد مرکزی باشند. در این صورت سیاست واحد اتفاق میافتد اما در وضعیت فعلی سیاست واحد اتفاق نمیافتد. پس، یکی از اصلی ترین جهت گیریهای بودجه سال 1397 اجرای مدیریت واحد شهری در درون خود مجموعه شهرداری خواهد بود. مرحله بعدی هم اجرای مدیریت واحد در کل شهر باید باشد. یعنی باید شرکت های آب و گاز، برق و مخابرات خدمات رسانی خود را در قالب مدیریت واحد شهری باید ارائه کرده باشد و ما تلاش خواهیم کرد که این خدمات در قالب خدمات واحد شهری باشد اما شروع این کار باید از داخل خود مجموعه شهرداری اتفاق بیفتد. یک سیاست، یک خط مشی و بقیه باید مجری باشند.
خبرنگار: اولویتهای شما برای افزایش کیفیت زندگی شهروندان تبریز چیست؟
اولویت ما تعریف حقوق شهروندی است. عرض کنم، بنده در مورد یک شهردار خاص صحبت نمیکنم و منظورم کل شهرداران هستند. اصلا تاکنون تمامی شهرداران در مورد فیزیک شهر فکر کردهاند و به همین دلیل اصلا به فکر تامین حقوق شهروندان نیافتادهاند. فروش تراکم یعنی یعنی فروش حقوق شهروندی و تجاوز به حقوق شهروندی. اگر همسایه فردی برج می سازد این فرد سالیان سال در آنجا رنج و عذاب خواهد کشید. چه کسی مسئول این رنج است؟
الان در شهر در برخی خیابانها شاهد بسته شدن پیاده روها به دلیل کارهای ساختمانی هستیم. به موضوع دیگر در خصوص حقوق شهروندی اشاره می کنم. الان در برخی اتوبوس ها مسافر بیرون اتوبوس را نمیبیند چرا؟ چون تبلیغات چسبانده شده است و مانند این است که مسافران زندانی هستند. مسافران چرا باید این رنج را متحمل شوند؟ این حداقل حقوق مسافر و شهروند است. آیا کسی که سوار اتوبوس میشود حق دارد بداند نام ایستگاه بعدی چیست؟ پس چرا در اتوبوسهای ما عموما اعلام نمیشود و در ایستگاهها اسامی ایستگاه نوشته نشده است؟ پس چرا در خطوط مسیر دقیق مشخص نشده است؟ چرا در شهر تابلو به اندازه کافی نیست تا آدرس را بدون پرسیدن بتوان پیدا کرد؟ چرا برخی خیابانها 4-5 اسم دارند.
خبرنگار: نظرتان در مورد مسایل فرهنگی شهر چیست؟
خوب شد به موضوعات فرهنگی اشاره کردید، من الان عرض میکنم. در تبریز مگر ما نام کم داریم که اسامی محلات تهران را روی شهرکها می گذاریم مرزداران، خاوران، پاسداران، زعفرانیه. اینها اسامی تبریز است؟ آیا در تبریز اسم دیگری نبود؟ همه اینها مسائل فرهنگی هست که ما رعایت نکردهایم.
خبرنگار: در خصوص تراکم فروشی به نظر می رسد این تراکم فروشی در تمامی شهرها به دلیل نبود درآمدهای پایدار و رسیدن به درآمد برای شهر اتفاق می افتد. سمت و سو و هدف گذاری شورا که کمیسیون تحت مدیریت حضرتعالی سیاست گذار اصلی این قضیه هست، در خصوص درآمدهای پایدار چه برنامه ای دارد؟
اولا در کل کشور، تمامی شهرداران خود مبلغ درآمد ناپایدار بوده اند. ایراد شهرداری این بوده است که تفکر شهرفروشی حاکم شده است و ماده 100 یکی از منابع درآمد شهرداری بوده است. این به معنای تشویق مردم به تخلف کردن است. تخلف به معنای از بین بردن حقوق شهروندان است.
این ساده ترین راه حل درآمدزایی است. شهرداری باید برود و برای کسب درآمدهای پایدار به فکر راه کار اساسی باشد. البته راه کار این است که در زمان قانون گذاری، مجلس تشخیص غلطی انجام داده است. در سال 1362 قانونی تصویب شده است که شهرهای بزرگ خود را اداره کنند اما نگفته اند که چگونه اداره کنند. شهرداری های ما بخصوص شهرداریهای کلانشهرها مگر تاکنون نمیتوانستند بروند و با نمایندگان مجلس بحث کنند تا این قانون اصلاح شود؟ مثلا آیا نمی توانستند بگویند و قانون تصویب کنند که 5 درصد مالیات هر شهر به شهرداری برسد و یا مثلا در هر شهر مالیاتی به عنوان مالیات شهروندی ویا شهرنشینی باید باشد. تا زمانی که درآمد پایدار در شهرداری تعریف نشود مدیران شهری ما شهرفروشی خواهند کرد. ما باید شهرداران را به مدیریت شهری تبدیل کنیم. هزینه های شهرداری بالاست و ما بیشتر تشویق شدهایم که شهر فروشی کنیم. در خصوص نوع جذب نیرو به شهرداری هم ایراد وارد است؛ نیرویی که با رقابت سر کار بیاید توانمند می شود و قطعا کاری خواهد بود اما نحوه دیگر من نمی دانم.
خبرنگار: به نظرتان ارتباط شورا و شهرداری با مراکز علمی چگونه بوده است؟ بخصوص در استفاده از متخصصان و یافته های علمی این دو نهاد را چگونه ارزیابی می کنید؟
محمدباقر بهشتی: من به عنوان فردی که شهرداری را می شناسم و دانشگاه را می شناسم و اقتصاد خوانده ام از شما می خواهم بروید و پیدا کنید که در شهرداری چند نفر اقتصاد خوانده اند. حرف من این است که باید حداقل در مرکز بودجه نویسی شهرداری کارشناسان اقتصاد و متخصصان اقتصاد باید حضور داشته باشند. مشکل اصلی ما در بودجه نویسی امسال این است که می خواهیم بودجه نویسی بر اساس تجربه را به بودجه نویسی بر اساس علم تبدیل کنیم. تجربه یعنی رو به گذشته بودن. یعنی رو به سیستمی که پویا نیست. با این شیوه چگونه می توان بودجه علمی نوشت؟ البته در کل شهرداری واقعا انسانهای سالم، توانمند و بالقوه هست اما وقتی از تخصص صحبت می کنیم باید از متخصصان مثلا حوزه اقتصاد در شهرداری افراد بیشتری می بودند. دوما در کل کشور ما حداقل 2.5 درصد بودجه تشکیلات به تحقیقات هزینه شود. بودجه سال 96 شهرداری 2600 میلیارد تومان است. یک درصد آن 26 میلیارد تومان می شود. این پول تحقیقات می دانید چه نتایجی می تواند ایجاد کند؟ اصلا چرا ما به جای یک مرکز دانشگاهی شهرداری دو مرکز داریم. چرا نباید مسیر ورود تفکر علمی به شهرداری راهموارتر نکنیم و چرا ارتباط علمی تر و تنگاتنگ تر با دانشگاه نداشته باشیم؟ یکی دیگر از سیاست های 66 گانه شورا فعال کردن مرکز پژوهش هاست. خوب! اگر اینطور باشد و مرکز پژوهش ما فعال شود ما با دانشگاهها ارتباط سیستماتیک برقرار می کنیم.
خبرنگار: آقای بهشتی در خصوص اینکه سیاستگذاری شهرداری با توجه به در پیش رو بودن رویداد تبریز 2018 و هم اینکه انتظارات مردم از شورای پنجم بواسطه حضور اساتید دانشگاه و متخصصان در شورا بالا رفته است، به نظر حضرتعالی سمت و سوی ما به کدام سو خواهند رفت و ماحصل فعالیت شورای پنجم در پایان کارش چه خواهد بود.
به نظر من در زمان بررسی بودجه سال 1397 مشخص خواهد شد که سیاست های شورای پنجم چه خواهد بود. اصلا بعد کاربردی تغییر مسیرهای مدیریت شهری در بودجه مشخص می شود. اگر مانند گذشته بودجه تصویب کنیم شورای پنجم و چهارم و سوم و دوم تفاوتی با هم نخواهند داشت. البته این را باید متذکر شوم که شورای اول به نظر من شورای موفقی بود و تلاش ما این خواهد بود که شورای پنجم هم شورایی باشد که مردم انتظارش را دارند. به نظرم به صورت بالقوه اعضای شورای پنجم افراد توانمندی هستند به شرطی اینکه به توسعه فکری و شهر و منافع کل شهروندان و نه منافع گروهی از شهروندان فکر بکنیم. اگر اینطور تفکر داشته باشیم فکر می کنم بتوانیم کارهای مثبتی انجام دهیم.
خبرنگار: به نظر شما در توسعه شهر آیا بافت های فرسوده در اولویت و هدف قرار خواهیم داد و یا مسائل فرهنگی و نگاه هویتی به شهر نگاه خواهیم کرد؟ آیا واقعا شورای پنجم در پایان کار خواهد گفت ما 4 روگذر و 5 زیر گذر ساخته ایم؟
محمد باقر بهشتی: نه! زیرگذر و روگذر که تفکر فیزیکی مدیریت شهری است. اتفاقا چون درآمدهای شهرداری ها کاهش داشته نمی توانند به سمت این نوع تفکر فیزیکی حرکت کنند.
خبرنگار: ببخشید اگر مثلا مجموعه میدان صاحب آباد ویا قلعه تبریز واقعا آباد شود آیا اتفاق بزرگی در شهر نخواهد بود.
محمد باقر بهشتی: بله. دقیقا. بنابراین من از گفته شما نتیجه می گیرم که می خواهید از پروژه های هدف دار و هویت شهری سخن بگویید. الان 2018 مطرح است ما سه پروژه اولویت دار داریم. پروژه اولویت دار اول مقبره الشعراست. یک نفر گردشگر اگر بیاید به مقبره الشعرا می آید 34 میلیارد هزینه برای تکمیل آن نیاز است. شهرداری حتما باید این پروژه را تکمیل کند. پروژه دوم سالن همایش های بین المللی است. البته اولویت آن به اندازه مقبره الشعرا نیست. سومین هم میدان آذربایجان است. بقیه طرح ها زمانبر است و برای 2018 آماده نمی شود. اما باید بیاییم و شهر تبریز را تعریف کنیم. یعنی تعریف کنیم که تبریز یعنی چه؟ شهر تبریز تاکنون تعریف نشده است! البته در طرح های تفصیلی و جامع مشخص شده است اما باید آن را خرد کنیم و ببینیم تبریز چه جایگاهی دارد. مثلا اگر می گوییم باید گردشگری تبریز توسعه یابد باید ببینیم که گردشگری و توریسم در ایران غیر از گردشگری فرهنگی برای خارجی ها معنای دیگری ندارد. ببخشید خوشبختانه هیچ توریست خارجی برای عیاشی به ایران نمی آید پس توریستی که می آید برای دیدن تمدن، فرهنگ و مجموعه های فرهنگی ما می آید. پس ما باید مجموعه های تمدنی و میراث فرهنگی ما که برتری ما نسبت به دیگر کشورهاست، را تقویت کنیم. بله مجموعه موزه ها، مقبرهالشعرا، صاحب الامر، قلعه تبریز در ربع رشیدی و الی آخر.
این کارها را ما باید انجام دهیم و پروژه های هدفدار انجام دهیم. نه پروژه های احساسی زیرگذر و روگذر . این پروژه ها ابزار هستند و نه هدف.
انتهای پیام/