تحلیلگران و رسانه‌های آمریکایی خط مشی‌های «دونالد ترامپ» در سفر به شرق آسیا را در تناقض با اهداف تعیین شده برای این سفر ارزیابی کردند زیرا وی در این سفر بیش از همه بر سیاست‌های حمایت گرایانه از اقتصاد داخلی آمریکا تاکید کرد .به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا ، نخستین سفر «دونالد ترامپ» به شرق آسیا که طولانی ترین سفر رئیس جمهوری آمریکا هم بود در حالی به پایان رسید که تحلیل‌های گوناگونی از دستاوردها و منافع آن برای ایالات متحده ارائه می شود. نخستین مقصد ترامپ در این سفر ژاپن بود و آخرین مرحله آن نیز در فیلیپین رقم خورد. به طور کلی از دیدگاه کارشناسان این سفر دو هدف عمده سیاسی و اقتصادی را دنبال می کرد. در حوزه سیاست بین المللی، مهمترین محور سخنان و حتی هدف حضور ترامپ در این سفر، نمایشی از علاقه مندی و حساسیت واشنگتن به تحولات منطقه و خط و نشان کشیدن برای کره شمالی بود. ترامپ در بسیاری از سخنرانی‌های خود پیونگ یانگ و رهبران کره شمالی را از تهدیدهای خود بی نصیب نگذاشت. به اعتقاد بسیاری کارشناسان اهمیت این سفر برای کاخ سفید در حیطه اقتصادی به مراتب بیشتر از رویکرد سیاسی آن بود. هدف ترامپ برنامه ریزی و تنظیم این مبادلات بر پایه منافع و سود بیشتر برای آمریکا بود که البته با تردیدهایی همراه بود. در این حوزه نیز کاهش تراز تجاری منفی آمریکا و بازکردن درهای بازار کشورهای شرق آسیا به روی کالا و شرکت‌های آمریکایی به ویژه در تعامل با چین، مهمترین هدفی بود که ترامپ به دنبال آن بود .
سفری تبلیغاتی به شرق آسیا
برخی تحلیل‌ها در رسانه‌های آمریکایی سفر رئیس جمهوری این کشور را بیش از آنکه دیپلماتیک بدانند بیشتر تبلیغی و همچون کارزار انتخاباتی ارزیابی کردند. تارنمای شبکه تلویزیونی ای.بی.سی نیوز در گزارشی به دیدار ترامپ با متحدان در سفر به شرق آسیا پرداخت و نوشت: اگرچه ترامپ ضمن حضور در منطقه با رهبران جهان دیدار کرد اما باید تا بازگشت رئیس جمهوری به کاخ سفید صبر کرد و منتظر ماند و دید که دو موضوع کره شمالی و تجارت خارجی آمریکا که برای این سفر برنامه ریزی شده تا چه اندازه برآورده می شود. ترامپ در مانیل در جمع خبرنگاران گفت: گام‌های بسیار بزرگی را در زمینه تجارت برداشتیم، قدم‌هایی بسیار بزرگتر از چیزی که فکر می کنید. در زمینه تجارت پیشرفت زیادی داشتیم. همانطور که می دانید آمریکا با همه کشورها کسری درآمد تجاری دارد و اکنون به سرعت این تراز منفی، کم و به تدریج صفر می شود.روزنامه «واشنگتن پست» نیز در گزارشی سفر ترامپ به آسیا را همچون جشنواره ای از چاپلوسی تشبیه کرد. این گزارش سفر ، ترامپ را فرصت از دست رفته ای دانست که می توانست باعث ساختاربندی مناسب در اجرای سیاست‌های اقتصادی و امنیتی وی شود. گرچه ترامپ سخنرانی‌های گوناگونی را در زمینه تهدیدهای هسته‌ای یا روابط اقتصادی آمریکا بیان کرد اما همه آن‌ها اهداف و اظهاراتی غیر واقع گرایانه بودند که بیشتر برای کارزار انتخاباتی مفید بودند تا عرصه دیپلماسی.
تناقض اهداف؛ تجاری یا سیاسی
برخی اعتقاد دارند سفر ترامپ به آسیا این پیام را به کشورهای منطقه داد که در مقابل کره شمالی متحد باشند اما در زمینه تجارت به آمریکا اجازه دهند تا هرکاری که دوست دارد آزادانه انجام دهد.روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی سفر ترامپ را به صورت واضحی متناقض دانست و پیش بینی کرد این خط مشی در آینده نزدیک موجب زوال قدرت ایالات متحده در منطقه پاسیفیک شود. ترامپ در کره جنوبی همچون یک رهبر، ردای ابرقدرتی بر تن پوشید و در سخنانی که یادآور رویه‌های جنگ سردی بود، گفت: این مسئولیت و وظیفه ما است که تا با هم به مقابله با خطر پیونگ یانگ بپردازیم زیرا هرچه صبر کنیم خطر بزرگتر و فرصت‌ها نیز کمتر می شوند.وی دو روز بعد در ویتنام به گونه ای دیگر سخنرانی کرد و نشان داد واشنگتن تمایل به امضای توافق‌های تجاری منطقه ای ندارد. در این سفر سخنان ترامپ بیشتر مانند دوره رقابت‌های انتخاباتی بر حمایت از اقتصاد ملی آمریکا متمرکز شده بود. وی از توکیو تا پکن تلاش کرد تا در زمینه مسائل اقتصادی همچون یک دلال با رهبران کشورها رفتار کند. به نوشته این روزنامه آمریکایی خط مشی‌های مورد نظر کاخ سفید در این سفر، درگیر طیف وسیعی از مسائل از رئالیسم ژئوپلتیکی تا ناسیونالیسم اقتصادی بود. اما در مورد کشورهای کوچک تر شرق آسیا، ترامپ هیچ فشاری را برای دستیابی به توافق احساس نمی‌کرد. رویکردهای ترامپ مبتنی بر شعار «نخست‌آمریکا» برنامه‌های اقتصادی رهبران کشورهای منطقه را نیمه کاره گذاشت. روزنامه «واشنگتن‌پست» در گزارش دیگری پیام ترامپ برای متحدان آسیایی ایالات متحده را غیرمنسجم دانست و نوشت: سفر ترامپ با این هدف طراحی شده بود که دورنمایی را از سیاست خارجی ایالات متحده در این منطقه بدهد و متحدان واشنگتن را نسبت واکنش کاخ سفید به تنش‌های نگران‌کننده آن جا مطمئن سازد. به جای این هدف دولت ترامپ شکل‌های متناقض و درهمی از سیاست‌های آسیایی آمریکا را نشان داد. رئیس جمهوری آمریکا بیش از همه خود را درگیر تاختن به کره شمالی و رهبر آن کرد. ضمن اینکه حتی سیاست‌های «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه را نیز ستود. این روزنامه بیش از همه به سخنان و خط مشی‌های ترامپ در پکن انتقاد کرد و نوشت: ترامپ در ژاپن و کره جنوبی سیاست‌هایی که از قبل پیش بینی شده بود را به طور تقریبی به اجرا در آورد اما در چین وی از همتای خود ستایش کرد؛ چین و آمریکا را بزرگترین اقتصادهای جهان و موتور رشد اقتصادی جهان اعلام کرد.
ترامپ در پکن اظهار داشت که آمریکا و چین نیاز دارند تا در کنار یکدیگر کار کنند و مشکلات جهان را حل و فصل نمایند. این اظهارات به شدت با روح ابتکار ایندو-پاسفیک آمریکا (که برای سفر تعیین شده بود) در تناقض قرار داشت و در مقابل تشکیل گروه دوکشوری(G2) را برای جهان مطرح کرد که در اوایل دوره ریاست جمهوری اوباما نیز بیان می شد. اوباما در آن زمان اعتقاد داشت پکن و واشنگتن باید روابط ویژه ای را پایه ریزی کنند. تحلیلگران حتی خط مشی‌های ترامپ در ویتنام را فاجعه عنوان کردند زیرا وی در نشست آپک سخنانی گفت که به طور کلی یک طرفه بود. سیاست‌های اعلامی ترامپ بر مبنای برد و باخت طراحی شد ( که در علوم سیاسی با عنوان حاصل جمع جبری صفر شناخته می شود). این امر موجب افزایش نگرانی در متحدان کاخ سفید شد.
بازخوانی سفر ترامپ به آسیا
سفر ۱۲ روزه رئیس جمهوری آمریکا به آسیا به پایان رسید؛ سفری که به منظور اعمال فشارهای بیشتر بر کره‌شمالی و تحدید فعالیت‌های اتمی آن انجام شد، ولی بیش از پیش اسباب تشدید تنش‌های لفظی میان پیونگ یانگ و واشنگتن را فراهم کرد.
رئیس جمهوری آمریکا از سفر بلند مدت خود به آن سوی اقیانوس آرام بازگشت و در انتظار تحقق دستاوردهای سفر خود به آسیا می نشیند، اما بر اساس شواهد، نتایج سفر ترامپ دستکم در مورد کره شمالی چندان مطابق با انتظارات واشنگتن نبوده است.ایجاد جبهه ای در برابر کره شمالی برای تحدید فعالیت‌های اتمی و موشکی، تقویت مناسبات امنیتی و سیاسی و گسترش تعاملات اقتصادی و تجاری دوجانبه از مهمترین اهداف سفر ترامپ به جنوب و شرق آسیا برشمرده شده بود .پیش از این ژنرال «مک مستر» مشاور امنیت ملی کاخ سفید سه هدف تقویت اراده جهانی برای غیر اتمی ساختن کره شمالی، تشویق برای منطقه آزاد هند و اقیانوس آرام و شکوفایی آمریکا از طریق تجارت دو جانبه با آسیا و مبادلات اقتصادی متمرکز را از مهمترین اهداف ترامپ از سفر به آسیا عنوان کرده بود.در حالی ترامپ برای برآورده کردن این اهداف به کشورهای آسیایی سفر کرد که در جریان سفر به ژاپن، کره جنوبی، چین، ویتنام و فیلیپین، هزاران نفر از شهروندان توکیو، سئول، پکن،‌هانوی و مانیل با تظاهرات و اعتراضات خیابانی خود به استقبال او رفتند.
رئیس جمهوری آمریکا در آخرین پیام خود در فیلیپین اعلام کرد که پس از بازگشت به کشورش در واشنگتن گزارش مفصل خود را درباره نتایج سفر به آسیا ارایه خواهد کرد. این در حالی است که او پیش از این در پیامی توییتری سفر اخیر خود به آسیا را موفقت آمیز خوانده بود. در ادامه با نگاهی اجمالی سفر آسیایی رئیس جمهور آمریکا را بررسی می کنیم.
ژاپن
توکیو نخستین مقصد سفر آسیایی ترامپ بود. رئیس جمهوری آمریکا پی گیری اهداف سفر خود به آسیا را از توکیو و دیدار با «شینزو آبه» نخست وزیر این کشور آغاز کرد. کره شمالی یکی از مهمترین محورهای رایزنی‌های روسای جمهوری دو کشور بود. ژاپن و کره جنوبی به عنوان متحدان واشنگتن در منطقه از آسیب پذیری بیشتری در برابر اقدامات تحریک آمیز و تهدیدات کره شمالی علیه آمریکا قرار دارند و دیدار با مقامات این دو کشور پیام روشن و آشکاری برای پیونگ یانگ داشت. ترامپ در جریان سفر به ژاپن توانست با یک تیر دو نشان بزند. او از سویی موافقت مقام‌های ژاپن برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه کره شمالی را به دست آورد و از سویی دیگر موافقت آبه برای خرید تسلیحات نظامی بیشتر از آمریکا را جلب کرد .
کره جنوبی
رئیس جمهوری آمریکا پس از ژاپن به کره جنوبی سفر کرد تا تلاش برای اجماع سازی منطقه ای علیه کره شمالی را از مسیر سئول ادامه دهند. ترامپ در کره جنوبی با «مون‌جائه‌این» رئیس جمهوری این کشور دیدار کرد و در پارلمان این کشور به سخنرانی پرداخت.ترامپ در سخنرانی خود در پارلمان کره جنوبی، به کره شمالی هشدار داد که کشور او را دست‌کم نگیرد و محک نزند. و خطاب به پیونگ‌یانگ گفت که آمریکا مرعوب نخواهد شد.ترامپ خواستار خلع سلاح کامل هسته ای کره شمالی شد.رئیس جمهوری آمریکا در مورد وضعیت سلاح‌های هسته ای کره شمالی گفت: هر چه بیشتر صبر کنیم تا خطر بیشتر شود گزینه‌های انتخابی ما برای مقابله با آن کمتر خواهند شد. ما می خواهیم از طریق قدرت به صلح برسیم.ترامپ همچنین خطاب به رهبر کره‌شمالی، گفت: تسلیحاتی که شما به دست می آورید امنیت شما را افزایش نمی دهد. این تسلیحات حکومت شما را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. هرگامی که در این مسیر تاریک بر می دارید خطری که با آن مواجه هستید را بیشتر می کند. کره شمالی بهشتی نیست که پدربزرگان شما آن را مد نظر داشتند، جهنمیست که کسی سزاوار آن نیست. ترامپ از همه «کشورهای با مسئولیت» از جمله چین و روسیه خواست که با کاهش روابط دیپلماتیک با کره شمالی و قطع روابط اقتصادی، کره شمالی را منزوی کنند .سفر رئیس جمهوری آمریکا به توکیو و سئول، اما به کاهش تنش‌ها میان واشنگتن و پیونگ یانگ منجر نشد. کره شمالی در جریان سفر ترامپ به سئول اعلام کرد که قدرت هسته‌ای خود را تقویت می کند.
چین
پکن، سومین مقصد سفر آسیایی رئیس جمهوری آمریکا بود. مهار کره شمالی و تنگ تر کردن حلقه تحریم‌های اقتصادی از اهداف مهم ترامپ از سفر به چین بود، چرا که بیشترین حجم مبادلات کره شمالی با چین صورت می گیرد و این کشور می تواند نقشی مهم بر اعمال فشار بیشتر بر پیونگ یانگ داشته باشد .رئیس جمهوری آمریکا در پایان سفر خود به پکن، در توییتی ادعا کرد که نشست‌های او با شی جین پینگ هم در مورد تجارت و هم در مورد مساله کره شمالی ثمربخش بوده اند.این در حالی است که ترامپ در پایان سفر به چین تجارت دو جانبه را به ضرر آمریکا دانست. ترامپ تاکید کرد: من چین را به دلیل سوء استفاده‌اش از آمریکا در روند تجارت با ما سرزنش نمی‌کنم. مسئولیت این اخلال بر عهده دولت‌های قبلی است .در جریان این سفر اگرچه توافقات بازرگانی به ارزش حدود ۲۵۰ میلیارد دلار میان دو طرف امضا شد، اما به گفته تحلیلگران پیشرفت چندانی در مورد رسیدگی به شکایت‌های شرکت‌های آمریکایی در مورد دسترسی به بازار و توازن تجاری دوجانبه به وجود نیامد.رسانه‌های چین اما لحن و نتیجه سفر ترامپ به چین را تا اندازه زیادی مثبت ارزیابی کردند و نوشتند که ترامپ و شی جین پینگ اقدام به ارایه طرحی تازه برای مدیریت روابط و اختلافات دو طرف کرده‌اند.
ویتنام
هانوی به عنوان چهارمین مقصد سفر آسیایی ترامپ، میزبان رئیس جمهوری آمریکا بود. رئیس جمهوری آمریکا در دیدار با همتای ویتنامی خود، از تلاش‌ها و اقدامات ویتنام برای ورود بیشتر به بازار آمریکا تقدیر کرد و گفت:اطمینان دارد محصولات آمریکایی می‌توانند به تمامی نیازهای اقتصادی، دفاعی، کشاورزی و تجاری ویتنام پاسخ دهد. یکی از برنامه‌های مهم سفر ترامپ به ویتنام، شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (اپک) بود. ترامپ در جریان شرکت در این نشست گفت که آمریکا دیگر نمی‌تواند سوءاستفاده‌های مزمن تجاری از خود را تحمل کند و بر سیاست‌های تجاری برابر و عادلانه تاکید خواهد کرد. او گفت آمریکا آماده انعقاد یک توافق دوجانبه با هر کشوری در منطقه آسیا- اقیانوس آرام است اما تنها بر اساس احترام و منفعت دوجانبه.ترامپ در حاشیه اجلاس اپک در ویتنام با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه هم ملاقات بسیار کوتاهی داشت‌.
فیلیپین
رئیس جمهوری آمریکا، برای دیدار با مقام‌های فیلیپین و همچنین شرکت در نشست آسه‌آن، به مانیل رفت. فیلیپینی‌ها از روزها پیش از سفر ترامپ در مانیل با تظاهرات مردمی که با دخالت پلیس به خشونت هم کشیده شد به استقبال رئیس جمهوری آمریکا رفته بودند. شرکت در اجلاس کشورهای آسیای جنوب شرقی «آسه آن» یکی از برنامه‌های سفر ترامپ در فیلیپین بود. او پیش از این اجلاس آ سه آن را فرصت مناسبی برای انزوای بیشتر کره شمالی دانسته بود.
ادامه دارد