به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، پس از شکست داعش در عراق و سوریه، این گروه تروریستی جای پای خود را در منطقه از دست داده است. از ابتدا دولت اسلامی عراق و شام تلاش داشت تا با بهره گیری از عرصه رسانه ای خود بزرگ، پر قدرت و وحشتناک نشان دهد. اکنون با در هم پیچیده شدن طومار موجودیت این گروه، تکاپوی داعش بر این امر متمرکز شده است که خود را زنده و تاثیرگذار نشان دهد.
به تازگی داعش از برنامه ریزی برای انجام حملات تروریستی در شهرهای مختلف جهان به ویژه در اروپا خبر داده است. این امر با واکنش های گوناگونی همراه بوده است.

**تهدیدهای داعش در فضای مجازی
استفاده از فناورهای نوین ارتباطی از جمله رویکردهای داعش برای تبلیغ توان خود بوده است. اکنون پوسترهای گوناگونی در زمینه وحشت آفرینی داعش و ترور در شهرهای مختلف جهان منتشر شده است. روزنامه «بیرمنگهام میل» در گزارشی نوشت با تهدید داعش در زمینه انجام اقدامات تروریستی در انگلستان و اروپا، سایه سیاه تروریسم بر بازارهای کریسمس سنگینی می کند.
سیزه جویان داعش اعلام کرده اند به دنبال اجرای حملاتی وحشتناک در ایام کریسمس به اروپا هستند. داعش در برنامه های تبلیغاتی خود، این بار تکرار جنایات در انگلیس، آلمان و فرانسه را دنبال می کند. به همین دلیل این گروه در فضای مجازی تصاویری را با پیام «به زودی در تعطیلات» به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی منتشر کرده است. در این تصاویر برج ایفل فرانسه، چاقوهای خون آلود و سایه هایی از نیروهای داعش به همراه نمادهای کریسمس از جمله بابانوئل استفاده شده است.
تارنمای خبرگزاری روسی «راشا تودی» هم در گزارشی که در آن از تصویر یکی از تهدیدهای داعش علیه فرانسه و برج ایفل، استفاده کرد چنین گزارش داد که اروپا با تهدیدهای تروریسی زمستانی داعش روبرو شده است.
تصاویر وحشتناکی از رسانه های پیام رسان منتشر شده است که در آن افراط گرایان، مراسم جشن های عید کریسمس در نقاط مختلف اروپا را هدف حملات تروریستی خود قرار داده اند. چیزی که در این تصاویر آمده است نشان می دهد که داعش برنامه ریزی کرده است تا حداقل به دو کشور فرانسه و بریتانیا حملاتی را انجام دهد.
به نوشته راشا تودی این تصاویر در حالی در فضای مجازی منتشر شده است که پلیس اروپا عملیات های ضدتروریستی خود را تقویت کرده است. در همین ارتباط 6 پناهجو که مظنون به عضویت در گروه های تروریستی و انجام عملیات در بازارهای کریسمس بودند در شهرهای مختلف آلمان بازداشت شدند. گفته می شود این افراد به علت نبود مدارک کافی آزاد شدند.
چند روز پیش هم وزارت امور خارجه روسیه هشداری را برای افرادی که برای سفر به شهرهای اروپایی و آمریکایی در ایام کریسمس برنامه ریزی کردند، صادر کرد. در این پیام در مورد افزایش احتمال وقوع حملات تروریستی در ایام کریسمس هشدار داده شد.

**تروریسم در مسیر اروپا
شکست دولت اسلامی عراق و شام یا به عبارتی داعش (ISIS) باعث شد که این گروه بخش عمده ای از خلافت اعلامی خود را از دست بدهد. با این حال کارشناسان می گویند ممکن است این گروه شبه نظامی پس از بازسازی سیاسی و فیزیکی دوباره به عرصه این دو کشور یا دیگر مناطق باز گردد.
شبکه تلویزیونی سی.ان.بی.سی در گزارشی هشدار داد: ممکن است تحولات به سمتی پیش برود که جهان شاهد داعش 2 یا القاعده 3 باشد. با اینکه داعش شکست خورده است اما رویکرد افراطی هنوز باقی مانده است. بنابراین ممکن است این گروه در اتحاد با القاعده در سوریه (جبهه النصره) خود را بار دیگر مطرح سازد. در این شرایط نیز داعش می تواند ضمن جذب نیرو از آسیا و اروپا در این مناطق چالش آفرین باشد.
به اعتقاد کارشناس شبکه تلویزیونی آمریکایی، این احتمال وجود دارد که داعش خود را باز طراحی کند زیرا این گروه دارای ویژگی های چندوجهی است و می تواند خود را به گونه های دیگر تغییر دهد. اقدمات تروریستی این گروه در آینده ممکن است پیامدهای ویران کننده نه تنها برای دو کشور سوریه و عراق بلکه برای منطقه و اروپا داشته باشد.
حتی «ترزا می» نخست وزیر انگلستان نیز چنین تهدیدی را جدی گرفته است. وی در اولین سفر نخست وزیر انگلستان به عراق در یک دهه گذشته، نسبت به بازگشت تروریسم به اروپا هشدار داد. روزنامه انگلیسی «دیلی میل» در گزارشی با بیان جزئیات سفر و سخنان وی اظهار کرد که پیکارجویان داعش پس از جنگ در خاورمیانه ممکن است به اروپا بازگردند.
ترزا می در این سفر گفت: از آنجا که نیروهای داعش از عرصه میدانی جنگ در عراق و سوریه به عقب رانده شدند، کشورهای همسایه باید کمک کنند تا مانع روند حرکتی آن ها شوند. تروریست ها تلاش می کنند تا خود را به اروپا و از جمله بریتانیا برسانند.
وی با بیان این که مبلغ 10 میلیون پوند را برای کمک به نهادهای ضدتروریستی عراق در سه سال در نظر گرفته است، بر همکاری بریتانیا با شرکای منطقه ای تاکید کرد. ترزا می از این کشورها خواست تا کنترل های مرزی خود را تقویت کنند و بر عبور و مرور دقت بیشتری داشته باشند.
نخست وزیر انگلیس گفت: این کار موجب شناسایی اعضای داعش می شود و پیش از آنکه آن ها آسیبی را به مردم برسانند از اقدام تروریستی پیشگیری می کند.

**بازگشت ستیزه جویان به کشورهای خود
بسیاری کارشناسان اعتقاد دارند داعش و خلافت دولت اسلامی شکست خورده اما هنوز محو نشده است و تهدیدهای آن ادامه دارد. این تهدیدها هنوز کم نشده و در مقابل دامنه حضور اعضای داعش حتی تا جنوب شرق آسیا کشیده شده است. مهمترین چالش کشورها بازگشت اعضای داعش به کشورهای خود است.
داعش از حدود 100 کشور جهان نیروهایی را استخدام کرد. سرمایه های مالی که در اختیار این گروه بود (تا 2 ملیارد دلار برآورد می شود) باعث شد تا به خاطر دلار افراد از کشورهای مختلف جذب این گروه شوند.
تارنمای تحلیلی «وایر» در گزارشی نوشت اکنون که اعضای این گروه از سوریه و عراق به کشورهای خود در آسیا، آفریقا و اروپا باز می گردند بعید به نظر می رسد که ریشه های ایدوئولوژیکی و نهادی این گروه را به فراموشی بسپرند. به اعتقاد «نیکلاس راسموسن» مسئول اداره ضدتروریسم ایالات متحده، پس از عقب نشینی فیزیکی این گروه از خاورمیانه، داعش به عملیات مخفیانه تروریستی در سراسر جهان دست خواهد زد. گرچه ممکن است ارتباط مستقیمی میان این گروه با عراق و سوریه وجود نداشته باشد اما داعش قادر خواهد بود تا در گستره جهانی نیرو بگیرد و به اقدامات خود ادامه دهد.
اروپا در سال های اخیر شاهد مجموعه ای از عملیات های تروریستی بود که داعش مسئولیت آن ها را پذیرفته بود. حملاتی که تحت عنوان گرگ تنها در برلین، منچستر و دیگر شهرهای بریتانیا اتفاق افتاد در کنار حملات برنامه ریزی شده در پاریس و بروکسل از جمله اقدامات داعش بودند که موجب هراس بسیاری در اروپا شدند.
تحلیل تارنمای وایر تهدید اصلی داعش را علیه اروپا دانست و افزود: ستیزه جویانی که از عراق و سوریه به کشورهای خود در اروپا باز می گردند منبع اصلی مخاطره ها هستند. حدود 5 هزار نفر از شهروندان اروپایی به این دو کشور برای جنگ رفته بودند که نزدیک به 1500 نفر از آن ها به کشورهای خود بازگشتند.
چند روز پیش نیز «ژیل کرچوف» هماهنگ کننده ضدتروریسم اتحادیه اروپایی به خبرگزاری «اسوشیتد پرس» گفت که با وجود فروپاشی خلافت داعش، این گروه تهدیدی جدی به ویژه برای اروپا است.
به گفته این مقام اروپایی هنوز سیل افرادی که به داعش پیوسته بودند به اروپا بازنگشته است؛ بنا بر ارزیابی سرویس های اطلاعاتی بازگشت آن ها به صورت انفرادی و قطره قطره در حال انجام است.
به گفته این مقام اروپایی اکنون داعش هیچ مکان فیزیکی را برای حفظ خلافت خود در اختیار ندارد. اگرچه این امر برنامه ریزی برای انجام عملیات تروریستی را سخت می کند.
کرچوف افزود: این به معنی پایان بازی نیست؛ هنوز این ایدئولوژی وجود دارد به ویژه در اروپا، با تقویت این نگرش نسبت به گذشته، پدیده تروریسم داخلی(وطنی)بسیار رشد داشته است.

پژوهشم**9130 **1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.