چکیده نشست پژوهشی:

- هم اکنون ۲۰ درصد زوجین کشور نابارورند.

- ناباروری گاهی ناشی از ابتلا به بیماری و گاهی به دلیل شرایط زندگی استرس­زاست.

- هزینه­ های درمان ناباروری بسیار گزاف است.

- با توجه به محدودیت‌های سنی زنان برای درمان ناباروری ضرورت دارد سریع‌تر موانع پوشش بیمه‌ای این موضوع رفع شود.

- با گذشت ۳۰ سال از این روش‌های درمانی بیماران توقع یک برنامه ریزی اصولی از مسئولان برای بهره مندی از این درمان‌ها دارند.

- برغم تصویب حمایت سازمان‌های بیمه ­گر از خدمات درمان ناباروری هنوز این حمایت وجود ندارد.

- بهترین مدل برای پرداخت همه هزینه‌های سلامت؛ مدل بیمه‌ای است.

-بیمه‌ها می‌توانند با برنامه ریزی این دغدغه بیماران را برطرف کنند.

-اولویت وزارت بهداشت با بیمه یکی نیست.

پژوهش خبری صدا وسیما:ناباروری و نازایی مشکلی که گریبانگیر بسیاری از زوج​ های جوان است. ناباروری​ گاهی ناشی از ابتلا به بیماری و گاهی به دلیل شرایط زندگی استرس ­زاست.

نظام سلامت در کشور ما به موفقیت‌های زیادی در درمان ناباروری نایل آمده ­است و در این زمینه همسطح بسیاری از کشورهای پیشرفته است؛ ولی هزینه درمان برای بسیاری از زوج ­های نابارور سرسام­ آور است که می ­توان با برنامه‌ریزی‌های کلان حاکمیتی، این مسئله را حل کرد تا جمعیتی که بالغ بر چهار میلیون نفر است سر و سامان یابد.

وزارت بهداشت در اسفند ماه سال 94 بسته حمایتی با قابلیت اجرایی شدن در مراکز دولتی و خصوصی و با رویکرد حمایت مالی از زوج‌های نابارور و توسعه و تجهیز مراکز درمان ناباروری دولتی و خصوصی به معاونت‌های درمان سراسر کشور ابلاغ کرد.

به هر صورت هنوز پوشش بیمه ­ای مخارج ناباروری اجرایی نشده و با گذشت چند سالی از مطرح کردن این راه­حل هنوز تصمیم قطعی برای اجرایی کردن آن گرفته­ نشده ­است.

برای یافتن حلقه مفقوده این زنجیره در نشستی تخصصی نظرات کارشناسان و متخصصان را جویا شدیم که گزارش آن در ادامه می ­آید:

تعهد بیمه ­ای سازمان تامین اجتماعی در درمان ناباروری

ـ دکتر صدراللهی، معاون برنامه­ریزی اداره کل درمان غیر مستقیم سازمان بیمه تامین اجتماعی

*سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه‌گر پایه کشور است.

*از سال 88 بیمه تامین اجتماعی یکسری مطالعات در امر ناباروری انجام داد و با توجه به منابعی که تامین شد بیشترین خدمات سرپایی این درمان­ ها انجام گرفت.

*تامین منابع مالی خدمات تکنیکال ناباروری مسکوت مانده­ است.

مراحل متعهد کردن بیمه برای انجام خدمت

• ابتدا باید منابع تعهد خدمت مشخص شود که کجا خواهد بود.
• منابع پایدار برای خدمت در نظر گرفته شود.
• استانداردهای خدمت باید تعیین شود.
• خدمت کجا ارائه شود.
• توسط چه شخصی ارائه شود.
• با چه متدی ارائه خواهد شد.
• با چه قیمتی ارائه خواهد شد.
• ابعاد نظارتی آن خدمت چه خواهد بود؟

*باید استانداردهای بیمار، پزشک، فضا، نوع خدمتی که ارایه می­ شود تعیین شود.

سپس

• این خدمت را وارد تعهد بیمه‌ای کنیم.
• روی خدمت نظارت کنیم.
• آن خدمت را در ابعاد مختلف ببینیم و رصد کنیم.
• پیگیری ­های لازم را انجام دهیم.

تعهد بیمه ­ای سازمان بیمه سلامت در درمان ناباروری

ـ دکتر پیرستانی، رئیس کارگروه خدمات بیمارستانی بیمه سلامت

سازمان بیمه سلامت تعهد خود را تا الان در خصوص هزینه‌های تشخیص درمانی و علل منجر به نازایی ایفا کرده است.

مصادیق خارج از تعهد بیمه سلامت

*خدمات IVF وIUI ، زیفت و گیفت و موارد مشابه آن.

نبود زیرساخت مناسب برای حمایت‌های بیمه‌ای از ناباروران

آقای دکتر آخوندی، رئیس انجمن علمی جنین شناسی ایران:

*بیش از 25 سال است که درمان ناباروری در کشور انجام می­ شود.

*امکانات لازم برای حمایت بیمه‌ای تا حدودی فراهم است.

*هزینه های درمان ناباروری هنوز مورد حمایت بیمه ­ای قرار نمی گیرد.

*با توجه به سیاست های نظام در افزایش تعداد فرزندان و جمعیت باید این موضوع مورد توجه جدی­تر قرار گیرد.

*درمان‌های ناباروری به دلیل نداشتن زیرساخت مناسب برای حمایت‌های بیمه‌ای از خدمات بیمه‌پایه بهره‌مند نیستند.

*در همین راستا وزارت بهداشت و بیمه مامور شدند ناباروری را تحت پوشش خدمات بیمه‌ای قرار دهند.

*سازمان برنامه ­و­بودجه برای حمایت از زوج ­های نابارور بودجه ­ای در اختیار وزارت بهداشت قرار داد.

*خدمات ناباروری تحت پوشش کامل بیمه قرار نگرفت و تنها به حمایت بودجه ­ای بسنده شد.

*مشکل حمایت­ های بودجه ­ای؛ به دلیل نبود زیرساخت مناسب و محدودیت منابع و پایان یافتن بودجه متوقف خواهد شد.

- علیرغم داشتن حمایت بیمه‌ای از ناباروری، اما هیچگاه این حمایت‌ها تخصصی و بجا نبوده است.

• حمایت بیمه تامین اجتماعی و بیمه سلامت از ناباروری که از قبل پوشش می ­دادند غیر تخصصی است و نیاز به تجدید نظر دارد.
• اگر فرد به مرکز ناباروری مراجعه می­کرد امکان حمایت بیمه‌ای نداشت ولی اگر به مرکزی دیگر مراجعه می­ کرد و یا تشخیص و درمانی که روی فرد انجام می­ شد غیر از تشخیص ناباروری بود از حمایت بیمه‌ای استفاده می­کرد.
• مرکزی که درمان را تخصصی بررسی می­کرد و سرویس می‌داد پشتوانه حمایت بیمه ­ای نداشت.

*سال 88 شورای عالی بیمه  قانون درمان ناباروری تحت پوشش بیمه خدمات درمانی را تصویب کرد.

*در این سال تشخیص‌ها و خدماتی که تعریف شده بود نیز تحت پوشش بیمه قرار گرفت.

*اگر معاونت درمان وزارت بهداشت استانداردها را تصویب می‌کرد شورای عالی بیمه هم می‌توانست تعرفه‌ها را تصویب و راه را برای پوشش بیمه‌ای باز کند.

اولویت خدمات در درمان ناباروری

دکتر طباطبائی، رییس کارگروه اقتصاد سلامت و بیمه وزارت بهداشت:

* ما در نظام سلامت ناباروری را می‌شناسیم کسی که از حاشیه می‌آید نمی ­داند چه اتفاقاتی دارد می­ افتد.

* همه جای دنیا ابتدا اولویت خدمت را تعیین می‌کنند سپس منابع مالی خدمت تامین می ­شود.

* سهم بخش دولتی و خصوصی مشخص می­شود.

* شاخص‌ توسعه در کشور در سطح جهانی  در جایگاه هشتاد و نهم و شاخص­ های سلامت در دنیا در رده پنجاه و پنجم  قرار داریم  و این نشان می‌دهد که ما در نظام سلامت خوب عمل کردیم و معدل خوبی داریم.

• بهترین مدل برای پرداخت همه هزینه‌های سلامت مدل بیمه‌ای است.
• اولویت وزارت بهداشت با بیمه یکی نیست.

سخن آخر

در انتها نتیجه می­ گیریم بهترین سازوکار بیمه‌ است که به آن سمت خواهیم رفت سازمان‌های بیمه ­گر باید با نظام سلامت هم سو شوند؛ تبادل اطلاعات صحیح‌تر ­شود. بیمه هم اجازه خواهد داشت نظارت کند. قطعا به تخلفی که انجام شده است پول ندهد نظام سلامت هم خواهان همین است. برای همیشه تولیت یا متولی درمان نمی‌تواند منتظر بماند که به حق یا ناحق بیمه‌ای نتواند حمایت کند.

پژوهش خبری // مریم عابدی