«ایستاده برآوار»، «برای داغی که مانده بر دل کرمانشاه»، «مسکنی که مزار شد»، «خانه‌ها لرزید لرزیدند دل‌ها بیشتر»، «درد دیار پهلوانان»، «در سوگ باختر»، «داغ کرماشان بر دل ایران»، «فریاد پس لرزه‌ها»، «اولویت‌های نجات»، «ضرورت آموزش‌های مستمر به شهروندان در مواجهه با سوانح»، «بحران و اجتماعات محلی»، «زنگ خطر تخریب بیمارستان ها در زلزله کرمانشاه»،«مسکن مهر بی‌مهری کرد»، «لزوم رسیدگی مناسب به زلزله‌زدگان»، «مرمت‌های شتاب‌زده بلایی بدتر از زلزله»، «زلزله از زاویه‌ای دیگر»، «زلزله کرمانشاه و مسئولیت های ملی»، «همبستگی ملی به بهانه زلزله»، «تجلی همدلی»، «تلخ تر از زلزله» و «زلزله ها هنوز چشم برخی را باز نکرده است» محورهای اصلی روزنامه های صبح امروز به شمار می روند.
** ایستاده برآوار
روزنامه «جام جم» در گزارشی با عنوان «ایستاده برآوار» آورده است: هیاهوی یک روز شلوغ به پایان رسیده و سکوت سنگین شبانگاه بر آسمان شهرها و روستاها سایه انداخته بود. آسمان صاف بود و شب آرام. چراغ خانه‌ای روشن بود و سفره شام، اهل خانه را دور هم نشانده بود. زندگی سنگین و آرام اما با رخوتی شبانه جاری بود، در تک‌تک خانه‌ها، در روستاها و شهرها... عقربه‌های ساعت اما وقتی به 21 و 48 دقیقه رسید، زمین لرزید، زمان لرزید، سقف‌ها تکان‌تکان خوردند و دیوارها فروریخت، شب فرو ریخت، آه و شیون جای همهمه و شادی نشست. خواب‌ها آشفته و رویاها تعبیرنشده زیر آوار ماند و دفن شد. زندگی پرکشید و گرد مرگ از آسمان بارید. زلزله آمده بود؛ در شامگاه یکشنبه، 21 آبان، با قدرتی به بزرگی 7.3 ریشتر، در بخش‌های وسیعی از غرب کشورمان. کرمانشاه را اما بیش از هرجای دیگری تکان داد. کانونش جایی بود حوالی روستای ازگله کرمانشاه، در 30کیلومتری شمال غرب سرپل ذهاب در ایران و 32کیلومتری جنوب غرب حلبچه در عراق. با این حال قدرت بالای آن باعث شد بیش از 150 میلیون نفر در دو کشور ایران از مازندران گرفته تا تهران و عراق و بخش‌هایی از ترکیه، اردن، جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان آن را احساس کنند.
روزنامه «قانون» با انتخاب یادداشتی با عنوان «برای داغی که مانده بر دل کرمانشاه» که به قلم مینا مهری نگاشته شد، آورده است: سال هاست مرگ بر این زندگی آوار شده است. از روزی که دختردو ساله روژان تب کرد و تا رسیدن به قصر شیرین تاب نیاورد تا روزی که کولاک زد به جوانی شیرپسر کولبر مصطفی و یخ شد سنگ قبرش.زلزله آمده،خانه ها خراب شده و مردم در تهران، چای گرم می نوشند و از اخبار این ویرانی می گویند.اما چندنفر می‌توانند دستان کارگری پینه بسته را تصور کنند که هفته پیش بعد از رو زدن به هزار غریبه و آشنا با ذوق جعبه تلویزیون رنگی را زد زیر بغلش و آورد خانه تا «سارینا» کارتن ببیند و سهم کوچکی از کودکی داشته باشد.نشسته ای رو به خرابه های خانه ات، چیزی نمی‌گویی،گریه نمی‌کنی، سیگار به لب نمی گیری و از جایت بلند نمی شوی. به چه فکر می‌کنی کاک «بیباک»؟ این آفتاب که سر زد دستار ژاله را از زیر کدام آجری خواهی یافت که پارسال با دست های خودت قالب زده بودی تا خانه برای بدرقه عروس برگ گلت نونوار باشد.قرار بود نوای ساز و دهل عروسی بپیچد در این خانه نه «یقرا الفاتحه مع الصلوات».
روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «مسکنی که مزار شد» مشاهده های خبرنگاری را از مناطق زلزله‌زده کرمانشاه انتشار داد و نوشت: خانه‌های سرپل ذهاب یکی در میان فروریخته و بازمانده‌ها انگار سر مزار نشسته باشند، کنار آوار نشسته و شیون می‌کنند. صدای آژیر آمبولانس‌ها و خودروهای امدادی و صدای بولدوزرها از هر طرف شهر به گوش می‌رسد. بمی‌ها دی‌ماه را فراموش نمی‌کنند و حالا آبان نیز برای همیشه در ذهن اهالی سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی، قصر شیرین و ازگله ثبت خواهد شد. بلبشویی در شهر به راه افتاده، خیلی‌ها وسط بلوار نشسته و منتظر کمک هستند. ستوان ارتش از خانه‌ای که نیمی از آن فرو ریخته لحاف و تشک و پتو بیرون می‌آورد و به خانواده‌ای که در سرما شب را صبح کرده‌اند، می‌دهد. سربازها لابه‌لای آوارها را می‌گردند. زلزله آنقدر سریع و با قدرت اتفاق افتاده که خیلی از اهالی سرپل ذهاب فرصت فرار از خانه را نیافته‌اند. سرجوخه به سربازان می‌گوید: «اینجا را بکنید، پایش از زیر آجرها بیرون زده.»
روزنامه «کیهان» با درج گزارشی با عنوان «خانه‌ها لرزید لرزیدند دل‌ها بیشتر» می نویسد: با حضور چشمگیر نیروهای نظامی سپاه پاسداران و ارتش در مناطق زلزله‌زده کار آواربرداری در این مناطق از نخستین ساعات بامداد دیروز آغاز شد و گزارش‌ها حاکی است نیروهای امدادی برای آواربرداری نیاز به تجهیزات بیشتری دارند. این زلزله که در ساعت 21 و 48 ثانیه یکشنبه روی داد و تاریکی هوا اجازه نداد که کمک‌رسانی چندانی به زخمی‌ها و زیرآوارماندگان انجام شود و بسیاری از مردم فرصت نکردند از زیرآوار‌‌‌های سنگ و بتن بگریزند و از مهلکه جان سالم به در ببرند اما از ساعات اولیه صبح دیروز امدادرسانی سرعت گرفت و تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها به ویژه در مناطق بافت فرسوده، روستایی و دورافتاده لحظه به لحظه بیشتر از برآورد اولیه می‌شد. با این حال مسئولان ارشد استان کرمانشاه از همان دقایق اولیه دست به کار شده و با تشکیل جلسه ستاد مدیریت خدمات‌رسانی را کلید زدند. گزارش‌ها حاکی است شهرستان سرپل‌ذهاب در این زلزله بیشترین خسارت را متحمل شده است.
روزنامه «جوان» در گزارشی با عنوان «درد دیار پهلوانان» نوشت: آفتاب دوشنبه که در شهرهای غرب کشور طلوع کرد و ویرانه‌هایی نمایان شد که انگار از جنگی نابرابر برجای مانده بود. شیون زنان و کودکان، گم شده بود در زلزله مهیب که شب قبل زمین را به لرزه درآورده و عزیزانشان را از آنها جدا کرده بود. از آن زمان آنچه در شبکه‌های اجتماعی مدام دست به دست می‌شود آمار مرگ است که مدام بالا و بالاتر می‌رود. بزرگی زلزله، هفت و سه دهم ریشتر اعلام شد که ساعت21:48 شامگاه یکشنبه بخش‌های زیادی از غرب کشور و شمال شرق عراق را به لرزه درآورد. به دنبال وقوع این حادثه مهیب در مناطق زلزله زده، مردم وحشت‌زده به خیابان‌ها ریختند. براساس گزارش‌هایی که در ساعت اولیه حادثه منتشر شد 150 میلیون نفر در کشورهای ایران، عراق و کویت زلزله را احساس کردند. در ایران زلزله در استان‌های کردستان، ایلام، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان غربی، استان‌های مرکزی، بوشهر و خوزستان احساس شد. به دنبال وقوع حادثه، پس‌لرزه‌های بسیاری هم در استان‌های مرزی ایران و عراق اتفاق افتاد.
روزنامه «جام جم» در گزارشی با عنوان «ایستاده برآوار» آورده است: هیاهوی یک روز شلوغ به پایان رسیده و سکوت سنگین شبانگاه بر آسمان شهرها و روستاها سایه انداخته بود. آسمان صاف بود و شب آرام. چراغ خانه‌ای روشن بود و سفره شام، اهل خانه را دور هم نشانده بود. زندگی سنگین و آرام اما با رخوتی شبانه جاری بود، در تک‌تک خانه‌ها، در روستاها و شهرها... عقربه‌های ساعت اما وقتی به 21 و 48 دقیقه رسید، زمین لرزید، زمان لرزید، سقف‌ها تکان‌تکان خوردند و دیوارها فروریخت، شب فرو ریخت، آه و شیون جای همهمه و شادی نشست. خواب‌ها آشفته و رویاها تعبیرنشده زیر آوار ماند و دفن شد. زندگی پرکشید و گرد مرگ از آسمان بارید. زلزله آمده بود؛ در شامگاه یکشنبه، 21 آبان، با قدرتی به بزرگی 7.3 ریشتر، در بخش‌های وسیعی از غرب کشورمان. کرمانشاه را اما بیش از هرجای دیگری تکان داد. کانونش جایی بود حوالی روستای ازگله کرمانشاه، در 30کیلومتری شمال غرب سرپل ذهاب در ایران و 32کیلومتری جنوب غرب حلبچه در عراق. با این حال قدرت بالای آن باعث شد بیش از 150 میلیون نفر در دو کشور ایران از مازندران گرفته تا تهران و عراق و بخش‌هایی از ترکیه، اردن، جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان آن را احساس کنند.
روزنامه «وطن امروز» در گزارشی با عنوان «در سوگ باختر» می نویسد: شب به نیمه رسیده بود که حادثه‌ای مهیب مردم غرب کشور را غافلگیر کرد. نیمه شب یکشنبه 21 آبان‌ماه، زلزله‌ای به بزرگی 7.3 ریشتر بر سر استان کرمانشاه آوار شد. شدت حادثه به حدی بود که برخی استان‌های غربی کشور از جمله لرستان، ایلام، کردستان، آذربایجان غربی و شرقی و حتی برخی استان‌های مرکزی از جمله اصفهان و تهران وقوع زلزله احساس شد. طبق گزارش‌های مرکز لرزه‌نگاری کشوری، گستره این زمین لرزه به برخی شهرهای عراق و حتی کشورهای حوزه خلیج‌فارس رسیده و در برخی شهرهای عراق خسارات و تلفات جانی هم در پی داشته است. گفتنی است که پس از اعزام نیروهای امدادی به مناطق حادثه‌دیده، مسدود شدن برخی از محورهای مواصلاتی کار یاری‌رسانی به آسیبدیدگان را دشوار کرد.
روزنامه «ابتکار» در گزارشی با عنوان«داغ کرماشان بر دل ایران» می نویسد: عقربه‌های ساعت حوالی 10شب را نشان می‌دهد. دومین روز از آغاز هفته رو به پایان و همه چیز آرام است. خانواده‌ها ساعات استراحت را در کنار هم می‌گذرانند؛ تماشای تلویزیون، صحبت بر سر هوای سرد پاییزی، بعضی‌ها هم مشغول صرف شام دورهمی. به یک‌باره تکانه‌های شدید زمین همه چیز را از یاد ساکنان غرب ایران می‌برد و خواب کودکان را آشفته می‌کند. ناگهان فضای مجازی پر می‌شود از اخبار شوکه‌کننده. تماس‌های تلفنی برقرار می‌شود؛ همه می‌خواهند از حال عزیزانشان باخبر شوند. دقایقی بعد خبرهای جدید مخابره می‌شود؛ «مرکز بحران این زمین‌لرزه، مرز ایران و عراق در حوالی کرمانشاه بوده است. نزدیک‌ترین مناطق به کانون زلزله، شهرهای ازگله و سرپل‌ذهاب در نزدیکی کرمانشاه هستند. حالا بسیاری از اهالی مناطق غربی با وحشت به خیابان‌ها ریختهاند...»
روزنامه «آرمان» با درج گزارشی با عنوان «فریاد پس لرزه‌ها» آورده است: مرگ شبیه آوار است؛ شبیه سقفی که می‌رمبد و ناگهان بر سر آدم‌هایی می‌ریزد که زیر آن پناه گرفته‌اند. این تصویری است که سال‌ها در ذهن کودکانی که ساعت‌ها در هول و بلای زلزله بودند، می‌ماند. آنها در کابوس‌هایشان خانه‌های ویران‌شده، جنازه‌های کفن‌پوش، مردان، زنان و کودکانی با لباس‌های خون‌آلود و غبار گرفته بر تخت بیمارستان و کسانی را که از ته دل ضجه می‌زنند و بر سر و صورت می‌کوبند، می‌بینند. خبر تلخ است و دردآور. زمین لرزیده است و صدها نفر را به کام مرگ کشانده. زمین‌لرزه‌ای که 150میلیون نفر آن را حس کردند و در 14 استان کشور مردم را به وحشت انداخت، بیش از 400 کشته و هزاران مصدوم بر جا گذاشته است. عمق فاجعه آنقدر زیاد است که به‌رغم آغاز امدادرسانی از همان دقایق اول پس از وقوع زلزله، همچنان امدادرسانی ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود تلفات زلزله‌ای که هنوز پس‌لرزه‌هایش ادامه دارد بسیار بیشتر از آن چیزی باشد که رسانه‌ها اعلام کرده‌اند.
** اولویت های نجات
روزنامه «ایران» با درج یادداشتی با عنوان «اولویت‌های نجات» که به قلم مرتضی سلیمی رییس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمرنگاشته شد، آورده است: نخستین کاری که باید انجام بدهیم نجات افراد زیرآوار مانده و کمک‌های فوریتی به مجروحان با حفظ اولویت است. این کار را جمعیت هلال احمر با حضور سگ‌های جست‌وجوگر، دستگاه زنده‌یاب و آواربرداری با تیم‌های سبک انجام می‌دهد.
عملیات اسکان هر چند گاهی با توجه به مختصات حادثه حین عملیات نجات انجام می‌شود، اما اولویت اول نجات و پس از آن اسکان است. ما برای این کار 24 تا حداکثر 72 ساعت زمان طلایی داریم و نباید با تمرکز بر اسکان این فرصت را از دست بدهیم. پس از نجات اسکان آغاز می‌شود که البته فقط چادر نیست و می‌تواند در اماکن عمومی انجام شود. ضمن اینکه ارائه خدمات فوریتی به افراد مرتبط با سطح آسیب دیدگی است.
روزنامه «جوان» در یادداشتی با عنوان «ضرورت آموزش‌های مستمر به شهروندان در مواجهه با سوانح» می نویسد: امدادرسانی به افراد آسیب دیده و گرفتار در زلزله از همان لحظه سانحه آغاز می‌شود و به عبارتی بهترین زمان برای امدادرسانی همان لحظه وقوع حادثه است به همین دلیل امدادرسانی همیشه با سرعت عمل پیوند خورده است. از طرفی در بحران‌هایی مثل زلزله که تلفات انسانی زیادی به دنبال دارد موضوع امدادرسانی به موقع و لحظه‌ای اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چون در این حوادث ثانیه‌ها نقش تعیین کننده‌ای در نجات جان انسان‌ها دارند. متأسفانه آنچه در کشور ما مغفول مانده است فاز پیش از وقوع سوانح است. فاز پیش از وقوع از این جهت اهمیت دارد که ما می‌توانیم با آموزش‌های لازم به شهروندان در مواجهه با این حوادث این آمادگی را ایجاد کنیم تا میزان تلفات به حداقل برسد، اما در این زمینه کم کاری شده و شهروندان آگاهی لازم در مواجهه با سوانح اینچنینی ندارند که چگونه از جان خود محافظت کنند.
روزنامه «اعتماد» با انتخاب یادداشتی با عنوان «بحران و اجتماعات محلی» که به قلم سیامک زند رضوی نگاشته شد، آورده است: در مواقعی مانند وقوع زلزله دیدگاه‌های تحلیلی مختلفی در جامعه و میان افکار عمومی شکل می‌گیرد و مطرح می‌شود. مواردی مثل اینکه این زلزله طبیعی بوده یا دلیل و منشأ دیگری دارد؟ اینکه چرا دخالت عوامل انسانی در بروز چنین اتفاقاتی مطرح می‌شود به دلیل این است که جامعه‌ای داریم که در آن شفافیت کمی وجود دارد و در هر مساله‌ای که بخواهیم به آن بپردازیم، بخش مهمی از اطلاعات وجود دارد که از چشم شهروندان دور نگه داشته می‌شود. دیدگاه دیگری که مطرح می‌شود این است که اتفاقاتی مثل زلزله پیامد رفتارهای انسان‌ها بوده و این عقوبتی است که در نتیجه این رفتارها بر ما نازل شده است. سیستم مدیریت بحران ما باید از نگاه امنیتی خارج شود و برسد به مفهوم مشارکت اجتماعی. این مشارکت تنها در برنامه‌ریزی و اجرا نیست بلکه در ارزیابی هم مطرح است. هر محله‌ای باید بتواند تکلیف خود را با حوادث غیر‌قابل پیش‌بینی روشن کند.
** زنگ خطر تخریب بیمارستان ها در زلزله کرمانشاه
«زنگ خطر تخریب بیمارستان ها در زلزله کرمانشاه» دیگر عنوان روزنامه ایران است که در این مطلب می خوانیم: لحظاتی بعد از وقوع زلزله 7.6 ریشتری کرمانشاه بود که سرپرست اورژانس کشور اعلام کرد؛ بیمارستان شهدای سرپل‌ذهاب بطور کامل تخریب شده و امکان استفاده از این مرکز درمانی وجود ندارد به طوری که اورژانس مجبور شده مجروحان را به دیگر مراکز درمانی منتقل کند. در همین حال خبرهایی از سوی مردم کرمانشاه در شبکه‌های مجازی مبنی بر مدفون شدن بیماران و پرسنل بیمارستان شهدای سرپل‌ذهاب بعد از زمین لرزه اخیر مخابره شد که نشان می‌داد امکان ارائه خدمات از سوی این مرکز وجود ندارد. در این باره خبرنگار ما با قباد محمدی معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تماس گرفت تا وضعیت ایمنی بیمارستان شهدای سرپل‌ذهاب را که گفته می‌شود نزدیک به 24 سال قدمت دارد جویا شود اما او از پاسخ به این سؤال امتناع کرد و گفت: تیمی از همکاران مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه جهت بررسی علت ریزش ساختمان بیمارستان به محل اعزام شده‌اند.
** مسکن مهر بی‌مهری کرد
روزنامه «آرمان» در یادداشتی با عنوان «مسکن مهر بی‌مهری کرد» که به قلم هادی حق شناس نگاشته شد، آورده است: با وقوع زلزله یک نکته کلیدی در خصوص بحث ساختوساز در ایران مطرح می‌شود. گرچه در سال‌های اخیر وضعیت ساختوساز، آن‌طور که به معنی واقعی نظام مهندسی تعریف شده، بهبود قابل توجهی پیدا کرده، اما وضعیت مسکن در زلزله‌هایی مثل رودبار و برخی دیگر از مناطق کشور که ساخت‌و‌سازها از ده‌ها سال گذشته بوده، بیانگر این نکته است که مهندسی‌ساز نبوده و هربار که زلزله رخ می‌دهد، عمق فاجعه ساختوساز بیشتر خودش را نشان می‌دهد. اما این انتظار وجود داشت که حداقل در این دهه اخیر با توجه به آیین‌نامه‌های نظام مهندسی و کنترل‌های مختلفی که انجام می‌گیرد، حداقل پروژه‌هایی که هم پیمانکار، هم مشاور و هم ناظر دولتی دارد، مثل پروژه مسکن مهر که دارای چنین وضعیتی بود، در مقابل زلزله یا حوادثی از این دست استحکام و مقاومت بیشتری داشته باشد. منهای اینکه بالاخره زلزله‌ای به بزرگی بیش از هفت ریشتر قابل توجه است و در دسته‌بندی‌های زلزله در سال‌های گذشته می‌توان گفت که کمتر اتفاق افتاده، ولی انتظار این بود سازه‌های جدید که برای مسکن ساخته می‌شود، در مقابل این شدت، مقاومت بیشتری از خودش نشان دهد.
روزنامه «آرمان» در یادداشتی با عنوان «لزوم رسیدگی مناسب به زلزله‌زدگان» می نویسد: تاکنون چند زلزله مهیب در کشورمان به وقوع پیوسته است اما هنوز آمادگی لازم برای مواجهه سریع و موثر با این شرایط مهیا نشده است و مشکلات بسیاری در این عرصه وجود دارد. در شرایط عادی گروه‌های امداد، بحران و... تشکیل می‌شود که غالبا روسای آن وزرا یا مدیران کل هستند و هر چند مدت نیز تغییر می‌کنند اما دقیقا زمانی که به این گروه‌ها نیاز است، در معرکه حضور ندارند. به نظر می‌رسد که این گروه‌ها ناکارآمد هستند. زمانی که زلزله در شهرهای فقیرنشین رخ می‌دهد که اغلب مردم شهر از وضع بالایی بهره‌مند نیستند و در خانه‌هایی با حداقل استحکام زندگی می‌کنند، وضع دردناک‌تر می‌شود. با زلزله‌ای که اخیرا به وقوع پیوسته کسانی که در خانه‌های مهر زندگی می‌‌کرده‌اند در مواردی دچار خسارت شده‌اند. یعنی خانه‌های مهر با اینکه نوساز محسوب می‌شود استحکام لازم را نداشته است. می‌توان اذعان داشت مسکن مهر بیشترین آسیب را وارد کرده است چرا که اغلب این خانه‌ها به‌صورت استاندارد ساخته نشده و مسبب این امر دولت وقت بوده است. از سوی دیگر جای بسی تعجب است که دولت اعلام کرده به زلزله‌زدگان وام 10 میلیونی همراه با ضامن با قسط 5 ساله داده می‌شود. در این راستا باید اذعان کرد خانواده‌ای که خانه و کاشانه خود را در زلزله دست داده و وضع مناسبی ندارد، چگونه توان دریافت وام با ضامن دارند؟
** مرمت‌های شتاب‌زده بلایی بدتر از زلزله
روزنامه «قانون» با درج یادداشتی با عنوان «مرمت‌های شتاب‌زده بلایی بدتر از زلزله» آورده است: زلزله غرب کشور نمایشی از اوج بی‌دفاعی میراث تاریخی کشور در برابر حوادث و بلایای طبیعی بود. در این سال‌ها مرمت، تنها دانشی بوده است که برای بناهای تاریخی در نظر گرفته‌اند. در مرمت‌های جسته گریخته انجام شده نیز توجهی به این مقاوم‌سازی آثار تاریخی در برابر زلزله نشده است. نمونه بارز آن، تخریب دیوار کاروانسرای شاه عباسی قصر شیرین بود که به‌تازگی مرمت شده است. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده هر 10 سال یک‌بار، یک زلزله بالای هفت ریشتری در ایران رخ می‌دهد و میراث تاریخی کشور در برابر این زلزله‌ها، بی‌پناه و نامقاوم هستند. تخریب آثار و اماکن تاریخی پس از وقوع زلزله، فاجعه دیگری در کنار خسارت‌های جانی و مالی است. فاجعه‌ای که به‌دلیل ارزش بالای فرهنگی و معنوی آن نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت. حفاظت اضطراری و عملیات نجات‌بخشی آثار مرتبط با میراث فرهنگی یکی از اقدامات ضروری پس وقوع زلزله است. جای مدیریت بحران در محوطه‌های تاریخی در کشور همچنان خالی است و پس از هر زلزله‌ای مسئولان تنها به پیام‌های ابراز تاسف بسنده کرده و تاکنون هیچ اقدامی برای حل این مشکل انجام نداده‌اند.
** زلزله از زاویه‌ای دیگر
روزنامه «شرق» در یادداشتی با عنوان «زلزله از زاویه‌ای دیگر» که به قلم مهدی زارع نگاشته شد، آورده است: یکشنبه ٢١.٨.٩٦ ساعت ٢١:٤٨ زلزله‌ای با بزرگای ٧,٣ در ٣٠کیلومتری شمال‌غرب سرپل‌ذهاب و ٣٢کیلومتری جنوب‌غرب حلبچه در ناحیه مرزی ایران و عراق به وقوع پیوست. کانون این زلزله در مرز ایران و عراق و در داخل خاک عراق واقع بوده است. گسل مسبب این رخداد هنوز مشخص نیست، ولی گسله فعال خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس و گسل‌های پهنه گسله ذهاب (یا سرپل ذهاب) در همین منطقه قرار دارد. گسل پی‌سنگی ذهاب از گسل‌های سامانه گسله خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس است. سازوکار این زلزله فشاری و صفحه گسله نزدیک به قائم بوده است. در شهر سرپل ذهاب ٦٠ هزار نفر و در قصرشیرین حدود ٣٠ هزار نفر زندگی می‌کنند و زلزله‌های حلوان و سرپل ذهاب ازجمله زلزله‌های تاریخی این منطقه است. زلزله کم‌عمق بوده و ژرفای آن هنوز تدقیق نشده است، اما اولین برآوردها نشان از ژرفای ٢٤کیلومتری برای چنین زلزله‌ای دارد. زلزله‌های تاریخی این منطقه زلزله‌های تاریخی ٩٥٨ میلادی و ١١٥٠ م. سرپل ذهاب و در سده بیستم زلزله ١٩٦٧ م. با بزرگای ٥.٧ و سال ١٩٨٣ م. با بزرگای ٥.١ در همین منطقه رخ داده‌اند.
** زلزله کرمانشاه و مسئولیت های ملی
روزنامه «شرق» با انتخاب یادداشتی با عنوان «زلزله کرمانشاه و مسئولیت های ملی» نوشت: زلزله بیش از هفت ریشتری ٢١ آبان استان کرمانشاه، یکی از شدیدترین زمین‌لرزه‌های غرب ایران در صد سال گذشته است. متأسفانه در این زمین‌لرزه بزرگ صدها نفر از هموطنان ما به‌ویژه در سرپل‌ذهاب جان خود را از دست داده و هزاران نفر زخمی شدند؛ صدها خانوار نیز خانه و کاشانه خود را از دست دادند. به‌دلیل گستردگی و بزرگی مساحتی که زمین‌لرزه در آن روی داده، هر لحظه به شمار قربانیان و زخمی‌ها افزوده می‌شود. متأسفانه به‌دلیل شمار بسیار زخمی‌شدگان و آسیبدیدگان امکانات شهرستان و استان پاسخ‌گوی این مصیبت بزرگ نیست. خبر زلزله استان کرمانشاه در ساعات پایانی شب ٢١ آبان، به‌سرعت به خبر نخست شبکه‌های خبری و رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در کشور مبدل شد و متعاقب آن موجی از غم و ناراحتی و همدلی در کشور گسترش یافت.
روزنامه «اطلاعات» در یادداشتی با عنوان«همبستگی ملی به بهانه زلزله» می نویسد: ایران در خط بروز زلزله قرار دارد. این پیام نتیجه سال‌ها بررسی علمی در داخل و خارج کشور است. اما هر بار که زلزله‌ای می‌آید دو پدیده سر بر می‌آورد، اول موج همبستگی ملی است که سراسر ایران برای کمک‌رسانی و التیام آلام هموطنان منطقه زلزله زده بسیج می‌شوند. زلزله بزرگی که در منطقه رودبار گیلان و بم در کرمان اتفاق افتاد را یاد آورید، اگر چه خسارت‌بار بود و موجب کشتار، ویرانی منازل و فروپاشی زندگی بسیاری از خانواده‌ها شد، اما مردم سراسر ایران در کنار دولت ایستادند و تا آنجا که امکان داشتند در سامان بخشیدن به خسارت‌ها و پی‌‌آمدهای فاجعه زلزله یاری رساندند و کمک کردند. این‌بار نیز در زلزله غرب کشور موج همبستگی ملی شکل گرفته است و همه استان‌ها از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب کشور آماده کمک‌رسانی به هموطنان زلزله زده شده‌اند. دولت باید موج همبستگی ملی را سازماندهی کند و به آن سرعت و نظم لازم را ببخشد.
روزنامه «جام جم» در یادداشتی با عنوان «تجلی همدلی» که به قلم سردار علیرضا افشار معاون اجتماعی اسبق وزارت کشور نگاشته شد، آورده است: در این ارتباط قطعا نیروهای مسلح در میان مجموعه سازمان‌ها از آمادگی بیشتری برای ورود به صحنه برخوردار هستند؛ چرا که امکانات مورد نیاز از جمله وسایل حمل و نقل مناسبی را در اختیار دارند. در حوادث گذشته هم واحدهایی از نیروهای مسلح چه در مقطع امداد و نجات و چه بعد از آن در زمینه خدمات عمومی همچنین مراحل بازسازی مشارکت مناسبی داشته‌اند. در این‌گونه بلایای طبیعی ضرورت دارد همه دستگاه‌ها و نهادهای مختلف کشور با تمام توان، امکانات و تلاش خود به کمک آسیبدیدگان بروند و خوشبختانه در مواردی که شاهد چنین بلایایی بودیم، این‌گونه همراهی و همدلی را میان تمام اقشار مردم و سازمان‌ها و همچنین دستگاه‌های دولتی چه نظامی و چه غیرنظامی شاهد بوده‌ایم.
روزنامه «ابتکار» با درج یادداشتی با عنوان «تلخ تر از زلرله» که به قلم جلال خوشچهره نوشته شد، آورده است: گویی به اخبار تلخ عادت کرده‌ایم؛ مدت‌هاست خبرخوش ندارم. قهر زمین در غرب ایران و مرگ صدها نفر از هموطنانمان در کرمانشاه، ایلام ، قصر شیرین،سرپل ذهاب و... بربارغم‌هامان افزوده است. مصیبتی بزرگ که تحملش سخت است؛ مثل همه دیگر غم‌هایی که اخبارش بردلمان نشانده است. آیا نمی‌خواهد پایان یابد این دور بسته که هربار از جانمان می‌کاهد؟ زلزله سهمگین غرب ایران تا هنگام نوشتن این سطور 387 کشته و 6600 مصدوم داشته است. خبرها از بسیج عمومی امکانات در همه استان‌های کشور برای امداد رسانی به زلزله زدگان حکایت دارد. همین توجه و همدلی عمومی هنوز باعث دلگرمی است و الا کمیت و کیفیت خرابی‌های مرگبار، دل‌ها را می رنجاند از اینکه می‌شد با نظارت متعهدانه در ساخت و سازها، اراده قاطع در نوسازی جاده‌ها، تجهیز بیمارستان‌ها، پیش‌بینی برای حوادث غیر مترقبه، تجهیز امکانات امداد رسانی و... با قهر طبیعت مسالمت‌آمیزتر از آنچه در زلزله اخیر و گذشته‌ها، آتش سوزی‌ها، حوادث جاده‌ای، خشکی جنگل‌ها، رودها، تالاب‌ها و... بسیاری دیگر مواجه شد.
** زلزله ها هنوز چشم برخی را باز نکرده است
روزنامه «خراسان» در یادداشتی با عنوان«زلزله ها هنوز چشم برخی را باز نکرده است» که به قلم کورش شجاعی نگاشته شد، آورده است: زلزله مهیب این بار مناطقی از غرب کشورمان را لرزاند. زلزله 7.3 ریشتری که براساس تازه ترین گزارش‌ها مرکز آن در منطقه دشت ذهاب استان کرمانشاه و در عمق 11 کیلومتری زمین به وقوع پیوسته علاوه بر چند استان کشور، تعدادی از شهرهای برخی کشورهای منطقه و همسایه از جمله عراق را نیز تحت تاثیر قرار داده و لرزانده است، تا لحظه نوشتن این یادداشت (ساعت 17:45) براساس اخبار منتشر شده توسط نهادهای رسمی تعداد جان باختگان آن حادثه 407 نفر و مجروحان بیش از 6700 نفر اعلام شده، علاوه بر آسیب‌های وارد آمده به شهرهای سرپل ذهاب، قصر شیرین و. .. به 70 روستا نیز آسیب‌های جدی وارد شده است. پس از زمین لرزه اصلی تا ساعت 16 روز گذشته 152 پس لرزه که شدیدترین آنها 4.7 ریشتر بود این مناطق را لرزاند گرچه به همت مسئولان و نیروهای حاضر در میدان آب و برق برخی مناطق زلزله زده وصل شد اما مردم بعضی مناطق همچنان علاوه بر تحمل داغ عزیزان خود و ویرانی خانه و کاشانه شان از قطع آب، برق و مشکلات دیگر و حتی کمبود برخی نیازهای اولیه در این شب‌های سرد پاییزی رنج می‌برند.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهدی احمدی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9370**2002**9131