بنابراین، این پرسش پیش می‌آید که چرا مسؤولان کشور برای صنعت نوشت افزار که دارای پیچیدگی زیادی هم نیست و نقش مؤثری در اقتصاد مقاومتی و اشتغال دارد، کاری انجام نمی‌دهند؟

هم اینک بخشی از نوشت افزار مصرفی، به صورت قاچاق وارد می‌شود و بخش زیادی نیز وارداتی است. وزارت آموزش و پرورش که بزرگ ترین مصرف کنندگان  نوشت افزار را تحت پوشش دارد، چه کاری در این زمینه انجام داده است؟ گرچه وظیفه اولیه این نهاد تولید نوشت افزار نیست، ولی کانون پرورش فکری که وابسته به این نهاد حاکمیتی است، می‌تواند بخشی از این بازار سودآور را به دست بگیرد.

* نوشت افزار قاچاق در بازار ایران

علی باخرد، رئیس اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی می‌گوید: بیشترین حجم قاچاق کالا از طریق «خلاف اظهاری» در گمرک اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال خودکار مارک داخل از خارج وارد می‌شود و در حالی که تعرفه خودکار حدود 37 درصد است و روان نویس تعرفه کمتری دارد، خودکار را به جای روان نویس اعلام می‌کنند و این مورد در تهران هم در ستاد قاچاق به کل استان‌ها اعلام شده است و باید دانست 90 درصد کل کالاهای قاچاق معمولاً کشف نمی‌شود!

باخرد می‌افزاید: 15 تا 20 درصد نوشت افزار به صورت قاچاق وارد می‌شود و به منظور حمایت از کالاهای داخلی و تولیدات داخلی جزو کالاهای اولویت داراست. وی تأکید می‌کند: با توجه به ماده 56 مبارزه با قاچاق کالا و سامانه‌های جدید، بسیاری از مشکلات در حال رفع شدن است و به زودی افزایش تولیدات داخلی را خواهیم داشت.

*

مدیر بازرگانی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به فعالیت‌های تازه این نهاد، به گزارشگر ما می‌گوید: به جز «دفتر» که امسال 35 طرح روی جلد برایش پیش‌بینی شده، برای اولین بار 9 عنوان تولیدات دیگر هم داریم.

وی می‌افزاید: مداد مشکی، مداد قرمز و مداد رنگی 12 تایی، خط کش، جامدادی، ظرف غذا، پاک کن و تراش نیز امسال تولید شده است. همچنین بیش از 200 هزار نسخه دفتر چاپ کرده‌ایم. 70 هزار جعبه مدادرنگی 12 تایی توسط کانون پرورش فکری کودکان تولید شده و ما سعی کرده‌ایم از بهترین مواد اولیه استفاده کنیم و تخفیف‌هایی را هم برای هم وطنان در نظر داریم.

جعفر عبدی درباره موانع تولید نوشت افزار می‌گوید: چون برای کیفیت اهمیت قایل می‌شویم، پیدا کردن شرکت‌هایی که کنترل کیفی خوبی داشته باشند، خیلی سخت است. ما فروشگاه‌های صدگانه‌ای داریم که تولیداتمان را مستقیم عرضه می‌کنند تا دست واسطه‌ها قطع شود.

وی در پاسخ به پرسش قدس مبنی بر اینکه چرا آموزش و پرورش تا به حال عرضه را به داخل مدارس نبرده، می‌گوید: تفاهم‌نامه‌ای در سال جاری با معاون پرورشی وزارت به امضا رسیده که تمام محصولات ما در کل کشور در مدارس عرضه شود. در بیشتر استان‌ها در ادارات کل، نمایشگاه‌ها برگزار خواهد شد و بسیاری از استان‌ها به این موضوع رسیده‌اند که کالاهای کانون را به فروش برسانند، گرچه سال اول ممکن است در تمام مدارس این اتفاق نیفتد. به گفته وی، سهم مصرف دفترهای تولید داخل در سه ساله اخیر افزایش یافته و امسال سال اول برای تولید نوشت افزار است.

* تولید کنندگان داخلی قدر مشتری را بدانند!

سراغ مدیر بازرگانی لوازم التحریر مؤسسه ضریح آفتاب وابسته به اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی می‌رویم. علی احمدآبادی می‌گوید: حدود 20 تا 30 درصد نوشت افزار، ایرانی و بقیه خارجی (آلمانی، کره‌ای، چینی و ایتالیایی) هستند. کیفیت کالاهای ایرانی قابل رقابت نیست، ولی کیفیت برخی کالاها خوب است، مثل برخی خودکارها که تحت برند خارجی تولید می‌شوند.

وی می‌گوید: ما چاپ دفتر با طرح‌های اسلامی ایرانی با عناوین نماز، حجاب، عفاف، پوشش، بزرگان ایرانی، شعرا، شخصیت‌ها، شهدا و گنبد و بارگاه امام رضا(ع) را به انجام رسانده ایم و استقبال از این دفترها خیلی خوب بوده است. ما حدود 60 نوع طرح روی جلد داریم.

احمدآبادی می‌افزاید: اولیا در آغاز سال تحصیلی برای مقطع ابتدایی باید بین 50 تا 150 هزار تومان- بسته به کیفیت کالاها- هزینه کنند. بیشتر مردم دنبال کالاهای ایرانی هستند ولی چون هنوز زمینه ایجاد نشده ناچاریم کالاهای خارجی را بفروشیم. این کارشناس نوشت افزار می‌گوید: اگر اولیا در طی یک سال طبق فهرستی که مدرسه اعلام می‌کند، خرید کنند، باید دست کم یک میلیون تومان لوازم و بازی‌های فکری خرید کنند، اما بیشتر آن‌ها فهرست را تعدیل می‌کنند و در حدود 400 هزار تومان در طی یک سال خرید می‌کنند.

احمدآبادی می‌گوید: اگر بازار دقیق کنترل و نظارت شود، باز هم می‌شود کالا را ارزان‌تر به مشتری داد و با شروع سال تحصیلی اجازه گران فروشی نوشت افزار را به برخی سودجویان نداد.

این فروشنده نوشت افزار با اشاره به اینکه در تولید مداد رنگی معمولاً کره‌ای‌ها حرف اول را می‌زنند،  می‌گوید: هنوز نتوانسته‌ایم اعتماد و رضایت مشتری را در مورد مداد رنگی ایرانی جلب کنیم و کارخانه‌های داخلی نباید موجب گریز مشتریان به دلیل بی کیفیتی کالاهای خود شوند. به گفته وی، خرید برای مقطع اول دبیرستان در آغاز سال تحصیلی، بین 150 تا 200 هزار تومان آب می‌خورد.

* قدرت خرید پایین خانواده‌ها

میراسکندری هم فروشنده نوشت افزار است. وی معتقد است، تنها 20 درصد نوشت افزار بازار، ایرانی است و حتی مواد اصلی مداد هم خارجی است و دفترهای ایرانی هم دارای کاغذ خارجی هستند. در حالی که مثلاً دفتر شکرستان ایرانی و دارای جنس خوب است، ولی ناچار است به قیمت گران‌تر بفروشد، چون کسی کالای داخلی را حمایت نمی‌کند.

میراسکندری می‌گوید: دبیرستانی‌ها باید 45 هزار تومان برای کتاب درسی هزینه کنند و ذوق و شوقی برای خرید نوشت افزار ندارند.

با توجه به رویکرد جدید آموزش و پرورش که سعی دارد دانش آموزان را به سمت مدارس کاردانش و هنرستان‌ها سوق دهد، سراغ یکی از فروشندگان معتبر می‌رویم.

احمد رحمتی که 20 سال سابقه فروش و توزیع نوشت افزار و لوازم هنری را دارد، می‌گوید: وقتی صحبت از نوشت افزار می‌شود، بیشتر مردم فکر می‌کنند فقط کاغذ و قلم و دفتر است، در صورتی که دانش‌آموزان رشته هنر و رشته‌های گرافیک و معماری نیز باید لوازم خاص خودشان را تهیه کنند که در حال حاضر این لوازم گران است و بیشتر مشتریان ما قدرت خرید ندارند. گاهی ما کالایی را که تهیه می‌کنیم، باید بدون هیچ سودی بفروشیم تا بتوانیم اجاره مغازه و پول آب و برق و مالیات و هزینه‌های باربری و دارایی را پرداخت کنیم. رحمتی که از فروشندگان مطرح با دو شعبه فروش است، می‌گوید: در چند سال اخیر سطح خرید مردم بسیار کاهش یافته و ما هر روز در انتظار بهتر شدن وضع بازار هستیم، اما متأسفانه به علت گرانی این اتفاق نمی‌افتد. اولیا فهرست خرید خود را به ما می‌دهند تا لوازم و ابزارهای اصلی یک دانش‌آموز هنرستانی را با کمترین قیمت آماده کنیم، ولی در آخر کار بیشتر خانواده‌ها از ما می‌خواهند از اقلام تهیه شده کسر کنیم تا بتوانند وجه لازم را بپردازند، چون قدرت خرید ندارند.

*

رحمتی می‌گوید: خانواده‌ها باید برای رشته‌های هنری  از 200 هزار تومان تا دو میلیون تومان برای رشته‌های معماری و گرافیک خرید کنند، اما متأسفانه به رغم بیانات رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی و تولیدات داخلی، شاید حدود 10 درصد از محصولاتی را که ما به فروش می‌رسانیم، تولید داخل باشد و 90 درصد خارجی است. مطمئن هستم اگر تولیدکنندگان داخلی حمایت شوند، ما می‌توانیم کالاهای داخلی را هم به فروش برسانیم و مردم هم استقبال می‌کنند.

وی که نمایندگی پخش یکی از قلم موهای معروف ایرانی را نیز دارد، می‌گوید: متأسفانه موی تمام قلم موهایی که در داخل تولید می‌شود، از چین وارد می‌شود. ما باید بومی سازی کنیم و با وجود صنایع پتروشیمی و صنایع مادر خودمان، می‌توانیم با بهترین کیفیت این کالا را به طور 100 درصد داخلی، تولید کنیم.

وی بهای یک بسته مداد استاندارد 24 تایی را از 16 هزار تومان تا 180 هزار تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: البته افراد خاصی هم هستند که فقط یک بسته مداد رنگی 120 تایی را به مبلغ 900 هزار تومان خیلی راحت برای فرزندانشان می‌خرند، ولی بازار باید طوری تنظیم شود که همه دانش‌آموزان هنرستانی بتوانند نوشت افزارشان را خریداری کنند.