پیشتر هم در برخی سخنرانی هایی که درباره ی چرایی و نیاز به واژه سازی علمی و فنی به زبان پارسی کرده ام این موضوع مطرح شده است و مثال زده اند که کارشناسان فلان کشور (مثلا روسیه یا ایتالیا) چون واژه های رشته ی تخصصی شان ترجمه شده اند، وقتی به کانادا یا امریکا می آیند، در زبان انگلیسی امکان برقراری ارتباط فنی ندارند اما چون ما اینها را ترجمه نکرده ایم و به همان انگلیسی خوانده ایم، در اینجا راحت ایم.
به نظرم اینجا دو چیز با هم درآمیخته شده اند: پیشتر هم گفته ام که اگر کسی می خواهد با کارشناسان دیگر کشورها ارتباط داشته باشد باید بتواند به زبان مشترک بخواند و بنویسد و سخن بگوید. اگرچه امروزه زبان انگلیسی گسترش زیادی یافته است، اما این زبان مشترک شاید همیشه انگلیسی نباشد و اگر در رشته ای زبان مطرح و مهم ارتباطی به فرض زبان فرانسه ای یا اسپانیایی باشد، کارشناسان ما باید بتوانند با آن زبان ارتباط برقرار کنند. در مثال گفته شده هم، کوتاهی کارشناسان روسی و ایتالیایی است که برای کار در کشور انگلیسی زبان آماده نبوده اند. اما این نیاز به ارتباط با کارشناسان بیگانه یا زندگی در کشور انگلیسی زبان برای همه ی مردم ایران لازم و ضروری نیست. آیا آماری داریم که نشان دهد چند درصد از دانش آموختگان ما به ارتباط جهانی نیاز دارند؟ یا پس از پایان دانشگاه، همچنان به دانشجویی و پژوهش ادامه می دهند که مجبور باشند در دوران آموزش خود همه ی تَرم های تخصصی را به زبان «جهانی» بیاموزند؟
ما باید بتوانیم به زبان رسمی و مشترک کشور خودمان با هم ارتباط برقرار کنیم. برای گوارش (جذب) و گسترش دانش، باید آن را به زبان مشترک و همه فهم کشور ترجمه و تولید کنیم. ترجمه و واژه سازی یکی از نشانه های زندگی و زایایی زبان است. برای همین دیگر کشورهای جهان (مانند فرانسه، ایتالیا، روسیه، ..) دانش ها و واژه های علمی و فنی را به زبان خودشان ترجمه می کنند. آیا آنها نیاز به ارتباط جهانی را درک نمی کنند؟ آیا «ارتباط جهانی» ایرانیان بیشتر است یا مردم فرانسه و ایتالیا؟ بحث ارتباط جهانی در همه ی رشته ها هست، اما این بدان معنا نیست که ما در مدرسه هایمان همه چیز را به انگلیسی بیاموزیم.