مشخصات این ابنیه و آثار چنین است که « همه آن ها بر بلندیها و نقاط صعب العبور قرارا دارند، اغلب بنای مربوط به قبل از اسلام و خصوصا عهد ساسانی را دارا می باشند که بیشتر جنبه ی تقدس و عبادتی دارندو یا قلعه های دفاعی معتبری بوده اند.»

اما این که دختران و زنان کرمانی ، آستین بالا زده و به ساختن این بناها همت گمارده اند درست به نظر نمی رسد. شاید این تصور پیش اید که در دیار ما نیز «فرهادهایی» یافت شده و عشق شیرین به دلیل نبود بیستون ، سینه دشتها و زمین های این سامان را نشانه گرفته و با تیشه عشق و شور و شیدایی به ساخت بناهایی همت گمارده و نام محبوب خود را بر آن نهاده باشند نیز چندان درست به نظر نمی رسد، زیرا برخی از آن ها به نام پیرزن ها و زنان سن و سال دار ثبت شده که بعید است جاذبه ی آن ها، سازندگان را –آن هم در میانه آفتاب سوزان کویر- به میدان ساز و ساخت کشیده باشد.

این گمان هم که مردان کرمانی به پاس زحمات و فداکاریهای زنان و دختران این دیار، آثاری ساخته و نام آنها را زیب و زیور بناهای یاد شده کرده باشند، بعید به نظر می رسد.

اگر چه بسیاری از تعبیرها و تفسیرهای دیگری نظیر آن چه گذشت، ما را به این نتیجه نمی رساند و وجه تسیمه این بناها را روشن نمی کند اما شاید در یک مورد بتوان به این نتیجه رسید و آن اینکه منظور از دختر، همان ناهید یا آناهیتا، الهه آب و باران و زایش است.

در زیر به آثاری اشاره می کنیم که در استان کرمان نام دختر و زن را به خود گرفته اند:

قلعه دختر،بی بی حیات، حلیمه خاتون، قلعه دختر نیسا و بند نساء، سنگ دختر،بی بی دختر، قلعه دختر کوهبند، قلعه دختر کوهبنان، گود دختر، قلعه خواهران بم، قلعه دختر راور، کهن نیسون، زیارتگاه امازاده بی بی حیات در بارچی،آب انبار بی بی سلطان مرادی، آرامگاه بی بی صفیه، قلعه دختر خنامان، قلعه چهل دختر، بیمارستان زنانه مرسلین، قلعه زهرا خانم، تم دختر، رباط ناسی، زیارت بی بی طیبه، قلعه سر نساء، آبشار دختر کش، چشمه عروس، درخ دختر، بی بی سه شنبه .

 

بی بی دختر:

 در کرمان، بر سر راه کویر نزدیک روستای اختیار آباد، زیاتگاهی است به نام بی بی دختر. کنار این زیاتگاه آب معدنی معروف به « آب مراد» قرار دارد که اغلب در آن شستشو می کنند. مردم اختیار آباد آن را دختر موسی بن جعفر و خواهر بی بی حیات می دانند- که آن نیز زیارتی دیگر نزدیک کرمان است- این آرامگاه ضریحی چوبی نیز دارد. آب هوشنگ آباد از کنار این زیارتگاه می گذرد.

نکته جالب آن که مردها، چه در بی بی دختر و چه در بی بی حیات حق زیارت ندارند و مثل بی بی شهربانوی تهران فقط زن ها هستند که حق دارند وارد حرم بشوند.

قلعه دختر کوهبند:

در یک فرسنگی « سرآسیاب شش» هم قلعه ای است که به آن قلعه دختر می گویند. جالب است که روستای سرآسیاب نیز از جمله روستاهای شکل گرفته توسط ترکان خاتون حاکم با همت عصر قراختانیان است.

قلعه دختر کوهبنان:

قلعه دختر کوهبنان، در نزدیکی کوهبنان بر فراز تپه ای است و در پایین آن چشمه چشمه ای آب گرم است که شفا می دهد. قناتی پهلوی کوه قلعه دختر کوهبنان است که آن را « پ ل و ا ر» می نویسند قلعه، سنگابی و اطاقکی که در آن به مشرق باز می شود هم دارد.

گود دختر:

در نزدیکی های باغین از توابع کرمان واقع در بیست کیومتری این شهر نیز محلی است که به آن گود دختر می گویند.

قلعه خواهران بم:

بنایی تاریخی در بم و مشهور به قلعه خواهران.

این بنا در جلوی دروازه بم قرار گرفته است از علت نام گذاری این بنا و وجه تسیمه ی آن اطلاعی در دست نیست.به گزارش باستانی پاریزی در کتاب خاتون هفت قلعه، این بنا در کنار ساختمان مشابه آن  که به صورت خواهر یا دختر خوانده می شوند  یادآور بناهای یادمانی پرستشگاهی آناهیتا ایزد بانوی مسلط بر آب و برکت آناهیتا است و ظاهرا بنا بر نظر باستانی پاریزی قلعه خواهران بم در ردیف بناهای پرستشگاهی ناهید قرار دارد.

کهن نیسون:

یک قنات معروف در کرمان داشته ایم به نام قنات غسان، فعلا آن جا را قناغستان گویند و در تاریخ شاهی این به صورت کهنیسان نوشته شده، که در واقع همان کهن نیسان باید خواند، بنابراین ارتباط آن با غسان ساختگی عرب به طور کلی قطع می شود، خود مردم این محل را کهن نیسون گویند.

 

قله چهل دختر:

این قله از جمله ار تفاعات کوهبنان به شمار می رود. دارای 17/3 متر ارتفاع است. این ارتفاعات بلند و زیبای منطقه، سد بزرگی در مقابل هجوم بادهای کویری به شمار می روند علاوه بر این بناهای متعدد دیگری در سراسر استان به نام دختر وجود دارد که از جمله آن می توان به دختک در سیرجان اشاره کرد.

برگرفته از کتاب: زن کرمانی روشنای زندگانی

ادامه دارد...

انتهای پیام/