به گزارش خبرگزاری فارس از قم، امروز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه طی مراسمی ویژه با سخنرانی آیت‌الله مکارم شیرازی آغاز می‌شود و دروس حوزه‌های علمیه از فردا به صورت رسمی آغاز می‌شود.
با توجه به این مناسبت در گفت‌وگو با محمدتقی اکبرنژاد، مدیر موسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی به بررسی وضعیت حوزه‌های علمیه و ارزیابی اقدامات انجام شده در خصوص منویات مقام معظم رهبری مبنی بر تحول در حوزه پرداختیم.
فارس: با توجه به اینکه شما یکی از شخصیت‌های منتقد در حوزه قم به حساب می‌آیید، اهتمام مسئولان حوزه را نسبت به فرمایشات رهبری در باب تحول حوزه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در این ایام به لطف الهی شاهد بازگشایی حوزه‌های علمیه هستیم. حوزه استمرار خط انبیاء است. خدای متعال در آیه 122 سوره توبه با انزال آیه نفر، حوزه علمیه را در زمان شخص رسول الله(ص) تاسیس فرمود زیرا پیامبر اسلام(ص) به تنهایی نمی‌تواند جامعه را اداره کرده و دین خدا را هم تبلیغ و هم اجرا کند. برای همین به مجموعه‌ای از انسان‌های آماده نیاز دارد تا مورد تربیت ایشان قرار گرفته و آمادگی علمی و عملی برای توسعه اهداف نبوت پیدا کنند. برای همین نیز مهم‌ترین شاخص در نقد و بررسی عملکرد حوزه، همان رسالت انبیاست.
فارس: آیا حوزه امروز پاسخگوی این رسالت بوده است؟
آنچه که ما امروز از اسلام و تشیع در دست داریم، حاصل رنج‌هایی است که علمای شیعه در عصر غیبت متحمل شده‌اند. از کلینی و صدوق و مفید بگیرید تا محقق حلی و علامه مجلسی یا وحید بهبهانی و شیخ انصاری که سلام و درود خدای متعال بر همه آنها باد. با این حال بی‌شک کاستی‌های زیادی وجود دارد. زمانی رهبر انقلاب فرمودند «کارهایی که در حوزه انجام گرفته، در مقایسه با آنچه که لازم بود انجام بگیرد، یک به صد هم نیست!». متاسفانه حوزه قبل از انقلاب، حوزه فردگرا بود و در نظام فکری و منطق فهم دینی و تربیت نیروی انسانی به مسائل کلان جامعه توجه نداشت. بعد از انقلاب انتظار می‌رفت، حوزه به مقوله حکومت بپردازد و از نو خود را بر اساس حکومت بازسازی کند. به نظر می‌رسد حوزه فرصت کافی برای این کار داشته ولی تصلب و اصرار بر تراث و داشته‌ها، مانع از نرمش در برابر حرف‌های نو شده است.
فارس: به نظر شما آیا فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه محقق شد؟
متاسفم از اینکه پاسخ منفی بدهم. رهبر انقلاب از سال 1374 به طور جدی وارد مقوله تحول در حوزه شدند. از کتاب‌ها اسم بردند و درباره آنها قضاوت کردند. اینکه کدام به درد می‌خورد و کدام اضافی است. کجاها باید تحول ایجاد شود. مثلا فرمودند 10 سال سطح را به پنج سال برسانید تا طلبه زودتر وارد درس خارج شود، متاسفانه این خواست ایشان محقق نشد. یا ایشان اصرار دارند که حوزه رشته‌های دیگر غیر از فقه و اصول را نیز به رسمیت بشناسد و مانند فقه برای آنها نیز رشته تاسیس کند و طلاب را در آن مخیر سازد. در حالی که هنوز پس از حدود 40 سال که از انقلاب می‌گذرد، حوزه ما یک رشته تحصیلی و یک گرایش را بر همه طلبه‌ها ارائه می‌کند در حالی که هم نیاز جامعه متنوع است و هم علایق و استعداد طلاب عزیز متفاوت است.
ای کاش مسأله به همین‌جا ختم می‌شد، گاه به نام تغییر و تحول اقداماتی صورت می‌گیرد که از اساس با روح تحول سازگار نیست. مثلا در تصمیم اخیری که اعلام شد، حضور در کلاس‌های سطح عالی اجباری شد. این بدان معناست که اگر طلاب به حسب دغدغه‌های خود سراغ رشته‌های دیگر می‌رفتند و فقه و اصول را فقط امتحان می‌دادند، از این پس نمی‌توانند سراغ علایق خود بروند. ناگزیر باید در دروس اجباری فقه و اصول شرکت کنند. ای کاش تصمیم‌گیران بزرگوار حوزه به فریاد طلبه‌ها و دغدغه‌ها و علاقه‌های آنها از یکسو و نیازهای جامعه و حکومت اسلامی از سوی دیگر توجه جدی می‌کردند و یک رشته علمی را بر همه طلبه‌ها و جامعه اسلامی در نظر نمی‌گرفتند.
انتهای پیام/2258/و30
∎