در حالی قرار است فردا رئیس جدید اتاق بازرگانی انتخاب شود که اتاق با استعفای ناگهانی جلال پور همراه شد. به طور کلی، امروز اتاق بازرگانی ایران موقعیت خاصی در حوزههای اقتصادی، تصمیمگیری و تصمیمسازی دارد. در حال حاضر و در شرایط اقتصادی کنونی قوای سهگانه از اتاق انتظار دارند بهدنبال حل مشکلات و مشاوره های واقعبینانه باشد. اولویت اول فعالان اقتصادی در حوزههای مختلف علاوه بر مشکلاتی که در مسائل نقدینگی، فروش محصولات و روابط بینالملل وجود دارد این است که با حضور در مراکز تصمیمگیری و تاثیرگذاری در تصمیمها این مشکلات را حل کنند. مجموعه نظام نیز انتظار دارد اتاق بازرگانی به عنوان رکنی از مجموعه حاکمیت بتواند در رسیدن به اهداف نظام کمک کند. در شرایطی که اقتصاد مساله اول کشور است اتاق بازرگانی باید بتواند با اقتضائات کشور اقتصاد را چند قدم جلوتر ببرد و حامی مجموعه قوا باشد. رئیس اتاق باید به خوبی از مسائل بین المللی آگاه باشد و با ارتباط با تجار جهانی قدم در بهبود صادرات و واردات کشور بردارد. از طرفی باید در راه شناسایی بازار کالاهای صادراتی در خارج از کشور و تشویق و کمک به موسسههای مربوطه برای شرکت در نمایشگاههای بازرگانی داخلی و خارجی بکوشد. رئیس اتاق باید بتواند با وجود محدودیتها و مشکلاتی که در نظام بانکی و فضای کسب و کار وجود دارد بین نقش آفرینان و مجموعه بازیگران اقتصاد هماهنگی ایجاد کند. البته این انتظار وجود دارد که در قانون اتاق تغییر و تحولاتی به وجود آید و با روی کار آمدن رئیس جدید شاید این امکان فراهم شود. انتقادهایی از اتاق بازرگانی از سوی نمایندگان مجلس مطرح شده است که تا حدودی روی عملکرد فعالان این بخش تاثیر گذاشته است. منتقدان از عملکرد اعضای اتاق بازرگانی و فعالان بخش خصوصی در فضای پسابرجام راضی نیستند و انتظار دارند اتاق بازرگانی در خط مقدم حل و فصل تمام مشکلات اتاق بازرگانی باشد. در نتیجه، باید گفت اتاق بازرگانی امروز زیر ذرهبین قرار دارد. در نهایت، رئیس اتاق ایران باید بتواند در همه مسائلی که گفته شد مشاور روسای سه قوه باشد. رئیس اتاق باید فردی باشد که روسای سه قوه میدان را برای او باز کنند تا بتواند به خوبی به فعالیتهای خود ادامه دهد. به عبارت دیگر یک نوع مقبولیت و اعتمادی باید باشد که قوای سهگانه بتوانند به مشاوره و کمک رئیس اتاق بازرگانی اعتماد کنند. رئیس اتاق علاوه اینکه باید شناخت لازم از مسائل مختلف اقتصادی را داشته باشد، باید در میان اعضای اتاق معتمد بوده و اقتدار لازم را برای دفاع از منافع بخش خصوصی را داشته باشد. رئیس اتاق هم باید تحمل انتقادات را داشته باشد و هم بتواند فرصت کافی را برای مطالعه مسائل اقتصادی داشته باشد. شرایط کشور نیز در حوزههای رکود، معیشت مردم، نظام بانکی، فساد اداری، محیط زیست، آب، بیمه، مالیات و همه مشکلاتی که بخش خصوصی با آنها درگیر هستند، مشخص است. از اتاق بازرگانی این انتظار وجود دارد تمام این مشکلات را به خوبی بررسی کند و برای برطرف کردن آنها گام بردارد. رئیس اتاق بازرگانی باید فردی ملی باشد، به این معنا که مسائل ملی را بر منافع شخصی، گروهی و حزبی ترجیح دهد. باید در نظر داشت اگر فردی جدیدالورود انتخاب شود، نمیتواند اعتماد را جلب کند و اقتدار لازم در اتاق را داشته باشد. مهمترین عامل برای انتخاب رئیس اتاق این است که بتواند اعتماد همه از جمله روسای اتاقهای دیگر شهرها، فعالان اقتصادی، فعالان نظام و اعتماد هیات رئیسه را به دست آورد. از طرفی، رئیس باید توان فعالیت مجموعهای داشته باشد، یعنی بتواند با مجموعه اتاقها و هیات رئیسه تعامل سازنده داشته باشد. در انتها باید باور داشته باشد که رئیس بزرگترین نهاد نمایندگی بخش خصوصی است.
* عضو اتاق بازرگانی
∎