گروه جهان| باراك اوباما، رييسجمهوري ايالات متحده، در هشتمين سال رياستجمهوري خود براي يازدهمين بار به آسيا سفر خواهد كرد و گفته ميشود در نشست اين هفته اتحاديه كشورهاي جنوب شرقي آسيا (آ.سه.آن) كه در لائوس برگزار ميشود شركت خواهد كرد. اين كشور از دشمنان سرسخت ايالات متحده در زمان جنگ ويتنام بود. تغييرات آب و هوايي، اقتصاد جهاني و منطقه آسيا و اقيانوس آرام، سه محور اصلي سفر رييسجمهوري امريكا اعلام شده است. نشريه فارين افيرز مينويسد، باراك اوباما نخستين رييسجمهور بر مسند قدرت ايالات متحده خواهد بود كه هفته آينده به كشور فقير لائوس سفر خواهد كرد، جايي كه تلاشهاي گسترده دولت لائوس براي سدسازي روي رودخانه مكونگ ثبات منطقهيي را تهديد ميكند. اين بيثباتي در منطقه از اين جهت ايالات متحده را نگران ميكند كه كشورهاي جنوب شرق آسيا ازجمله بزرگترين شركاي تجاري امريكا هستند و يكي از كليديترين متحدان امنيتي ايالات متحده كه ميتواند جلو نفوذ رو به رشد چين را بگيرد نيز در اين منطقه حضور دارد.
بنا بر اين گزارش، باراك اوباما بايد از اين فرصت استفاده كرده و به لائوس كمك كند تا مشكل منابع انرژي خود را به گونهيي حل كند كه در بلندمدت اتحاد منطقه و رودخانه استراتژيك مكونگ حفظ شود.
استراتژي لائوس براي توسعه مراكز اقتصادي با بهرهبرداري از تمام پتانسيل گسترده برق آبي رودخانه مكونگ و شاخههاي فرعي اين رودخانه ميتواند به منزله «باطري جنوب شرق آسيا» باشد. پروژه جديد انرژي، سالانه صدها ميليون دلار سرمايهگذاري مستقيم در اين كشور را در پي داشته است كه تقريبا 43درصد از مجموع سرمايهگذاري مستقيم خارجي در اين كشور در سال 2015 را تشكيل ميدهد.
با اين حال در كمال تعجب در چنين پروژه گستردهيي جاي خالي تحليلها و بررسيهاي كارشناسي بهمنظور حفظ منافع بلندمدت كاملا ديده ميشود و پرسشهايي مانند اينكه «آيا رويكرد فعلي لائوس ازجمله در سدسازي منافع بلندمدت اين كشور و منطقه را تامين خواهد كرد يا خير بيپاسخ مانده است، رويكردي كه به ويژه همسايگان، متحدان و شركاي پايين دست رودخانه مكونگ را عميقا ناراحت كرده است. مطالعات اخير نشان ميدهد كه ادامه سدسازي لائوس تاثيرات فاجعهبار اقتصادي و اجتماعي بر كشورهاي پايين دست رودخانه مكونگ خواهد داشت. براي مثال، كامبوج تقريبا بيش از نيمي از منابع دريايي و ماهي خود را از دست خواهد داد و بخش بزرگي از دلتاي حاصلخيز كشاورزي ويتنام نيز از ميان خواهد رفت. با اين حال افزايش كسري تجاري و كاهش سرمايهگذاري خارجي در بخشهاي ديگر لائوس، اين كشور را بيش از پيش به سوي پروژههاي سدسازي متمايل كرده است. البته يك انتخاب ديگر نيز وجود دارد.
فارين افيرز مينويسد: «مطالعات ما نشان ميدهد گزينههاي منطقي وجود دارد، ازجمله انرژيهاي خورشيدي، باد و زيست توده كه ميتواند جايگزين سدسازي به عنوان يكي از مخربترين روشهاي زيستمحيطي شود. روشهاي جايگزيني كه ميتواند منافع اقتصادي و اجتماعي لائوس و حتي منطقه را تامين كند.» فارين افيرز با اشاره به لزوم حمايت ايالات متحده از لائوس براي در پيش گرفتن سياستهاي مناسب در حوزه انرژي كه منافع منطقهيي را نيز در بر داشته باشد، مينويسد: «واشنگتن گذشته تاريخي در منطقه داشته است. در جريان حملات گسترده هوايي ايالات متحده در جنگ ويتنام، لائوس از مناطقي است كه بيشترين بمبهاي امريكايي بر فراز آن رها شد كه اقتصاد اين كشور را به نابودي كشاند، همين شرايط اقتصادي امروز لائوس را به سوي سدسازيهايي سوق داده كه امنيت منطقه را نشانه رفته است. در اين ميان ايالات متحده ميتواند با اتكا به دانش و فناوري خود در يك دوره كوتاه لائوس را در رسيدن به اهداف خود براي تبديل شدن به قطب منطقهيي در حوزه انرژي حمايت كند. اوباما با اين كار ميتواند ميراث تاسفبار ايالات متحده را در اين منطقه پشت سر بگذارد و وعده خود را مبني بر برقراري توازن در آسيا عملي كند.»
بمبهاي به جا مانده از جنگ ويتنام
اوباما در شرايطي در نشست آ.سه.آن شركت ميكند كه علاوه بر رهبران 10كشور عضو آ.سه.آن، سران كشورهاي چين، ژاپن، كره جنوبي، استراليا و روسيه از ديگر قدرتهاي منطقهيي نيز در اين نشست آسياي شرقي حضور خواهند داشت.
به اعتقاد تحليلگران، براي سفر اوباما به لائوس آخرين تلاش وي نشان دادن رويكرد جديد سياست خارجي واشنگتن در قبال آسياست. به نظر ميرسد اين استراتژي بيشتر در پاسخ به اقتصاد چين و همچنين سياستها و قدرتنماييهاي اين كشور در منطقه است. روابط امريكا و لائوس از سال 1975 كه جنگ ويتنام با تجزيه اين كشور از ويتنام پايان يافت، كاملا قطع بود. با اين حال چندي پيش يكي از مقامهاي وزارت خارجه امريكا اعلام كرد كه پس از چندين دهه روابط مشكلدار ميان لائوس و امريكا و گذشت يك دوره بيگانگي و سوءظن متقابل، تغييري واقعا مهم در مناسبات دوجانبه به وجود آمده است. گفته ميشود، از آنجايي كه جنگ امريكا در ويتنام حاصل تحركات پنهاني سيا بود كه نهايتا به حمله به اين كشور و بمباران آن ختم شد، امريكا با وعده خنثيسازي بمبهاي عملنكرده در لائوس كه حاصل دوران جنگ ويتنام است و نيز از طريق طرحهاي آموزشي و بهداشتي روابط خود را تا حدي با لائوس ترميم كرده است.
بمبافكنهاي امريكايي در دوران جنگ ويتنام با 580هزار پرواز، بيش از 2ميليون تن مواد منفجره بر سر مردم لائوس ريختند كه بيش از 30درصد از اين بمبها عمل نكرد. اوايل سال جاري، امريكا و لائوس گفتوگوهايي براي پاكسازي خاك اين كشور از مينهاي مختلف و همچنين خنثي كردن بمبهاي منفجر نشده انجام دادند. از زمان پايان جنگ تاكنون بيش از 50هزار نفر از شهروندان اين كشور در موقعيتهاي مختلف با انفجارهاي تصادفي بمبهاي برجاي مانده كشته و مصدوم شدهاند.
تلاش اوباما براي تغيير سياستهاي آسيايي كاخ سفيد
لائوس، دشمني كه دوست شد
صاحبخبر -