علی دهقان معاون برنامهریزی و توسعه سازمان ورزش شهرداری تهران
بهطور کلی تبدیل ورزش همگانی به فرهنگی نهادینه در دل افراد جامعه یک شرایط ایدهآل است. ورزشکاری که لذت بالابردن یک جام یا رفتن بر سکوی قهرمانی و گرفتن مدال را دارد دقیقا باید از سن کم، ورزش جزو اصلی دغدغههای زندگیاش باشد که این موضوع تا حد زیادی به نهادینهکردن فرهنگ ورزش همگانی بستگی دارد. با این حال ورزش تنها مدالگرفتن و بالارفتن از سکوی قهرمانی نیست و همواره در تعریف ورزش همگانی با قهرمانی تفاوتهایی وجود دارد. به این معنی که دو مقوله ورزش همگانی و قهرمانی کاملا از هم جدا هستند و آنچه مهم است ماحصل و نتیجه توسعه این ورزش بین آحاد مردم خواهد بود. اتفاقی که مهمترین تأثیرش نشاط و حفظ سلامت در جامعه است. در دنیای امروز داشتن اندام زیبا و ورزش در ذهن خیلی از افراد جامعه وجود دارد. بر این اساس گروهی ورزش را بهصورت حرفهای دنبال میکنند و در ذهنشان پیشرفت در عرصه قهرمانی را میپرورانند و حتی از همین راه امرار معاش میکنند. برخی از افراد جامعه نیز به صورت تفریحی ورزش را دنبال میکنند.
در بسیاری از کشورها متولی اصلی ورزش همگانی شهرداریها هستند اما در کشور ما مجموعهای از ارگانها زیر نظر وزارت ورزش و جوانان در این زمینه فعالیت میکنند. شورای ورزش همگانی متشکل از نمایندگانی از وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نیروهای مسلح، صداوسیما، بسیج، شهرداری تهران، حوزههای علمیه کشور و فدراسیون ورزشهای همگانی است که در توسعه این ورزش نقش دارند.
برای ورزش در سالنهای ورزشی مرزبندی به دو طبقه تقسیم میشود. یک طبقه مربوط به مناطقی است که از تمکن مالی خوبی برخوردار هستند و یک منطقه که درواقع متوسط یا فقیرنشین هستند.
تعرفه ورزشهای همگانی هر ساله در وزارت ورزش جوانان مصوب میشود. همه دستگاهها در بخش دولتی و خصوصی نیز بر این اساس و تعرفه باید عمل کنند. این درحالی است که گاهی یکسری از اماکن ورزشی خدمات متفاوت و بیشتری را به مشتریانشان ارایه میدهند که همین موضوع باعث میشود نرخ این اماکن افزایش پیدا کند. خدماتی مانند سالن ماساژ، سونا، استخر، جکوزی یا رستوران و کافیشاپ درواقع نرخ اصلی ورزش در این سالنها را میشکند یا از تعرفه اصلی وزارت ورزش جوانان عبور میکنند.
در تهران تعرفههای سالنهای ورزشی را شورای شهر تهران تعیین میکند درست مثل کرایههای تاکسی.
کسانی که بیشتر بهصورت تخصصی کار میکنند معمولا به باشگاهها و اماکن ورزشی مراجعه میکنند اما گاهی برخی از افراد بهصورت تفریحی ورزش را در برنامههای زندگیشان دارند. برای این افراد معمولا پیادهراههایی که مخصوص پیادهروی است، توصیه میشود یا پارکهایی که در آنها تجهیزات ورزشی وجود دارد. حتی بالارفتن از پله؛ بالارفتن صحیح از پلهها یک ورزش بسیار خوب و پرکالری است و باوجود افکار عموم باعث ساییدگی زانو نمیشود. شهروندان به دلیل نداشتن حرکات صحیح هنگام بالا یا پایینآمدن از پلهها دچار بحران میشوند. در کنار این موضوع نحوه استفاده از این دستگاهها بسیار حایزاهمیت است، زیرا همانطور که برای ورزش در سالنهای بدنسازی نمیتوان سرخود و بدون نظارت مربی از دستگاهها استفاده کرد، در پارکها هم فردی که با این وسایل کار میکند باید آشنایی و مهارتهای اولیه را داشته باشد وگرنه ممکن است بعد از مدتی دچار دردهای جسمانی یا آسیب شود. اگر ورزش بخواهد به سوی همگانیشدن پیش برود تا همه مردم بتوانند از آن استفاده کنند یا درواقع فرهنگ ورزش در آنها نهادینه شود، توسعه ورزش به تأمین زیرساخت و فرهنگسازی در جامعه نیاز دارد؛ باید فرهنگی ایجاد شود که مردم نسبت به سلامت و وضع جسمی و روحی خود حساس شوند و از فرصتهای ایجادشده در زیرساختها استفاده
کنند.