شهروند| در پی انفجار یک خودرو بمبگذاریشده که افراد وفادار به دولت مستعفی در جنوب یمن را هدف قرار داده بود، دهها تن کشته و زخمی شدند. منابع امنیتی در مصاحبه با شبکه اسکای نیوز گفتند، این انفجار در شهر بندری عدن، اصلیترین شهر تحت کنترل دولت مستعفی رخ داده و دستکم 60 کشته و چندین زخمی بر جای گذاشته است. بنا به گفته پزشکان، عامل حمله با خودرو بمبگذاریشده خود به میان جمعیتی در یک اردوگاه آموزشی ارتش رفت و موجب کشته شدن حداقل 60 نفر و زخمی شدن 29 نفر دیگر شد.
در همین حال، یک منبع یمنی نیز روز دوشنبه در مصاحبه با خبرگزاری آلمان گفت که در پی انفجار خودرو بمبگذاری شده که یک عامل انتحاری سوار بر آن بود، دستکم 60 تن کشته و دهها تن از کسانی که خواهان مشارکت در درگیریها در یمن بودند، زخمی شدند. این منبع که خواست نامش فاش نشود، میگوید این عامل انتحاری، گروهی از کسانی را هدف قرار داد که خواهان مشارکت در نبردها در یمن بودند. این حمله در مقابل مدرسهای در محله عمرالمختار در شمال عدن رخ داد. این منبع با بیان اینکه این مدرسه برای ثبتنام کسانی که خواهان مشارکت در نبردها هستند، مورد استفاده قرار میگیرد، گفت که بیشتر کسانی که در کنار این مدرسه بودند، از استان ابین در جنوب یمن بودند.
به گزارش بیبیسی، سازمان پزشکان بدون مرز نیز مرگ دستکم ۶۰ نفر را در این بمبگذاری تأیید کرده و خبر داده که هدف این حمله تروریستی که داعش مسئولیتش را برعهده گرفته، اردوگاه آموزش نظامی در عدن بوده است. گروه تروریستی داعش در بیانیهای که «خبرگزاری اعماق»، خبرگزاری وابسته به تروریستها که منتشرکننده اخبار آنهاست، آن را منتشر کرده، مسئولیت حمله عدن را برعهده گرفته است.
براساس گزارشهای منتشرشده، شخصی با یک خودرو بمبگذاریشده به سوی سربازانی که تازه استخدام شده بودند، حمله کرد. این مرکز متعلق به شبهنظامیان طرفدار دولت یمن است که با حوثیها در جنگ هستند. حکیم المسماری، سردبیر ارشد روزنامه «یمن پُست» در مصاحبه با خبرگزاری الجزیره گفت: «این یک قتل عام است. این حمله بیشترین تلفات را در عدن تا به امروز داشته است.»
بیشتر شهر عدن در کنترل نیروهای وفادار به عبدربه منصور است که عربستان از او حمایت میکند. این حمله تروریستی درحالی رخ میدهد که اوایل روز، اعلام شد که شورشیان حوثی اعلام آمادگی کردهاند که گفتوگوهای صلح را با دولت در تبعید این کشور آغاز کنند؛ بهشرط آنکه ائتلاف به رهبری عربستان نیز حملات هوایی خود را متوقف کند و عملیات در مناطق تحت کنترل حوثیها علیه آنان پایان یابد.
بر این اساس به حوثیها پیشنهاد شده که اگر از صنعا پایتخت یمن عقبنشینی کنند و سلاحهای خود را تحویل بدهند، میتوانند در دولت ائتلافی نقش داشته باشند.
گرچه گفتوگوها میان شبهنظامیان حوثی و دولت عبدربه منصور هادی که از حمایت عربستانسعودی برخوردار است، چند روز پیش پس از سه ماه مذاکره، بدون نتیجه پایان یافت، اما چهار روز پیش هم جان کری، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که بین کشورهای عربی خلیجفارس و سازمان ملل توافق شده که مذاکرات صلح ادامه یابد. اوایل سال ۲۰۱۵ حوثیها صنعا را تصرف کردند. به دنبال این رویداد عبدربه منصور که مورد حمایت جامعه بینالمللی بود از یمن خارج شد.
حمله و تجاوز نظامی در یمن در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ میلادی (۶ فروردین ۱۳۹۴) با حمله هوایی ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری عربستانسعودی به یمن آغاز شد. هواپیماهای ۵ کشور عضو شورای همکاری خلیجفارس (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت و بحرین) به همراه مراکش، مصر، اردن و سودان در این حمله مشارکت دارند و سومالی نیز اجازه استفاده از پایگاههای نظامی خود برای حمله را داده است. از پاکستان نیز برای پیوستن به ائتلاف دعوت شده اما آنها هنوز تصمیم خود را در این مورد اعلام نکردهاند. این عملیات در حمایت از دولت عبدربه منصور هادی و بر ضد انصارالله و حامیان علی عبدالله صالح، رئیسجمهوری سابق یمن صورت گرفته که صنعا پایتخت یمن و بیشتر مناطق شمال یمن را در اختیار دارند.
چند ماه پیش سازمان ملل ائتلاف سعودی به رهبری عربستان را به دلیل کشتار کودکان در یمن در لیست سیاه نوشت و بعد از آن - به گفته خود، به دلیل فشارها و تهدیدات عربستان سعودی - «موقتا» نام آنها را از این لیست خارج کرد. در هر حال، گزارش سالانه سازمان ملل در مورد کودکان و نزاعهای مسلحانه گفته بود که ائتلاف سعودی مسئول ٦٠درصد مرگ و مجروحیت کل کودکان کشته و زخمیشده در یمن در سال گذشته است. این میزان برابر است با کشته شدن ٥١٠ و مجروح شدن ٦٦٧ کودک؛ چیزی که بهعنوان «جنایات جنگی» به شمار میآید.
سازمان ملل تخمین میزند که از آغاز حملات ائتلاف سعودی به حوثیها و متحدان آنها در یمن در ماه مارس سال گذشته، حداقل 9هزار نفر کشته شدهاند. همچنین، در این مدت حدود 3میلیون نفر مجبور به فرار و تخلیه خانههایشان شدهاند و بیش از 80درصد جمعیت باقیمانده در یمن نیازمند کمکهای بشردوستانه هستند.
فارغ از جنایات غیرقابل اغماضی که عربستان و ائتلاف متبوعش علیه مردم یمن عموما و علیه زنان و کودکان خصوصا، مرتکب شده و میشوند، فضایی که به دنبال این حملات در یمن ایجاد شده، موجب شده که تروریستهای داعش فعالیتشان را در آن کشور (یمن) بیشتر کنند، چراکه اساسا بههمریختگی شرایط سیاسی و امنیتی یک کشور که به مثابه سپری دفاعی در مقابل تهدیدات خارجی و داخلی عمل میکند، کارکرد خود را از دست میدهد و عملا شرایطی پیش میآید که گروههای منازع خصوصا و در مصداق کنونیاش، تروریستهای داعش و القاعده، میتوانند فعالیت کنند، نیرو جذب کنند و پایگاه خود را در مناطق جنوبی و جنوب شرقی این کشور استحکام ببخشند. ابتداییترین عمل برای قدرت گرفتن داعش – آنچنانکه دیدهایم- انجام حملات انتحاری و کشتار است؛ این حمله میتواند ترس و احساس قدرتمندی طرف مقابل (داعش) را در میان مردم ایجاد کند.
گروه داعش در یمن، مانند سایر مناطق فعالیتش، به دنبال گسترش خلافت خودخوانده و گرفتن سرزمینهایی برای استقرار نیروها و استحکام پایگاههایش است. یمن به دلیل اهمیت مذهبی و موقعیتش در شبهجزیره عربستان میتواند منطقهای کلیدی برای رشد گروههای تروریستی مثل داعش بهشمار آید؛ همچنان که القاعده در این کشور رشد کردهاند. تروریستهای القاعده از اوایل دهه 1990 میلادی، از این کشور بهعنوان قطب مرکزی برای برنامهریزی و تدارکات استفاده کردهاند.
کاترین زیمرمان، تحلیلگر مسائل خاورمیانه، در یادداشتی که به تازگی در سایت criticalthreats منتشر شده، مینویسد: «القاعده همواره در یمن به دنبال بنا کردن پایگاهی بوده که بتواند از آن، هم برای حملات در سراسر جهان و هم برای تشکیل ارتش خود استفاده کند. گرچه داعش نیز یک گروه تروریستی است و عقایدی شبیه القاعده دارد، اما القاعده را رقیبی برای خود تلقی میکند. بنابراین داعش نیز در این منطقه به دنبال قدرت گرفتن خواهد بود تا اولا دولت یمن را سرکوب کند و دوم جنگ فرقهای را در منطقه گسترش دهد و سوم، کشورهای حوزه خلیجفارس را ناامن سازد.» بنابراین نخستین و مهمترین کاری که در مقابله با داعش در یک کشور باید انجام شود، حفظ امنیت آن کشور است که جز با تقویت دولت مشروع و منتخب راهی ندارد. گرچه تقویت دولت و امنیت، شرط لازم است، اما شرط کافی نیست.
∎