پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران- کودتا در ترکیه، جنگ و بحران در سوریه و عراق، جنگ یمن، انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و تلاطم‌های خبری روسیه و ایران، اخبار و رویدادهای افغانستان را به حاشیه رانده است. از ماه گذشته عملیات تروریستی در این کشور بطور فزاینده‌ای افزایش یافته و آخرین آن حمله به دانشگاه آمریکایی در کابل بود که 17 کشته و دهها زخمی از دانشجویان و کارکنان این دانشگاه برجای گذاشته است. اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان ضمن اعتراض به دولت پاکستان، اعلام کرد که این حمله نیز در پاکستان طراحی و برنامه‌ریزی شده است. امواج ترور چنان در افغانستان گسترده شده که رئیس جمهور این کشور در سخنرانی خود در مجلس افغانستان گفت، در 14 ایالت کشور گروههای تروریستی حضور فعال دارند و عملاً امنیت این ایالت‌ها در اختیار دولت نیست. منابع خبری از بیش از 7 گروه و تشکیلات فعال تروریستی در افغانستان نام می‌برند که تعدادی از آنها در پاکستان مستقر هستند تا در زمان معین با طراحی، اقدام تروریستی در داخل افغانستان اجرا کنند. تا چند ماه قبل بیشتر نویسندگان سیاسی از امنیت نسبی در سراسر افغانستان و بخصوص در مرکز آن «کابل» گزارش می‌‌کردند، اما امروز کابل نیز با انفجارها و تکرار عملیات تروریستی امنیت نسبی خود را از دست داده است. از میان گروهها و تشکل‌های گوناگون تروریستی، طالبان، القاعده و داعش بیش از همه فعالند. اگرچه گروه القاعده با کشته شدن بن‌لادن، دچار انشعاب و ضعف گردید و اکنون دیگر قدرت‌نمایی گذشته را در افغانستان ندارد ولی در عمل بخش عمده اعضاء آن جذب طالبان شده‌اند. 

داعش که از چند ماه گذشته در داخل افغانستان اعلام موجودیت رسمی کرده است، مورد تنفر و انزجار مردم افغانستان در سراسر این کشور قرار دارد و جایگاه مورد پذیرش در افغانستان ندارد. بخصوص خشونت شدید این گروه علیه همه، از دولت و مردم افغانستان، موجب شده است تا طالبان نیز این گروه را طرد کند و آنها را آدم‌کش‌های حرفه‌‌ای بنامد. داعش قادر نیست در افغانستان قدرت تعیین‌کننده تشکیلاتی ایجاد کند. فعلاً با دلارهای نفتی برخی از حاکمان حاشیه جنوبی خلیج‌فارس، با طراحی ناامن‌سازی منطقه شرق ایران و در کناره مرزهای ایران و افغانستان در تلاش است. افغانستان نیز امروز در تهدید سنگین تشکل‌های تروریستی قرار گرفته است که در رأس این گروهها، طالبان قرار دارد. مذاکره سیاسی دولت افغانستان با این گروه هنوز هیچ نتیجه‌ای نداده است و با امواج تروریستی اخیر که به داخل کابل رسیده است، گمان نمی‌رود طرح مذاکره سیاسی با طالبان در چنین شرایطی رونق دوباره پیدا کند. گروهی شدت گرفتن مجدد تروریسم در سراسر افغانستان که به داخل کابل رسیده است را ناشی از ضعف و بی‌تدبیری اشرف غنی رئیس جمهور و دولت او می‌دانند که مرحله به مرحله قدرت اجرایی مدیریت کلان دولت در همه بخش‌ها را از دست می‌دهد. بخصوص در بخش مهم «امنیت» ضعیف‌تر شده است. برخی نیز بر شکست برنامه‌های آمریکا در افغانستان، بخصوص بعد از خروج نظامی دولت‌های اروپایی از این کشور و به حداقل رسیدن حضور مستقیم نظامی آمریکا در این کشور تأکید دارند.

به نظر می‌رسد، افغانستان امروز به مشکلات متعدد درونی ناشی از اختلاف‌های دولتمردان آن و بی‌تفاوتی بیرونی از سوی قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای نسبت به آینده این کشور دچار شده است و از نتایج فوری آن شکستن امنیت نسبی در سراسر این کشور است که با قدرت‌نمایی تشکل‌های تروریستی خبرساز شده‌ است.

اختلاف‌های اشرف غنی رئیس جمهور و عبدالله عبدالله رئیس اجرایی چنان بالا گرفته که بقول عبدالله، چندین ماه است که هیچ ملاقات و گفتگوی دو نفره (رئیس جمهور و رئیس اجرایی) صورت نگرفته است و در عمل توافقنامه استقرار دولتی ائتلافی و توافقی بعد از انتخابات گذشته و تلاطم‌های آن، در آستانه شکست کامل قرار گرفته است. براساس توافقنامه قرار بود با تشکیل مجلس مؤسسان، قانون اساسی افغانستان تغییر کند تا از نظام ریاستی (ریاست جمهوری) به نظام پارلمانی (نخست‌وزیری) تبدیل گردد. اختلاف اشرف غنی و عبدالله عبدالله‌ چنان بالا گرفته است که وزیر خارجه آمریکا (جان‌کری) با عجله به کابل رفت تا مگر هر دو نفر را به آرامش دعوت کند که تا انتخاب رئیس جمهور جدید آمریکا (آبان‌ماه) در انتظار بمانند! 

شکاف در بالاترین سطح حاکمیت و مدیریت در افغانستان چنان شدید و آشکار شده است که مردم افغانستان در انتظار بحران فراگیر ناشی از عملیات پی‌درپی گروه‌های تروریستی و هرج و مرج عمومی بسر می‌برند. افغانستان در آستانه فاجعه جدید قرار گرفته که علاوه بر مشکلات سیاسی در سطوح بالای مدیریت کلان کشور، فراگیری فساد مالی است، آن هم تا آنجا که رئیس جمهور این کشور اشرف غنی خطاب به مردم گفت، از من انتظار نداشته باشید با چنین گستردگی فساد مالی و فراگیری آ‌ن در بسیاری از سطوح مدیران دولتی، مبارزه موفق داشته باشم! مردم نسبت به دولتمردان بی‌اعتماد‌اند و فساد مالی در افغانستان علاوه بر شکاف طبقاتی شدید، موجب اشاعه جنبه‌های گوناگون دیگر فساد از جمله فقر، اعتیاد، فحشا، بیکاری، دزدی، قتل و آدم‌ربائی و ناامنی عمومی شده است. در افغانستان فساد مالی و فساد اجتماعی نهادینه شده است. بسیاری از استادان دانشگاه‌های افغانستان از خطر فروپاشی اجتماعی، قبل از فروپاشی دولت مستقر هشدار می‌دهند. چپاول دلارهای آمریکایی که در اختیار دولتمردان و مدیریت کلان افغانستان قرار گرفت و نتایج این فساد فراگیر، تا آنجا گسترده شده است که صدای اعتراض نمایندگان آمریکا در کنگره این کشور را در آورده است.

بحران سیاسی در چگونگی قدرت حاکم در افغانستان، همزمان با فساد مالی شدید در حاکمیت و مدیران ارشد مسئول، دو بازوی فروپاشی در مسیر ناامنی فراگیر در این کشور شده است. در چنین شرایطی، سعودیها دلارهای نفتی خود را در پاکستان برای تشدید بحران و قدرت‌نمایی تشکل‌های تروریستی در کناره مرزهای شرقی ایران با افغانستان هزینه می‌کنند. طالبان و داعش در افغانستان با سیاست‌های قطر و سعودیها در منطقه همسویی دارند. سعودی‌ها در ارزیابی خود ناامنی در افغانستان را برای جمهوری اسلامی ایران هزینه ساز می‌دانند و در همین راستا با دلارهای نفتی از حمایت دولت کنونی پاکستان برخوردارند. سیاست سعودی‌ها در افغانستان حمایت از تشکل‌های تروریستی با هماهنگی دولت پاکستان برای ناامن سازی شرق ایران است. این سیاست که دولت‌های قطر و امارات نیز با آن همسویی دارند؛ افغانستان را به سوی فاجعه‌ای جدید از فراگیری عملیات تروریستی تا کناره مرزهای شرقی جمهوری اسلامی ایران سوق می‌دهد. در محاق ماندن اخبار حملات تروریستی افغانستان هشداری جدی است که در ادامه آن هر دو کشور ایران و افغانستان در تهدید امنیتی قرار خواهند گرفت. آمریکا نه تنها دست دولت سعودی را در ادامه بمباران‌ها، کشتار و جنایت در یمن بازگذاشته است، از طراحی ناامن سازی شرق ایران با دلارهای نفتی سعودی‌ها، امارات و قطر از طریق پاکستان برای تشکل تروریستی در افغانستان حمایت می‌کند. سیاست‌های دوگانه «نوازشریف» رئیس دولت پاکستان با دریافت دلارهای نفتی، از یکسو امواج تروریستی در افغانستان را دامن می‌زند و از سوی دیگر مسیر را برای ناامن‌سازی این کشور و کناره مرزهای شرقی ایران فراهم می‌سازد!

منبع: روزنامه اطلاعات