زمانی که افراد برای تهیه اقلام دارویی خود به داروخانه مراجعه می کنند نمی دانند باید داروی ایرانی را تهیه کنند یا نوع مشابه آن که ساخت کشورهای دیگر است و اینجاست که برای اطمینان بیشتر از متصدیان داروخانه و یا پزشک معالج خود برای تهیه داروی مورد نظرشان مشورت می گیرند.

آن چه که همواره بیماران را به نوعی سردرگمی دچار می کند نظرات متفاوت پزشکان و داروسازان برای تهیه دارو است. برخی از پزشکان هنگام تجویز دارو برای بیمار خود اصرار دارند تا بیمار حتما نوع خارجی داروی تجویزی را تهیه کرده و مصرف نماید و در مقابل نیز، هستند پزشکانی که داروهای تولید داخل مورد تایید آن ها بوده و تاکیدی بر مصرف نوع خارجی دارو ندارند و انتخاب را به خود بیمار می سپارند.

از طرفی برخی از داروخانه ها وقتی نسخ بیماران را می خوانند تاکید بر تهیه نوع خارجی دارو دارند و این طور عنوان می کنند که اثر بخشی نوع خارجی دارو بهتر از نوع  ایرانی آن است و به این ترتیب بیمار سردرگم مانده و نمی داند که حرف پزشک معالج را گوش کند و یا طبق مشاوره ای که متصدی داروخانه به او داده نوع خارجی دارو را تهیه کند.

وضعیت تولید دارو در کشور

در سال های پس از انقلاب اسلامی ، ایران در تمامی عرصه های پزشکی بویژه داروسازی پیشرفت های چشمگیری داشته بطوری که بیش از ۹۵ درصد داروهای مورد نیاز در داخل کشور تولید می شود و در  منطقه نیز ایران نخستین کشوری است که توانسته به تولید داروهای نوترکیب دست پیدا کند .

ناگفته نماند در سال های تحریم و در شرایطی که صنعت داروسازی و بازار مصرف با کمبودهای مختلفی مواجه بود داروسازان کشور با توان علمی خود توانستند علاوه بر تولید داروهای مورد نیاز بازار مصرف ،گام های مثبتی در جهت تولید دارو برای بیماران خاص و صعب العلاج بردارند که شایسته تقدیر است.

علیرضا مبارکی عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران نیز با اشاره به این که تمامی داروهای تولید داخل و  وارداتی پس از کارآزمایی‌های بالینی و کسب تاییدیه بین المللی وارد بازار مصرف می شوند‌؛ بیان می کند :  هیچ دارویی قبل از آزمایش و تایید توسط کارشناسان مربوطه وارد بازار مصرف نمی‌شود و برای کسب تاییدیه لازم است تا تمامی استاندارهای مورد نیاز برای ساخت دارو رعایت شده باشد.

وی با بیان این که داروهای ایرانی از کیفیت مطلوبی برخوردارند، می گوید : متاسفانه به دلیل تجویز و اصرار برخی از پزشکان برای تهیه نوع خارجی یک دارو این باور در ذهن بیمار شکل می‌گیرد که حتما نوع خارجی دارو از اثربخشی بیشتری برخوردار بوده بنابراین تحت هر شرایطی به دنبال تهیه نوع خارجی داروی تجویزی خود است.

وی در پاسخ به این سوال که اغلب بیماران عنوان می‎کنند مصرف نوع داخلی یک دارو برای آنها عوارضی در پی دارد، اظهار می کند: این مسئله بیشتر جنبه روانی و تلقین دارد زیرا برای تولید یک دارو ممکن است از یکسری مواد جانبی استفاده شود که احتمال ایجاد حساسیت برای فرد را به دنبال دارد که در این راستا یک بررسی از بیمارستان‌ها و داروخانه ها داریم تا پزشکان، پرستاران و داروسازان اگر با عوارض جانبی یک دارو بر روی افراد مختلف روبه رو شدند حتما موارد را گزارش دهند تا پیگیری شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با عنوان این که در خصوص داروهای مصرفی با دو مقوله اثربخشی و هزینه مواجه هستیم؛می افزاید: مسلما دارویی که تحت برند خاصی تولید می شود از دارویی که تحت لیسانس در یک کشور دیگر ساخته می شود گران‌تر بوده و به تبع آن اگر برای بیمار نوع برند یا تحت لیسانس را تجویز کرده باشیم این باور در ذهن او شکل می گیرد که حتما کیفیت نوع ایرانی آن پائین است.

حمایت معنوی از صنعت داروسازی در سال اقدام و عمل

با توجه به این که همه دست اندرکاران نظام سلامت از جمله داروسازان تمامی توان خود را برای ارتقاء کیفیت داروی تولید داخل به کار می گیرند لازم است تا پزشکان و مصرف کنندگان نیز با افزایش اعتماد خود به صنعت داخلی زمینه را برای خودکفایی بیشتر ایران در حوزه دارویی فراهم کنند.

در واقع اعتماد مصرف‌کنندگان نسبت به تولیدات داخل کشور می‌تواند پشتوانه ای  قوی برای رشد صنعت داروسازی و انگیزه بیشتر در میان محققان دارویی شود.

دکتر سید حمید خوئی عضو هیات علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در خصوص حمایت از صنعت دارویی کشور می گوید : داروی ایرانی در شرایط فعلی که مورد تعرض و تهاجم خودی ها و غریبه ها قرار دارد، به شدت نیازمند حمایت معنوی است چرا که کالای ملی باید به عنوان یک افتخار ملی شناخته شود و اگر نقصی هم در کیفیت وجود دارد، باید همه با یاری هم در جهت رفع آن بکوشند تا خدای ناکرده گمان نرود که برخی اصرار بر پایین بودن کیفیت داروی ایرانی برای توجیه هجوم و سیل واردات دارو دارند.

محدود سازی واردات دارو

در حال حاضر یکی از سیاست‌های مهم وزارت بهداشت، حمایت از تولید داروهای داخلی به همراه تشویق و اعتمادسازی در میان مردم در زمینه کیفیت بالای داروهای ایرانی است و رسول دیناروند معاون غذا و داروی وزارت بهداشت نیز افزایش استانداردسازی در تولید داروهای ایرانی و بهبود نحوه بسته‌بندی این داروها را از سیاست‌های جدید وزارت بهداشت در جهت افزایش اعتماد و رویکرد مردم به داروهای ایرانی اعلام کرده است .

البته در این میان بسیاری از افراد همچنان علاقه مند هستند تا از داروی خارجی استفاده کنند که شاید بهتر باشد واردات داروهای  خارجی در کشور وجود داشته باشد تا بیمار به انتخاب خود داروی ایرانی یا خارجی را تهیه کند اما آن چه متولیان امر بیان می کنند این است که مسئله اقتصاد درمان امر مهمی است که در تصمیمات کلان سیاستگذاران این حوزه نیز این باور وجود دارد که  وقتی یک دارو با اثربخشی خوب در کشور موجود است دلیلی ندارد با وارد کردن نوع خارجی آن به تولید داخل ضربه وارد شود.

صادرات دارو نشان از کیفیت مطلوب آن دارد

محمد رضا دری دبیر انجمن داروسازان تهران نیز وضعیت بازار دارویی را مطلوب دانسته و می گوید :  با رفع تحریم ها و در دوران پسا تحریم وضعیت بازار دارویی رو به بهبود است بطوری که کارخانجات داخلی به فکر صادرات هستند.

 وی با اشاره به افزایش تولیدات ادامه می دهد: کارخانجات و شرکت های داروسازی با افزایش تولیدات و کیفیت ،علاوه بر صادرات دارو سعی در رقابت با بازارهای خارجی را دارند که در کل وضعیت مطلوبی برای حوزه دارویی کشور پیش بینی می شود.

سید علی فاطمی عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران  با بیان این که ارزش تولید و صادرات دارو به تعداد اقلام آن نیست، بیان می کند: ارزش ریالی تولید و صادرات دارو حائز اهمیت است و با توجه به پتانسیل بالای داروسازان باید موفق به تولید داروهای گران قیمت  و های تک در کشور شویم‌.

به گفته وی باید به صادرات دارو اهمیت بیشتری داده شود هر چند که وضعیت آن نسبت به سال های گذشته بهتر است اما باید تکاپوی بیشتری در این زمینه داشته باشیم.

 در شرایط کنونی ایران به کشورهای همجوار خود دارو صادر می کند و پایین بودن قیمت دارو ی ایرانی در مقایسه با سایر کشورها سبب شده تا کشورهای همجوار، ایران را هدف خود برای واردات دارو قرار دهند و در واقع روی تولیدات دارویی ایران حساب می کنند.

گرچه ممکن است عرصه تولید دارو و کیفیت آن در کشور با نواقصی همراه باشد اما توجه بیشتر متولیان امر بر لزوم حمایت مالی از صنایع به منظور ارائه تسهیلات ارزان برای نوسازی ماشین آلات فرسوده ،گام موثری در راستای بهبود کیفیت داروهای تولید داخل خواهد بود.

دولت می تواند در یک اقدام ملی ، تسهیلات لازم را در اختیار صنایع داروسازی قرار دهد تا استانداردهای خود را افزایش دهند ؛ همچنین با حمایت های سیاسی ، اقتصادی و معنوی خود زمینه را برای تقویت صادرات و همچنین بهبود کیفیت داروی ایرانی فراهم کند . با انجام این مهم می توانیم برای گردش اقتصادی بهتر در صنایع داروسازی ایرانی، عرصه مصرف داروها را گسترش دهیم تا اغلب مردم رغبت به استفاده از داروهای تولید داخل را داشته باشند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان